Mỹ khó có thể chiếm ngôi đầu bảng của Trung Quốc trên cuộc đua sản xuất pin xe điện 

Theo Nhịp sống thị trường, thị trường pin xe điện (EV) trên thế giới dự kiến có thể tăng từ 17 tỷ USD lên hơn 95 tỷ USD trong giai đoạn 2019 - 2028. Khi nhu cầu phát thải carbon trong lĩnh vực giao thông vận tải đang ngày càng tăng cao, những nhà sản xuất pin xe điện lại càng có động lực hơn để mở rộng hoạt động.

Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực lớn của Mỹ và châu Âu để đẩy mạnh hoạt động sản xuất pin điện trong nước, thì thị trường này tới nay vẫn do các công ty châu Á thống trị. 

Mỹ đã có những bước đi mạnh mẽ hơn, những nền kinh tế lớn khác của châu Âu và châu Á cũng đều quyết tâm nâng cao vị thế của mình trên thị trường pin xe điện toàn cầu. 

Tại Liên minh châu Âu (EU) - nơi phát triển mạnh mẽ xu hướng sử dụng xe điện, nhiều kế hoạch xây dựng nhà máy pin xe điện đã được thúc đẩy nhằm tránh phụ thuộc vào Trung Quốc và tăng cường khả năng tự chủ nguồn cung. Có khoảng 30 nhà máy - gigafactory được lên kế hoạch thiết lập trên khắp châu Âu. 

Từ chỗ bị tụt lại phía sau Trung Quốc và Mỹ, EU hiện hướng tới mục tiêu nâng cao thị phần pin xe điện của họ trên toàn cầu từ 6% lên 16% vào năm 2029. 

“Vào 5 năm trước, khi đề xuất tới việc phát triển ô tô điện, câu trả lời mà tôi nhận được là toàn bộ pin xe điện đều được sản xuất tại châu Á. Hiện tại, chúng tôi đã xây dựng được 3 siêu nhà máy pin xe điện tại Pháp. Chúng tôi phải nhanh chóng thành công trong việc đảm bảo mọi yếu tố quan trọng của bộ pin xe điện phải được sản xuất tại đây” - Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh. 

Trong khi Mỹ và châu Âu rất nỗ lực để gia tăng sản lượng pin xe điện nội địa, thì châu Á vẫn là khu vực chiếm ưu thế tuyệt đối trên thị trường này. Cả 10 nhà sản xuất pin xe điện hàng đầu thế giới đều tới từ châu Á. 

Hiện tại, những công ty Trung Quốc đã chiếm tới 56% thị phần pin xe điện trên toàn cầu, theo sau là các doanh nghiệp của Hàn Quốc chiếm 26% và Nhật Bản chiếm 10%.

Công ty đang xếp vị trí thứ nhất chính là CATL của Trung Quốc (vừa hợp tác với VinFast) chiếm thị phần 32% trong năm 2021 lên 34% trong năm 2022. 1/3 lượng pin xe điện trên thế giới đều được sản xuất từ công ty Trung Quốc. Kể từ năm 2011, ngay sau khi tách khỏi mảng sản xuất pin điện thoại của TDK - chuyên cung cấp cho Apple và nhiều công ty khác, CATL đã phát triển một cách vượt bậc. Công ty hiện đang cung cấp pin xe điện cho nhiều hãng ô tô như Tesla, Peugeot, Honda, BMW, Hyundai, Toyota, Volkswagen và Volvo.

Xu hướng thúc đẩy lĩnh vực xe điện và chuyển sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch nhằm giảm lượng phát thải carbon của Trung Quốc nói riêng và toàn quốc nói chung được kỳ vọng cao sẽ thúc đẩy cơ hội tăng trưởng lớn hơn cho CATL.

Tuy nhiên, yếu tố thực sự đang đe dọa tới CATL có thể là sự đột phá trong công nghệ pin. Trong khi những công ty của Trung Quốc sở hữu lợi thế công nghệ pin lithium-ion đã phổ biến thì các đối thủ quốc tế đang tập trung vào phát triển thế hệ pin mới là pin thể rắn. Pin này có thể đạt hiệu suất cao và an toàn hơn, nhưng đòi hỏi sự đổi mới trên toàn bộ quy trình sản xuất hiện tại. 

Mặc dù phải đối mặt với sự giám sát rất nghiêm sau vụ thu hồi pin xe điện tại Mỹ, LG Energy Solution đang là nhà sản xuất pin lớn thứ 2 toàn cầu khi chiếm 14% thị phần. Năm ngoái, nhà cung cấp pin Hàn Quốc đã chấp thuận bồi hoàn 1,9 tỷ USD cho General Motors để chi trả cho 143.000 chiếc Chevy Bolt EV bị lỗi pin buộc phải thu hồi vì có thể gây cháy nổ. 

BYD là doanh nghiệp đứng vị trí thứ 3 sau khi đã thâu tóm được Panasonic, giúp công ty tăng gần gấp đôi thị phần so với năm ngoái. BYD với sự hậu thuẫn của tỷ phú Warren Buffett, trở thành nhà sản xuất ô tô đứng thứ 3 thế giới tính theo mức vốn hóa thị trường và sản xuất pin bán cho những thị trường lớn hàng đầu thế giới. Các số liệu về bán hàng gần đây chỉ ra ràng, BYD sẽ sớm vượt qua LG Energy Solution về thị phần trong thời gian tới. 

Không chỉ có nỗi lo đánh mất thị phần, giới phân tích còn lo lắng việc Trung Quốc đang thống trị mảng kinh doanh xe điện sẽ đặt những nhà sản xuất xe hơi lâu đời vào tình thế bất lợi khi họ rục rịch bước chân vào thị trường xe điện đang bùng nổ trong giai đoạn hiện nay. 

“Tình trạng các nhà sản xuất pin xe điện tại Trung Quốc thống trị thị trường toàn cầu sẽ gây bất lợi cho những nhà sản xuất ô tô của Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu” - CEO của viện nghiên cứu Nakanishi Research Insitute - Takaki Nakanishi cho hay. 

Dễ thấy rằng, công nghệ pin đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng. Thế giới đang dần chuyển sang dùng xe điện, các công ty sản xuất cũng chạy đua để bảo vệ cũng như củng cố vị thế của họ trong chuỗi cung ứng pin, kể cả là khai thác khoáng sản hay sản xuất.

Ngoài ra, theo nhiều chuyên gia trong ngành xe hơi, Trung Quốc đã trở thành “đầu tàu” cho các quốc gia châu Á khác trong lĩnh vực tái chế pin xe điện hết hạn. Quốc gia này đang triển khai một số công nghệ để giúp giải quyết những vấn đề về môi trường trong khâu xử lý pin. 

Công suất xử lý pin đã qua sử dụng tại Trung Quốc tối đa được cho là lớn hơn cả Mỹ và châu Âu. Hiện những “ông lớn” sản xuất ô tô toàn cầu, gồm cả Tesla hiện đang sử dụng công nghệ mà những nhà sản xuất pin hàng đầu Trung Quốc cung cấp.