Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất, DN bất động sản đối mặt mối lo mới

Ngày 22.9, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh loạt lãi suất điều hành, trong đó có trần lãi suất tiền gửi.

Cụ thể, trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng thêm 1 điểm phần trăm lên 5% một năm. Riêng quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô áp dụng mức lãi suất tối đa cho tiền gửi kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng là 5,5% một năm.

Với khoản tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng, trần lãi suất được nâng từ 0,2% lên 0,5% một năm.

Ngoài ra, hai loại lãi suất điều hành khác gồm lãi suất tái cấp vốn; tái chiết khấu cũng tăng thêm 1 điểm phần trăm, lên tương ứng 5% một năm và 3,5% một năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng tăng từ 5% lên 6% một năm.

Việc điều chỉnh lãi suất của Ngân hàng Nhà nước được thực hiện ngay sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nâng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản nhằm hạ nhiệt lạm phát tại Mỹ.

Sáng 23.9, tại cuộc họp báo quý 3/2022 để thông tin kết quả hoạt động quý vừa qua, ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc NHNN, cho biết, thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ theo hướng thận trọng, linh hoạt, đồng bộ.

Theo ông Tú, ưu tiên số một của NHNN là kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. NHNN sẽ sử dụng các biện pháp tiền một cách linh hoạt để đạt được những mục tiêu đề ra. Đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, cũng như các chính sách kinh tế vĩ mô khác để đảm bảo thực hiện các mục tiêu, cân đối lớn của nền kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ.

"NHHN sẽ tiếp tục kiểm soát những lĩnh vực có nhiều rủi ro trong hoạt động tín dụng như bất động sản, chứng khoán. NHNN sẽ tạo điều kiện nhưng vẫn tiếp tục kiểm soát việc kinh doanh, mua bán trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng theo đúng quy định của NHNN đảm bảo sự an toàn của hệ thống", ông Tú nói.

Việc NHNN tăng lãi suất đã được nhiều chuyên gia dự báo. Các chuyên gia cho rằng với việc NHNN tăng lãi suất điều hành, các ngân hàng thương mại sẽ tăng lãi suất huy động. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp bất động sản bởi đây là lĩnh vực sử dụng vốn vay nợ rất lớn của các người bán lẫn người mua.

Chuyên gia kinh tế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho hay việc FED tăng lãi suất ảnh hưởng ngay đến giá trị của đồng đô la Mỹ và các doanh nghiệp vay tiền trên trường quốc tế phải chịu lãi suất cao hơn. Khi đó, việc trả nợ sẽ khó khăn hơn. Việc này cũng khiến đồng đô la Mỹ lên giá và tạo sức ép với các đồng tiền khác có quan hệ với Mỹ.

Tuy nhiên, NHNN và Chính phủ quyết giữ ổn định tỷ giá đồng Việt Nam và đến thời điểm hiện tai thì đồng tiền Việt Nam chỉ giảm giá 3,46% so với đồng đô la Mỹ – con số khá ít so với các nước trên thế giới. Điều này cũng có nghĩa đồng Việt Nam lên giá so với các đồng tiền khác.

Nói về việc các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, ông Thịnh cho rằng bất động sản là lĩnh vực huy động vốn rất lớn. Tốc độ tăng trưởng tín dụng của bất động sản gần 12%, vẫn cao hơn so với nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế quốc dân.

“Việc tăng lãi suất này cũng làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp bất động sản. Việc chi phí cao lên thì giá bán phải cao lên, nhưng trong bối cảnh thị trường trầm lắng như hiện nay thì người dân sẽ khó mua hơn, dẫn đến tính thanh khoản thấp và thị trường trầm lắng sẽ kéo dài hơn”, ông Thịnh nói.

Ngoài ra, theo ông Thịnh, hiện nay NHNN nới room tín dụng nhưng thực tế, dòng vốn được nới chủ yếu đi vào các lĩnh vực khác chứ tiền vào bất động sản sẽ không cao. Tuy nhiên, Nghị định 65 về chào bán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ ra đời cũng phần nào giúp các doanh nghiệp huy động được nguồn vốn để đảo nợ.

Bình luận về vấn đề này, chuyên gia kinh tế, TS Đinh Thế Hiển cho biết 2 tháng nay, vấn đề hết room tín dụng dẫn đến khó khăn trong việc cho vay đối với cả doanh nghiệp và người dân, nhất là doanh nghiệp bất động sản. Gần đây, lãi suất tiền gửi cũng từng bước được nâng lên, có ngân hàng họ đã tăng tới 1,5%. Đầu vào tăng thì chắc chắn sẽ gây áp lực cho đầu ra – là lãi suất cho vay. Ngân hàng Nhà nước đã chính thức nâng lãi suất cơ bản lên thì lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại cũng sẽ tăng.

“Những doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nhất là doanh nghiệp có vòng quay vốn chậm, áp lực lãi suất sẽ lớn. Bất động sản là doanh nghiệp có vòng quay vốn chậm nên áp lực lãi vay rất lớn”, ông Hiển nói đồng thời cho biết chính người dân mua nhà trả góp cũng bị ảnh hưởng khi lãi suất tăng. Việc này khiến các doanh nghiệp vốn đang gặp khó ở thị trường lại càng thêm áp lực.

Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng lần này các ngân hàng không bị áp lực nhiều như giai đoạn 2011-2012-phải bằng mọi cách để có tiền. Giai đoạn trước, nhiều chủ ngân hàng cũng là chủ công ty bất động sản sân sau. Họ vừa là chủ nợ, đồng thời cũng là con nợ nên áp lực về trả tiền cho người gửi rất cao. Lãi suất thời điểm đó liên tục tăng, lên tới 14% và lãi suất cho vay lên tới 20%, tạo áp lực rất lớn cho người ôm đất.

Còn hiện nay, các ngân hàng cơ cấu tài chính mạnh hơn, vấn đề sở hữu chéo cũng ít hơn nên ngân hàng có khó khăn nhưng cũng không khó khăn như giai đoạn trước. Ngoài ra, hiện nay Chính phủ cũng như Ngân hàng Nhà nước có kinh nghiệm xử lý nên sẽ không bị áp lực như giai đoạn trước; đồng thời, vấn đề thế chấp, thu hồi nợ cũng ít áp lực hơn giai đoạn trước vì các chủ đầu tư cũng có nhiều kênh huy động vốn.

“Hy vọng giai đoạn này không có sự rớt giá của bất động sản và sự phá sản hàng loạt của các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, theo tôi dự đoán lần này có thể cũng phải khoảng 20% doanh nghiệp cũng phải “buông”. Đó là những doanh nghiệp đầu tư lớn bằng vốn vay, không đủ uy tín để huy động vốn, dự án họ ôm không có tính thanh khoản cao thì có thể họ phải phá sản hoặc giao đất cho ngân hàng phát mại”, ông Hiển nói.