Mác gạch xây là gì? Ứng dụng của một số loại gạch trong xây dựng

Tìm hiểu về gạch, mác gạch xây dựng

Tìm hiểu về gạch xây dựng

Trước khi đi tìm hiểu về mác gạch xây dựng thì chúng ta cần phải nắm được một số thông tin về gạch. Gạch là vật liệu xây dựng được tạo nên từ đất sét và nhiều nguyên liệu khác đóng sau đó nén thành khuôn và nung trong nhiệt độ cao tới khi đạt độ cứng nhất định và thông thường thì những viên gạch có màu đỏ.

Tất cả các loại gạch, dù có mác gạch xây là bao nhiêu hay được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp đều cần trải qua 6 giai đoạn để có thành phẩm: khai thác nguyên liệu, nhào trộn, tạo hình, hong khô, nung và làm nguội. Các loại gạch trong xây dựng ra đời và được ứng dụng trong xây dựng từ nhiều năm nay. Cho tới nay, gạch xây dựng đã phát triển hơn với nhiều mẫu mã đa dạng, chủng loại phong phú và nhiều kích thước phù hợp với nhu cầu của nhiều công trình.

Xét về phong thủy hay các quan niệm trong dân gian thì loại vật liệu xây dựng này đã ra đời từ rất lâu. Theo những gì được ghi chép lại thì gạch được ra đời khi con người muốn xây dựng một công trình có thể chạm tới thiên đường. Điều này đã làm cho chúa trời tức giận và cho rằng đó là sự ngạo mạn. Đương nhiên thì chúa trời đã trừng phạt loài người bằng việc khiến cho việc xây dựng trở nên khó khăn và phải dừng lại giữa chừng.

Theo sự phát triển của thời gian và công nghệ tiên tiến hiện đại như ngày nay thì gạch trở nên ưa chuộng hơn. Chúng được sản xuất nhanh với số lượng lớn và đạt được chất lượng cao hơn. Hiện nay, với bất cứ một công trình nào từ nông thôn hay thành thị hay từ nhà cấp bốn tới lâu đài nguy nga thì gạch vẫn là vật liệu không thể thiếu của mỗi công trình.

Như vậy, có thể kết luận: Gạch là một vật liệu không thể thiếu trong xây dựng và không loại vật liệu nào có thể thay thế được nó. Chính nó cũng quyết định chất lượng, độ hoàn thiện cũng như sự bền đẹp của mỗi công trình theo thời gian. Gạch xây dựng có thể tạo dựng nên những không gian có sự chuyển mình từ quá khứ, tới hiện tại và cả trong tương lai một cách hoàn hảo.

Mác gạch xây dựng là gì?

Mác gạch xây là khả năng chịu nén của mẫu gạch để xây dựng công trình. Theo tiêu chuẩn xây dựng hiện hành của Việt Nam thì mẫu gạch dùng để đo cường độ là một mẫu gạch có hình lập phương có kích thước xác định được dưỡng hộ trong điều kiện tiêu chuẩn quy định trong TCVN 3105:1993 và trong một khoảng thời gian nhất định sau khi gạch đông cứng lại. Sau đó được đưa vào máy nén để đo áp suất nén phá hủy mẫu.

Qua đó xác định được cường độ chịu nén của viên gạch. Cường độ chịu nén của viên gạch hay còn được gọi là mác gạch xây dựng. Đơn vị mác gạch được tính bằng MPa (N/mm²) hoặc daN/cm² (kg/cm²).

Trong kết cấu xây dựng, gạch xây chịu nhiều tác động khác nhau như: chịu nén, uốn, kéo, trượt, trong đó khả năng chịu nén là ưu thế lớn nhất của gạch. Do đó, người ta thường lấy cường độ chịu nén (mác gạch xây dựng) là chỉ tiêu đặc trưng để đánh giá chất lượng của một viên gạch.

Khái niệm mác gạch xây ra đời để đánh giá chất lượng của từng loại gạch của các nhà sản xuất khác nhau. Mác gạch được phân loại rất khác nhau tùy thuộc vào mức độ chịu nén của gạch. Có thể từ 100, 150, 200, 250, 300, 400, 500 và 600 kg/cm². Ngày nay người ta có thể chế tạo ra những viên gạch có cường độ chịu nén rất cao lên đến 1000 kg/cm².

Khi nói rằng mác gạch xây dựng là 200 chính là nói tới áp suất nén phá hủy của mẫu gạch theo kích thước tiêu chuẩn, được dưỡng hộ trong điều kiện tiêu chuẩn đạt 200kg/cm². Còn cường độ chịu nén tính toán của gạch 200 chỉ là 90kg/cm² (được lấy để tính toán thiết kế kết cấu gạch xây dựng theo trạng thái giới hạn thứ nhất).

Cách xác định mác gạch xây dựng

Để xác định mỗi mác gạch xây trên thực tế, tối thiểu cần phải có một tổ mẫu lấy tại hiện trường gồm 3 mẫu gạch đồng nhất (về vị trí và cách thức lấy mẫu, về điều kiện dưỡng hộ). Đối với các kết cấu lớn hơn, các tổ mẫu trên cùng một kết cấu phải ở những vị trí khác nhau và số lượng của chúng phải đủ lớn để mang tính đại diện được cho toàn bộ kết cấu đó.

