Lượng “tiền tươi” nằm chờ trên tài khoản của nhà đầu tư chứng khoán cao nhất trong vòng 5 quý

Theo Nhịp sống thị trường, số liệu thống kê từ báo cáo tài chính cho thấy, số dư tiền gửi khách hàng tại các công ty chứng khoán vào thời điểm cuối quý 3/2023 đạt khoảng 77.000 tỷ đồng. Đây chủ yếu là tiền gửi của nhà đầu tư giao dịch chứng khoán theo phương thức công ty chứng khoán quản lý.

So với cuối quý 2, tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán đã tăng khoảng 10.000 tỷ đồng và là mức cao nhất trong vòng 5 quý trở lại đây. Lượng tiền này vẫn đang nằm sẵn trong tài khoản nhà đầu tư và chưa thực hiện giải ngân vào thời điểm 30/9/2023.

Trong đó, VPS tiếp tục là công ty chứng khoán có số dư tiền gửi khách hàng lớn nhất và tăng mạnh nhất, đạt hơn 19.600 tỷ đồng vào thời điểm ngày 30/9, tăng gần 4.900 tỷ so với cuối quý 2. VPS cũng là công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn nhất trên 3 sàn HoSE, HNX, UpCOM và cả phái sinh, bỏ xa các cái tên phía sau. Do đó, việc có lượng tiền gửi nhà đầu tư trong tài khoản vượt trội cũng là điều không quá bất ngờ.

Xếp ở vị trí tiếp theo là 2 “ông lớn” VNDirect và SSI với số dư tiền gửi của nhà đầu tư lần lượt là 6.800 tỷ và 4.800 tỷ đồng. Đa phần các công ty top đầu đều có sự gia tăng khoản mục này so với cuối quý 2 trước đó. Tuy nhiên, ngoài VPS chỉ có 2 công ty chứng khoán ngoại là Mirae Asset và KIS ghi nhận lượng tiền gửi của nhà đầu tư tăng hơn nghìn tỷ sau quý 3.

Lượng tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán tăng một phần đến từ động thái chốt lời vào cuối quý 3. Trước đó, thị trường đã tăng bền bỉ trong một thời gian dài và leo lên đỉnh 1 năm vào hồi đầu tháng 9. Trong đó, áp lực chốt lời là một trong những nguyên nhân khiến thị trường điều chỉnh mạnh vào cuối quý 3 vừa qua.

Ngoài ra, lượng tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán tăng còn đến từ dòng tiền của các nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường. Số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cho biết, lượng tài khoản mở mới trong 3 tháng của quý 3 đều trên 150.000 đơn vị, cao hơn nhiều so với mặt bằng chung của giai đoạn 9 tháng trước đó.

Mặc dù làn sóng nhà đầu tư mới tham gia quay trở lại chưa bùng nổ như giai đoạn đỉnh cao nhưng cũng góp phần thúc đẩy thị trường giao dịch sôi động hơn. Giá trị khớp lệnh trên HoSE trong phần lớn thời gian của quý 3 thường duy trì trên 20.000 tỷ đồng, thậm chí chạm ngưỡng tỷ USD trong một số phiên đầu tháng 9.

Chính sách có phần nới lỏng của Ngân hàng Nhà nước đã giúp duy trì mặt bằng lãi suất ở mức thấp đã hỗ trợ tích cực cho dòng tiền đổ vào chứng khoán. Lãi suất giảm khiến kênh đầu tư chứng khoán trở nên hấp dẫn một cách tương đối. Trong khi đó, lãi suất cho vay giảm góp phần giảm áp lực lãi vay cho doanh nghiệp, qua đó cải thiện lợi nhuận, thúc đẩy thị trường đi lên.

Bên cạnh đó, lãi suất cho vay giảm còn thúc đẩy nhu cầu sử dụng đòn bẩy của nhà đầu tư chứng khoán. Dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán vào thời điểm cuối quý 3 ước tính lên đến 165.000 tỷ đồng, tăng 15.000 tỷ so với cuối quý 2, đồng thời tăng 43.000 tỷ đồng so với đầu năm. Đây là quý thứ 2 liên tiếp dư nợ margin có sự gia tăng so với thời điểm cuối quý trước.

Định giá thấp liệu có thể kích thích dòng tiền bắt đáy?

Trên thực tế, nhịp điều chỉnh kéo dài từ nửa sau tháng 9 vẫn đang tiếp diễn trong tháng 10 dù đã có khoảng thời gian phục hồi ngắn. Chỉ số VN-Index đã giảm 11% từ đỉnh một năm và lùi về quanh vùng 1.100 điểm. Định giá thị trường đã mềm hơn đáng kể so với thời điểm lên đỉnh 1 năm. P/E của VN-Index hiện chủ còn 12,x thay vì 14,x như giai đoạn 1 tháng trước.

Đồng thời, mùa báo cáo tài chính quý 3 cũng mang đến những tín hiệu tích cực. Lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết tăng trưởng sẽ góp phần khiến định giá thị trường trở nên rẻ hơn. Điều này được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy dòng tiền bắt đáy nhập cuộc mạnh mẽ hơn. Một dấu hiệu cho thấy cầu bắt đáy đang gia tăng đó là động thái mua ròng trở lại của khối ngoại trong tuần vừa qua (hơn 900 tỷ) sau giai đoạn liên tục xả hàng.

Theo dự phóng của đội ngũ phân tích Dragon Capital, kết quả kinh doanh sơ bộ quý 3 có thể thấp hơn so với dự kiến. Trong đó, ngành ngân hàng gặp khó khăn trong việc tăng trưởng tín dụng nhưng nợ xấu được dự đoán sẽ giảm từ quý 4 sau khi đã đạt đỉnh vào quý 3. Ngoài ra, các doanh nghiệp có khoản vay nước ngoài cũng phải đối mặt với rủi ro tỷ giá. Mặt khác, điểm sáng trong mùa báo cáo tài chính quý 3 sẽ đến từ sự tăng trưởng trong lĩnh vực như bán lẻ, chứng khoán, sản xuất thép và công nghiệp hóa chất.

Tương tự, Pyn Elite Fund cũng đánh giá thị trường chứng khoán có thể sẽ tiếp tục xu hướng tăng dựa trên triển vọng cải thiện rõ ràng từ dữ liệu kinh tế cũng như thu nhập của doanh nghiệp. Quỹ ngoại này nhận định VN-Index có tiềm năng trở lại vùng định giá P/S trên 2 tương ứng với vùng 1.500 điểm cùng dự báo lãi suất điều hành dự kiến sẽ giảm xuống 4% trong 12 tháng tới.

Mặc dù tình hình vĩ mô chứa nhiều yếu tố có thể tác động, song thị trường Việt Nam vẫn được đặt nhiều triển vọng, đặc biệt là khối ngoại. Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Khối chứng khoán của Dragon Capital tự tin vào kịch bản chứng khoán đang vào chu kỳ phục hồi, nhưng triển vọng lợi nhuận chưa rõ nét nên diễn biến uptrend vẫn còn nhiều biến động.