Năm 2023, tăng trưởng cung tiền sẽ dần hồi phục lại

Năm 2022, những nguyên nhân nào khiến cho cùng tiền thấp kỷ lục?

Vào năm 2022, tăng trưởng cung tiền M2 đã đạt mức thấp kỷ lục và ước tính đạt mức từ 6 - 7% so với bình quân 14% cho giai đoạn năm 2012 - 2021 và là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến cho thị trường chứng khoán Việt Nam lao dốc - Công ty Cổ phần Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho biết trong báo cáo triển vọng thị trường mới đây.

Cũng theo đó thì việc M2 tăng ở mức thấp kỷ lục trong năm 2022 cũng khiến cho điều kiện thanh khoản thị trường và hệ thống ngân hàng cùng nền kinh tế căng thẳng đã đẩy mặt bằng lãi suất nền cao phần nào đã khiến cho chỉ số VN-Index diễn biến tiêu cực. 

Khi nhìn lại các giai đoạn 2006 - 2007, 2009, 2016 - 2017, 2020 – 2021, thị trường chứng khoán Việt Nam đều có xu hướng tăng mạnh đi kèm với cung tiền M2 tăng cao (lớn hơn 14%). Trái lại thì ở các giai đoạn năm 2011, 2018 và năm 2022 thì thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đều có xu hướng điều chỉnh đi kèm cùng tiền M2 tăng trưởng thấp và thấp hơn 12,5% trước các yếu tố bất lợi ở bên trong cũng như bên ngoài. 

Cũng theo Chứng khoán KBSV thì cung tiền sụt giảm bởi hai nguyên nhân. Đầu tiên chính là chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, khi mà tỷ giá và thị trường ngoại tệ bị chịu áp lực bởi cân đối cung cầu ngoại tệ cũng như thị trường trong nước, buộc Ngân hàng nhà nước phải bán ngoại tệ khi cần thiết để có thể ổn định thị trường.

Thứ hai đó chính là chi tiêu giải ngân đầu tư công của chính phủ ở mức thấp. Bộ Tài chính cho biết, ước tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của cả nước trong 11 tháng năm 2022 mới chỉ đạt mức 52,43% kế hoạch. Trong khi đó thì tiền của Kho bạc Nhà nước để lại cho Ngân hàng Nhà nước cùng hệ thống ngân hàng ước đạt mức hơn 900.000 tỷ đồng chưa được đẩy vào lưu thông. Chi tiết, tiền gửi của Kho bạc Nhà nước tại Ngân hàng Nhà nước ghi nhận là khoảng 600.000 tỷ đồng và hệ thống ngân hàng ghi nhận là 300.000 tỷ đồng. 

Còn theo như Chứng khoán Rồng Việt thì diễn biến thanh khoản hệ thống Ngân  hàng trong năm 2022 cũng có thể thấy được xu hướng chung đó là khó khăn bởi Ngân hàng Nhà nước bán ngoại tệ với mức cao kỷ lục khiến cho một lượng tiền đồng bị rút khỏi hệ thống. Hơn thế là từ tháng 6 đến tháng 8/2022, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tiến hành tái sử dụng kênh bơm/hút vốn ở trên thị trường mới với xu hướng chủ đạo chính là rút ròng để có thể đối phó với áp lực về tỷ giá và sau đó mới chính thức chuyển sang bơm ròng mạnh bắt đầu từ tháng 10/2022 gắn với sự kiện Vạn Thịnh Phát.

Năm 2023, tăng trưởng cung tiền cũng sẽ hồi phục lại

Trong năm 2023, KBSV cũng dự báo tăng trưởng cung tiền cũng sẽ hồi phục lại dựa trên nền cơ sở thấp của năm 2022, tuy nhiên cũng sẽ chịu tác động trái chiều. 

Trong đó thì tác động tích cực bao gồm Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ có dư địa để có thể nới lỏng chính sách hơn trong năm 2023 khi mà áp lực tỷ giá cũng như lạm phát được dự báo bớt căng thẳng và các đứt gãy chuỗi cung ứng dần được cải thiện và nhu cầu tiêu thụ toàn cầu có sự sụt giảm giúp cho giá hàng hóa hạ nhiệt, trong khi đó thì Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng được dự báo sẽ sớm kết thúc chu kỳ tăng lãi suất vào cuối quý 1. 

