Kỹ năng quan sát và phương pháp rèn luyện kỹ năng quan sát

Kỹ năng quan sát là gì?

Kỹ năng quan sát là khả năng nhận diện, nhìn nhận và đánh giá sự vật hiện tượng một cách chi tiết. Khi sự quan sát được nâng cấp thành kỹ năng, con người sẽ nhìn nhận sự việc, hiện tượng bằng mắt sau đó thông tin tới não bộ để ghi nhớ và phân tích theo một mục đích cụ thể.

Kỹ năng quan sát có vai trò cực kỳ quan trọng đối với con người, ở mọi lĩnh vực từ kinh tế, xã hội và khoa học... đều cần trau dồi, cải thiện kỹ năng này.

Kỹ năng quan sát giúp con người nhận ra bản chất sự việc, sự vật một cách nhanh chóng, chính xác từ đó đưa ra những lựa chọn, hướng giải quyết phù hợp.

Đây là một trong những kỹ năng mềm cần thiết trong công việc, cuộc sống đối với mỗi người bởi nó giúp chúng ta phát triển và hoàn thiện bản thân. 

Tại sao cần rèn luyện kỹ năng quan sát trong công việc, cuộc sống

Kỹ năng quan sát bên cạnh kỹ năng lắng nghe giúp hiệu quả giao tiếp nâng cao. Đặc biệt đây là những kỹ năng không thể thiếu giúp nâng cao tiến độ, hiệu quả công việc. Khi quan sát, con người không chỉ sử dụng đôi mắt mà còn tận dụng các giác quan để xem xét, đánh giá những thông tin chúng ta tiếp nhận.

Nhìn và Quan sát là hai khái niệm khác nhau nhưng có sự tương đồng nhất định. Nhìn là hành động diễn ra thụ động còn quan sát là hành động chủ động được lý trí tác động.

Có thể nói, nếu con người không sở hữu kỹ năng quan sát tốt, sẽ dễ dàng bỏ lỡ những cơ hội, thông tin cần thiết, quan trọng và đưa ra những lựa chọn, quyết định sai lầm trong công việc. Chính vì thế, việc rèn luyện kỹ năng quan sát trong cuộc sống là cực kỳ quan trọng. 

Trong công việc, người sở hữu kỹ năng quan sát dễ dàng nắm bắt được tâm lý và tình cảm của đối phương, đối tác thông qua hành động, cửa chỉ và những biểu hiện trên gương mặt.

Nhờ đó, họ dễ dàng điều khiển cuộc giao tiếp và cải thiện các mối quan hệ. Khi dành thời gian quan sát và phân tích, bạn có thể khiến đối phương cảm thấy được tôn trọng và tin tưởng bạn.

Phương pháp rèn luyện kỹ năng quan sát hiệu quả

Sau khi nắm rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng quan sát, cùng tham khảo một số bí quyết, phương pháp rèn luyện này:

Tinh thần tin tưởng và cởi mở

Muốn sở hữu kỹ năng quan sát tốt, bạn cần tin tưởng và cởi mở với bản thân về khả năng tiếp thu kiến thức từ mọi việc, mọi vật xung quanh. Bạn sẽ quan sát được nhiều thứ và cải thiện được lượng kiến thức hữu ích cho bản thân. Ngược lại, nếu bạn rụt rè, lo lắng và thiếu niềm tin với cuộc sống xung quanh thì sự quan sát sẽ không khách quan. 

Sự nhẫn nại

Khi bắt đầu những mối quan hệ mới cũng như làm việc trong những môi trường mới, bạn cần phải nhẫn nại quan sát hành động, cửa chỉ, nhẫn nại thấu hiểu người đối diện để khám phá những điều mới mẻ. Nếu bạn vội vàng, bạn sẽ bỏ qua những chi tiết quan trọng và khó có thể nắm bắt tâm lý đối phương. 

Khả năng tập trung

Sự tập trung sẽ giúp kỹ năng quan sát thu thập những thông tin chính xác, cần thiết. Tập trung không phải việc dễ dàng bởi cuộc sống quanh chúng ta luôn tồn tại những rào cản, sự tác động từ suy nghĩ và cảm xúc của người khác.

Tập trung là việc bạn đặt tâm trí hoàn toàn vào công việc bản thân đang theo đuổi. Bên cạnh đó, bạn cũng cần phải rèn luyện đầu óc phân tích để đưa ra cái nhìn khách quan, chính xác và phù hợp với bản chất sự việc, hiện tượng. 

Chú ý các tiểu tiết

Chú ý các tiểu tiết sẽ giúp bạn quan sát hiệu quả hơn. Đừng nên bỏ qua những chi tiết nhỏ bởi có thể những chi tiết này chính là mấu chốt hoặc nguyên nhân của sự vật, hiện tượng. Quan sát chuyên nghiệp là khi bạn có thể bao quát toàn bộ sự vật, hiện tượng trên quan điểm khách quan, phù hợp. 

Hiểu rõ đối tượng quan sát

Trước khi cố gắng quan sát một đối tượng cụ thể, bạn cần nắm bắt những thông tin, hiểu rõ về mục tiêu quan sát của mình. Sự kết hợp giữa thông tin bạn biết và kết quả bạn thu được sẽ góp phần tăng hiệu quả của việc quan sát. 

Chú ý cảm nhận của đối phương

Trong những cuộc giao tiếp thông thường, bạn có thể rất vui vẻ nhưng đối phương không thực sự tập trung. Nếu quan sát tỉ mỉ, tinh tế, bạn hoàn toàn có thể nhìn nhận được tình huống này.

Hãy xem ánh mắt của đối phương có tập trung vào bạn hay không? Hoặc họ đang lơ là vuốt tóc hoặc nhìn xung quanh thay vì lắng nghe những lời tâm sự của bạn. 

Hy vọng những thông tin chi tiết cụ thể trên đây sẽ giúp quý bạn đọc hiểu rõ về khái niệm kỹ năng quan sát cũng như lựa chọn những phương pháp rèn luyện kỹ năng quan sát phù hợp với bản thân.