Các hình thức lừa đảo tiền điện tử đang phổ biến hiện nay

Khái niệm tiền điện tử là gì ?

Tiền điện tử còn được gọi với cái tên khác là tiền kỹ thuật số, là một đơn vị tiền tệ hoạt động dựa trên những thuật toán điện tử & được lưu trữ trên Internet, hệ thống máy tính, điện thoại smartphone và các thẻ thanh toán điện tử.

Tiền điện tử cho phép các hoạt động giao dịch tức thời có thể được thực hiện liền mạch. Tiền điện tử được phát hành bởi Chính phủ được gọi là tiền số pháp định. Tiền điện tử không pháp định thì được gọi là tiền số. Tiền mã hóa  là 1 tập con của tiền số.

Ngân hàng Trung ương châu  u mô tả: tiền điện tử là giá trị tiền tệ được lưu giữ trên một thiết bị điện tử được sử dụng phổ biến cho mục đích thực hiện giao dịch thanh toán cho các tổ chức khác không phải là tổ chức phát hành.

Các hình thức lừa đảo và chiếm đoạt tiền điện tử hiện nay 

• Lừa đảo qua điện thoại & tin nhắn

Mạo nhận là nhân viên ngân hàng của bạn hoặc các tổ chức uy tín để gọi điện, nhắn tin và tuyên bố rằng tài khoản của bạn đang gặp vấn đề, yêu cầu bạn chia sẻ hoặc cập nhật thông tin,mật khẩu cá nhân.

• Lừa đảo qua email

Gửi email yêu cầu chia sẻ thông tin và mật khẩu cá nhân hoặc bấm vào đường link dẫn chứa phần mềm độc hại, đánh cắp thông tin mật khẩu người dùng.

• Lừa đảo trên mạng xã hội

Sử dụng các mánh khóe tinh vi như đường link dẫn, trang web bán hàng và cửa sổ thông báo giả mạo, hoặc mạo nhận quyên góp từ thiện để tiếp cận thông tin tài chính và mật khẩu của bạn.

Đối với các loại tiền số, tiền mã hóa, bên cạnh các hình thức lừa đảo trên còn có các hình thức và mang tính tổ chức,quy mô với vỏ bọc vô cùng tinh vi như :

• Lừa đảo đầu tư

Kẻ lừa đảo sẽ tạo ra một trang web giống với một sàn giao dịch đầu tư hợp pháp nhưng thực chất nó là một bản sao gian lận lừa đảo giống với doanh nghiệp thực. Nó sẽ đăng nhiều quảng cáo giả trên các nền tảng  truyền thông xã hội, với sự xác nhận và tạo niềm tin giả mạo,lợi dụng hình ảnh từ những người nổi tiếng để thuyết phục "con mồi".

• Kinh doanh đa cấp, tiền số, tiền ảo biến tướng

Đây là thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất hiện nay, hình thức lừa đảo này được phát triển núp bóng dưới vỏ bọc dự án đầu tư, hứa hẹn mang lại những khoản đầu tư có lợi nhuận lớn, cố định mỗi tháng cho nhà đầu tư khi rót vốn vào (khoảng 30-40%/tháng, cao hơn rất nhiều so với những quỹ ủy thác tài chính khác). 

Các dự án này thường kêu gọi huy động vốn của nhà đầu tư và trả lãi theo nhiều tầng, bên cạnh đó dự án còn đặt ra mức hoa hồng vài chục đến hàng trăm phần trăm cho người giới thiệu,lôi kéo, nhằm thu hút thêm nhiều thành viên khác tham gia. Bản chất của mô hình đa cấp lừa đảo này là nằm ở việc những đối tượng không tập trung vào phát triển sản phẩm của dự án mà chỉ lo chú trọng lôi kéo càng được nhiều người tham gia đầu tư vào dự án nhất có thể, lấy tiền của những người tham gia sau để trả lãi suất và hoa hồng cho người tham gia trước.

• Thủ đoạn thông qua những sàn giao dịch quyền chọn nhị phân

Những sàn giao dịch này thường do một nhóm đối tượng ẩn danh tổ chức hoạt động, không có giấy phép đăng ký kinh doanh, không có trụ sở tại Việt Nam, không có người đứng đầu cụ thể và cũng không kinh doanh các sản phẩm. Những sàn ảo này hoạt động dưới hình thức đầu tư tài chính, giao dịch mà người mua sẽ đưa ra những dự đoán xu hướng tăng hay giảm của các loại tài sản như hàng hóa, tiền tệ, chứng khoán, cổ phiếu, hay chỉ số tại thời điểm dự đoán.  “Mua - Bán”, “Lên - Xuống” hay “Xanh - Đỏ” “ Tăng - Giảm” là các lệnh dự đoán về các cặp tiền ảo, tiền số; người tham gia có khoảng thời gian nhất định để đưa ra lựa chọn và có cơ hội nhận về lên đến 95% tiền đặt cược chơi là chắc thắng. Sức hấp dẫn từ lời mời, lãi suất cao khó cưỡng này đã thôi thúc hàng nghìn người tham gia.

