Năm 2022, ngành ngân hàng khó đạt được mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận nhưng định giá cổ phiếu giảm đáng kể về mức hấp dẫn

Ngành ngân hàng khó đạt được mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2022

Theo đó, nếu như tính trong thời gian 3 tháng trở lại đây, cổ phiếu ngành ngân hàng thường xuyên chìm trong sắc đỏ và là một trong những nhóm tác động tiêu cực nhất đến thị trường chung. Và hầu hết thị giá cổ phiếu ngân hàng đều có mức giảm trên 30% và không có bất kỳ một cổ phiếu ngân hàng nào lội ngược dòng tăng trưởng dương. Nguyên nhân được cho đã gây ra tình trạng giảm mạnh thời gian qua là do việc kiểm soát chặt chẽ hơn dòng tín dụng, lo ngại nợ xấu gia tăng do doanh nghiệp bất động sản, hoạt động thanh tra trái phiếu doanh nghiệp tại các ngân hàng cũng như áp lực lạm phát đã tác động tới tâm lý nhà đầu tư. Tuy nhiên, điểm tích cực chính là sau chuỗi giảm sâu, nhiều cổ phiếu ngân hàng đang ghi nhận sự phục hồi tốt trong những phiên gần đây. Chính điều này đã mang lại sự phấn khởi cho nhiều nhà đầu tư nhóm ngành này. 

Cũng trong báo cáo mới công bố, FiinGroup cho biết tổng thu nhập hoạt động của 27 ngân hàng trong quý 1/2022 tăng 8,2% so với cùng quý năm trước. Nếu như xét theo cùng kỳ thì tổng thu nhập hoạt động tăng trưởng 22,2% và chỉ có 3 ngân hàng ghi nhận suy giảm, còn lại đều có sự tăng trưởng dương. Lãi thuần từ dịch vụ ghi nhận giảm 12,1% so với cùng kỳ năm trước sau khi tăng mạnh trong quý 4/2021, tuy nhiên thì vẫn tăng 14% so với quý 1/2021.Mức tăng trưởng cao so với quý trước của các hoạt động còn lại đến từ các hoạt động khác và ngoại hối, trong khi đó, thu nhập từ chứng khoán giảm mạnh. Bên cạnh đó, lợi nhuận sau thuế của 27 ngân hàng niêm yết ghi nhận tăng 51% so với kỳ báo cáo liền trước và 31% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, nếu như loại trừ khoản  5.558 tỷ đồng gia hạn hợp đồng bảo hiểm của VPB thì mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế thực tế chỉ đạt lần lượt là 5,7% và 17,7%.

Mặc dù vậy, điểm đáng chú ý chính là nợ xấu đang dần tăng lên và có thể sẽ tiếp tục tăng lên trong các quý tới khi các ngân hàng chuyển dần các khoản nợ tái cơ cấu về đúng nhóm nợ, đặc biệt là khi thời hạn tái cơ cấu nợ của Thông tư số 14/2021/TT-NHNN là 30/6/2022 đang đến gần. FiinGroup cho hay, đây sẽ là áp lực đối với một số ngân hàng, đặc biệt là những ngân hàng có hệ số bao phủ nợ xấu thấp và chưa trích lập đủ. Trong khi đó, những ngân hàng đã chủ động việc trích lập dự phòng với hệ số bao phủ nợ xấu cao sẽ không có mấy lo ngại, thậm chí các ngân hàng đã tiến hành trích lập 100% nợ tái cơ cấu sẽ còn có cơ hội hoàn nhập dự phòng. Cũng trong quý 1/2022, chi phí hoạt động trên thu nhập đã giảm xuống mức thấp là 30,1%. Tuy nhiên, nhóm phân tích lại cho rằng 2/3 hạng mục chi phí lớn đã giảm so với quý trước bao gồm chi phí nhân viên (-3,5%) và chi cho tài sản (-34%) có tính chu kỳ giảm vào quý đầu năm. Chi tiết, chi phí nhân viên luôn giảm vào quý 1 sau khi tăng vào quý 4 bởi các khoản thưởng cuối năm, trong khi chi cho tài sản cũng có xu hướng tăng cao vào cuối năm và giảm vào quý đầu năm tiếp theo. FiinGroup cho hay: "Nếu so với cùng kỳ, chi cho tài sản vẫn tăng 6% trong khi chi phí nhân viên tăng 16,7%. Như vậy, các ngân hàng không có nhiều cải thiện về hiệu quả hoạt động". 

26/27 ngân hàng niêm yết đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận sau thuế khoảng 33%

Còn về tình hình kinh doanh, có đến 26/27 ngân hàng niêm yết đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận sau thuế khoảng 33% so với cùng kỳ. FiinGroup dẫn chứng, các ngân hàng sẽ gặp nhiều thách thức để có thể đạt được mục tiêu này. 