Giá trị trung bình của áp suất nén tại thời điểm phá hủy (do nén mẫu) của cả 3 mẫu gạch trong tổ mẫu, được lấy để xác định mác gạch xây dựng (tuổi 28 ngày). Nếu thời điểm nén tổ mẫu không phải là 28 ngày sau khi gạch đông rắn (thường là 3 hay 7 ngày sau), thì mác gạch được xác định gián tiếp qua biểu đồ phát triển cường độ gạch xây chuẩn tương ứng.

Lưu ý khi xác định mác gạch xây dựng

Các kết quả nén mẫu ở tuổi 3 hay 7 ngày là kết quả kiểm tra nhanh, chưa chính thức. Kết quả nén mẫu ở tuổi 28 ngày mới được coi là mác của gạch thực tế. Kết cấu gạch xây dựng tại chỗ được coi là đạt yêu cầu về mác thiết kế (quy định trong thiết kế) khi giá trị trung bình của từng tổ mẫu (mác thực tế) không được nhỏ hơn mác thiết kế. Nhưng đồng thời phải không có mẫu nào trong các tổ mẫu có kết quả dưới 85 % mác thiết kế.

Ứng dụng của một số loại gạch trong xây dựng hiện nay

Gạch đất nung

Nguyên liệu chính của gạch đất nung là đất sét được gia công bằng phương pháp thủ công hoặc trên dây chuyền công nghệ cao. Trước khi tạo hình phải trải qua nhiều công đoạn ủ nguyên liệu để tạo cho độ ẩm của đất được đồng đều, kể cả độ co, ngót phải tương đối đều nhau làm cho quá trình tạo hình được dễ dàng. Sau đó, đất được sấy và nung ở nhiệt độ cao sao cho vẫn giữ được màu nguyên thủy của đất sét thiên nhiên.

Các sản phẩm gạch được dùng nhiều trong: xây dựng nhà, xưởng, các công trình kiến trúc dân dụng hoặc công nghiệp. Gạch đất nung đôi khi được dùng để trang trí nội thất, tạo điểm nhấn cho một mảng hoặc khối chi tiết nào đó. Gạch đặc (hay gọi là gạch mục) làm thủ công có từ thời Pháp thuộc dùng để xây tường những căn nhà biệt thự xưa.

Do phương pháp xây dựng trước kia hay dùng vôi để trộn mác cao hoặc vữa tam hợp để liên kết gạch nên khi tháo dỡ rất dễ dàng và giữ được những viên gạch còn nguyên hình dáng và chất lượng khá tốt. Ngày nay gạch được sử dụng với một công năng mới là trang trí nội thất và vật liệu này tỏ ra rất xứng đáng với vai trò mới của mình. Ngoài ra gạch đất nung còn có ngói lợp nhà với nhiều hình thức và kiểu dáng khác nhau.

Gạch xi măng (gạch bông hay gạch hoa)

Gạch bông được sản xuất và sử dụng nhiều vào thập niên 60 và mãi cho đến giữa thập niên 90. Các công đoạn sản xuất gần như là thủ công toàn bộ từ giai đoạn thiết kế mẫu, làm khuôn sắt cho đến quá trình sản xuất. Màu được pha số lượng lớn theo từng màu sắc đã được thiết kế riêng, công nhân rót màu vào khuôn gạch lần lượt từ lớp bề mặt đến lớp sau cùng bằng xi măng trộn với 1 ít cát mịn.

Gạch xi măng được sử dụng để lót sàn nhà, nhưng cũng có khá nhiều nhược điểm mà gạch ceramic ngày nay đã khắc phục được. Đó là kích thước viên gạch nhỏ (20x20cm) nặng trung bình khoảng 350 - 450 gram, dày khoảng 2.2cm. Gạch bông nặng và dày hơn rất nhiều so với gạch ceramic ngày nay.

Bên cạnh đó, loại gạch này dễ bị mất lớp bóng bề mặt do quá trình sử dụng khiến cho việc vệ sinh trở nên rất khó khăn, do không có lớp men phủ bề mặt. Mặc dù vậy nhưng hiện nay nó được sử dụng trở lại trong một ý tưởng thiết kế của công trình nào đó, nó đã tạo ra hiệu quả thẩm mỹ cao và độc đáo đúng nghĩa với phong cách “chơi vật liệu”.

Gạch gốm (Ceramic tile)

Gạch gốm được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, nguyên liệu chủ yếu vẫn là đất sét nhưng đã được tinh lọc tạp chất và cho thêm các chất phụ gia và tráng một lớp men trên bề mặt. Với nhu cầu của thị truờng trong thời kỳ đất nước đổi mới, các nhà sản xuất không ngừng cạnh tranh nên chất lượng, mẫu mã, hoa văn, các sắc độ màu ngày càng đẹp hơn. Gạch gốm tạo nên nét đặc trưng riêng của từng sản phẩm nhằm phục vụ nhu cầu, thị hiếu của người sử dụng và góp phần cho các công trình bền đẹp hơn.

Lời kết:

Trên đây là một số thông tin cơ bản và chi tiết nhất và gạch xây dựng. Hy vọng thông qua những nội dung mà chúng tôi cung cấp, bạn đọc có thể hiểu hơn về mác gạch xây và ứng dụng của gạch trong xây dựng hiện nay.