Các chuyên gia cho rằng: “Ngân hàng Nhà nước có thể thực hiện lại nghiệp vụ mua USD, trong bối cảnh nguồn cung ngoại tệ tốt đến từ thặng dư thương mại và kiều hối, FDI,  vay nợ ròng nước ngoài từ đó giúp tăng dự trữ ngoại hối cũng như sẽ hỗ trợ thanh khoản hệ thống và kéo giảm mặt bằng lãi suất huy động đồng thời cũng như cải thiện tăng trưởng cung tiền”.

Có thể thấy, tỷ lệ thực hiện việc giải ngân vốn đầu tư công cũng kỳ vọng có thể cải thiện dự báo đạt trên mức 80% kế hoạch từ đó cũng giúp khơi thông nguồn vốn bị tắc nghẽn ở Kho bạc Nhà nước và hỗ trợ cho thanh khoản nền kinh tế. 

Trái lại thì tác động tiêu cực đến cung tiền cũng có thể kể đến nhu cầu vay vốn mới của các doanh nghiệp cũng như hộ gia đình dự báo suy giảm bởi mặt bằng lãi suất ở mức cao, trong khi đó thì điều kiện kinh doanh cũng dự báo sẽ kém thuận lợi hơn trong năm 2023. 

Và thanh khoản hệ thống dù cho được dự báo bớt căng thẳng nhưng cũng khó có thể sớm quay về mức ổn định. Cũng theo đó, rủi ro liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng đáng chú ý khi mà áp lực đáo hạn vào năm 2023 là vô cùng lớn. 

Hơn thế, một lượng tín dụng đáng kể cũng sẽ được sử dụng để có thể phục vụ cho mục đích tất toán trái phiếu doanh nghiệp và khiến cho nguồn cung tín dụng thực tế cũng sẽ bị thu hẹp lại. Song song với đó là trong kịch bản tiêu cực nợ xấu ngân hàng cũng có sự tăng mạnh dưới sự ảnh hưởng bởi sự đổ vỡ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, hoạt động cho vay của các ngân hàng cũng có nhiều khả năng sẽ bị thu hẹp đáng kể khiến cho cung tiền tăng trưởng  chậm lại. 

CEO WiGroup - ông Trần Ngọc Báu cho hay: “Năm 2023 sẽ là năm bắt đầu chu kỳ thanh khoản mở rộng, mọi thứ dễ thở hơn, cũng có thể gọi là ánh sáng cuối đường hầm khi khó khăn về tiền - khó khăn cấp thiết nhất đã đi qua”. 

Khi đó thì tỷ giá cũng sẽ không còn chịu áp lực trong năm tới và thậm chí là Ngân hàng Nhà nước cũng có thể sẽ quay trở lại mua dự trữ ngoại hối - nghĩa là bơm tiền vào thông qua kênh tỷ giá. Lãi suất sau khi đạt đỉnh cũng được dự báo sẽ bắt đầu giảm từ quý 2/2023.

Cũng đồng quan điểm, VDSC cũng kỳ vọng thanh khoản hệ thống ngân hàng cũng sẽ được cải thiện trong năm 2023. Một số yếu tố cũng có thể hỗ trợ cho thanh khoản của hệ thống bao gồm việc mà Ngân hàng Nhà nước có thể tận dụng cho mình được cơ hội để tích trữ ngoại tệ, đồng thời đó cũng là một kênh hỗ trợ thanh khoản tiền đồng với áp lực tỷ giá giảm bớt.

Ngoài ra thì tín dụng cũng tăng chậm hơn trong khi huy động vốn được kỳ vọng sẽ tích cực hơn và tăng trưởng cung tiền cũng sẽ có sự phục hồi nhờ vào việc đầu tư công cải thiện cũng như định hướng tiếp tục hỗ trợ thanh khoản từ nhà điều hành cũng như áp lực trái phiếu đáo hạn cho năm 2023 vẫn còn rất lớn. Mặc dù vậy thì chuyên gia cũng kỳ vọng sẽ có sự chuẩn bị tốt hơn từ các thành viên thị trường so với năm 2022.