Nguyên nhân đầu tiên được cho là bởi thu nhập lãi thuần sẽ khó có thể tăng mạnh khi yếu tố hỗ trợ tăng NIM như cắt giảm hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp, điều chỉnh lãi vay sẽ cân bằng với việc tăng COF trong bối cảnh các yếu tố hỗ trợ giảm COF khác đã không còn nhiều dư địa cải thiện, tăng lãi suất huy động để có thể đáp ứng nhu cầu tín dụng cùng với xu hướng tăng theo Fed và các ngân hàng trung ương. Song song với đó, tín dụng của các quý sau đó có thể giữ mức tăng trưởng cao như quý 1/2022 do khả năng hạn chế room tín dụng. Ngoài ra, thu nhập phí cũng khó tăng trưởng cao để bù đắp cho tăng trưởng thu nhập lãi thuần.

Ngoài ra, nợ xấu nội bảng cũng sẽ tiếp tục tăng lên khi hết thời hạn cơ cấu nợ vào ngày 30/6/2022. Ngoài các ngân hàng đã trích lập sớm thì áp lực trích lập cũng sẽ tăng lên với các ngân hàng còn lại. Hơn thế, những rủi ro tiềm ẩn với nợ xấu khi thị trường trái phiếu gặp khó khăn cũng là yếu tố cần được theo dõi do rủi ro vỡ nợ vẫn đang hiện diện. Một yếu tố khác cần được theo dõi chính là sức khỏe của các doanh nghiệp bất động sản. FiinGroup phân tích, ngành bất động sản đang gặp nhiều trở ngại trong hiện tại và tương lai, điều này sẽ tạo thêm thách thức với tăng trưởng lợi nhuận cũng như chất lượng nợ của các ngân hàng. Tuy nhiên, điểm tích cực được chỉ ra chính là sau đợt điều chỉnh mạnh, định giá cổ phiếu nhóm ngành ngân hàng đã trở nên ở mức hấp dẫn hơn. Định giá P/E dự báo trong năm 2022 của khối ngân hàng ở mức 7,1 lần, thấp hơn 25% so với P/E hiện tại (9,5 lần). Và với tỷ trọng 30% tổng vốn hóa và 43% tổng lợi nhuận của toàn thị trường thì các ngân hàng có tác động lớn lên định giá P/E chung. Nếu như xét theo P/B, nhờ vào mức giảm khoảng 20% từ đầu năm đến nay về giá thì định giá nhóm ngân hàng vào khoảng 1,7 lần, thấp hơn mức trung bình 5 năm là 2 lần. 

Còn về triển vọng, FiinGroup cho hay một số ngân hàng đáng chú ý với kế hoạch tăng trưởng cao có định giá hiện tại đã về xấp xỉ giá trị sổ sách (STB, LPB, SHB), trong đó, STB và LBP có LLCR tương đối cao đã giúp cho các ngân hàng hạn chế việc tăng chi phí dự phòng trong năm nay. Tuy nhiên, cần lưu ý là các ngân hàng này mức độ rủi ro sẽ cao hơn và chất lượng tài sản thấp hơn so với một số ngân hàng khác. Trong năm 2023, trong bối cảnh áp lực tăng lãi suất và thắt chặt cho vay những rủi ro của FiinGroup cho rằng điều này sẽ tác động không đồng đều và tạo thành sự phân hóa về tăng trưởng lợi nhuận trong ngành Ngân hàng. Thời điểm trước đó, Agriseco Research trong báo cáo ngành Ngân hàng cũng đã duy trì triển vọng tích cực đối với nhóm cổ phiếu ngành ngân hàng dư địa đẩy mạnh việc tăng trưởng tín dụng sau khi dịch bệnh được khống chế, các chính sách mới của Chính phủ ban hành, gói hỗ trợ lãi suất 2% sẽ giúp cho ngân hàng gia tăng được thu nhập lãi thuần và kéo dài thời hạn áp dụng Nghị định 42 về thí điểm xử lý nợ xấu giúp hỗ trợ chất lượng tài sản,... 

Thời gian trung và dài hạn, nhóm phân tích vẫn duy trì được quan điểm kỳ vọng của ngân hàng sẽ chuyển mình và là cơ hội đầu tư hấp dẫn nhờ vào quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, nhiều ngân hàng đang dần hình thành nên hệ sinh thái ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm với các sản phẩm tài chính công nghệ 4.0 giúp gia tăng giá trị thặng dư, quy mô cũng như năng lực tài chính của các ngân hàng đang được đẩy mạnh nhờ lợi nhuận tích lũy cùng quá trình tăng vốn, phát hành cho các đối tác chiến lược.