• Thủ đoạn chạy quảng cáo các tên miền giả mạo

Hành vi giả mạo các tên miền thường xuất hiện khi người dùng tìm kiếm các sàn giao dịch trên trình duyệt internet. Kẻ lừa đảo thường dùng những ký tự đặc biệt tinh vi, khiến người dùng khó nhận biết và dễ bị nhầm lẫn. Đồng thời, các trang mạng giả mạo sàn tiền số này thường được chạy quảng cáo và xuất hiện ở đầu mục kết quả tìm kiếm. Kẻ lừa đảo thường sử dụng các tên miền giả để lấy tiền và thông tin mật khẩu cá nhân của nhà đầu tư nhẹ dạ cả tin.Bên cạnh đó, trong những hội nhóm đầu tư tiền mã hóa, kẻ lừa đảo thường tạo các tài khoản giả mạo quản trị viên để lừa tiền. Cụ thể, kẻ gian sẽ sử dụng các hình ảnh, tên người dùng (username) giống hệt như quản trị viên và nhắn tin cho nhà đầu tư để gọi vốn, yêu cầu gửi tiền.

• Thủ đoạn thông qua các hình thức tặng tiền ảo

Gần đây, nhiều bài quảng cáo tặng tiền ảo được chạy quảng cáo rầm rộ trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube. Tuy nhiên, đây là một mô hình lừa đảo, các bài viết này thường là giả danh CEO của các dự án coin lớn, yêu cầu và mời người dùng gửi tiền vào một địa chỉ ví để nhận số lượng tài sản kỹ thuật số có giá trị cao hơn. Ví dụ: Kẻ lừa đảo sẽ yêu cầu người dùng đầu tư 0,05-10 tiền ảo ETH vào địa chỉ ví để có thể nhận được số lượng ETH lên đến 100 đồng. Tuy nhiên, khi đã gửi thành công số tiền mà kẻ lừa đảo yêu cầu, người dùng sẽ không nhận lại được khoản thưởng trên và cũng mất toàn bộ số tiền trên.

Cách thức để phòng tránh lừa đảo tiền điện tử

• Cập nhật mật mã: Thường xuyên thay đổi và cập nhật mật khẩu mới. Tránh dùng mật khẩu dễ đoán. Không nên dùng chung mật khẩu cho dịch vụ ngân hàng trực tuyến và các trang web khác.
• Cập nhật thiết bị thường xuyên: Luôn cập nhật hệ điều hành mới nhất cho máy tính, máy tính bảng và điện thoại thông minh của bạn và cài đặt phần mềm chống virus chất lượng uy tín.
• Tìm hiểu kỹ và rõ ràng về công ty, sàn giao dịch: Đối với các hình thức đầu tư tiền số,tiền ảo,các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ và rõ ràng về công ty, sàn giao dịch, kiểm tra các khoản lợi nhuận hứa hẹn, để tránh rủi ro và mất tiền cho các đối tượng lừa đảo.
• Luôn cẩn trọng với email, điện thoại, tin nhắn từ các số lạ: Hãy liên lạc với những công ty hoặc tổ chức được nhắc đến, bằng email hoặc số điện thoại bạn có thể xác minh là đúng.
• Thường xuyên kiểm tra sao kê biến động số dư tài khoản ngân hàng: Nếu có bất kỳ giao dịch nào bạn thấy lạ và không nhận ra, hãy liên hệ ngay với công ty, tổ chức cung cấp tài khoản.
• Đừng chia sẻ thông tin cá nhân, bao gồm ngày tháng năm sinh, mật khẩu và thông tin Thẻ: Kiểm tra kỹ địa chỉ của các trang web bạn ghé thăm. Cẩn trọng với các thông tin bạn chia sẻ trên mạng xã hội và kiểm tra cài đặt các thiết lập quyền riêng tư.

Có rất nhiều thách thức về mặt pháp lý thực tế hiện nay trong môi trường tội phạm tiền điện tử. Các báo cáo lừa đảo có thể cung cấp những bằng chứng rõ ràng và hữu ích để các cơ quan quản lý, thực thi pháp luật làm dữ liệu và cơ sở thông tin cho việc điều tra, nhưng hầu hết nó đều không có khả năng thu hồi tiền cho các nạn nhân.

Người bị lừa cũng có thể khởi kiện dân sự, nhưng việc xác định thủ phạm lừa đảo cực kỳ khó khăn vì tiền điện tử về bản chất là toàn cầu và phi tập trung cho nên việc tìm thủ phạm chẳng khác gì "mò kim đáy bể."

Lời kết

Phòng bệnh tốt hơn chữa bệnh, để tránh bị lừa, bạn nên tìm hiểu kỹ trước khi tham gia đầu tư giao dịch, biết rõ người giới thiệu, hướng dẫn mình, cơ quan nào đang quản lý, tìm một sàn giao dịch minh bạch uy tín và đảm bảo tất cả các kênh bạn đi qua đều được xác minh rõ ràng. Khi nghe lời mời chào hấp dẫn với khoản lợi nhuận hàng chục % mỗi tháng thì bạn nên tránh, vì đa số đều là những kênh đầu tư lừa đảo và trái pháp luật.