Khang Hy hỏi quần thần “Trên thế gian thứ gì béo nhất, thứ gì gầy nhất?”: Câu trả lời chỉ có 8 chữ khiến ông liên tục gật gù

Nhắc đến những vị hoàng đế nổi tiếng trong lịch sử phong kiến Trung Hoa chắc chắn không thể bỏ qua cái tên Khang Hy. Ông được biết đến là người đã lập kỷ lục trị vì lâu nhất của một hoàng đế cổ đại khi đã tại vị 61 năm.

Đáng chú ý, thời kỳ Khang Hy là thời kỳ thịnh vượng nhất của nhà Thanh. Không chỉ là một vị hoàng đế anh minh lỗi lạc, Khang Hy còn rất thương dân, khéo dùng người và chiêu mộ được nhiều nhân tài. 

Vị đại thần tài giỏi vẹn toàn của Khang Hy 

Có rất nhiều câu chuyện được lưu truyền giữa hoàng đế Khang Hy cùng với các quan đại thần trong triều. Trong đó, có một quan đại thần dù danh tiếng không lớn như Lý Quang Địa nhưng lại là một ẩn số thú vị, đặc biệt. Đó chính là Trương Ngọc Thư.

Là một danh tướng của triều đại nhà Thanh, địa vị của Trương Ngọc Thư không kém gì Cao Thân. Nhiệm vụ của ông là vụ trách các việc triều chính, cai quản hàng trăm quan lại giúp Khang Hy.

Nhà họ Trương vốn có dòng dõi Nho học. Năm 5 tuổi, cha của Trương Ngọc Thư là Trương Cửu Chính đã thi đỗ tiến sĩ triều Thuận Trị. Nhờ sự đôn đốc và dạy dỗ của cha, từ nhỏ Trương Ngọc Thư đã tinh thông chữ nghĩa, đọc thuộc làu làu các tác phẩm kinh điển. 

Năm 19 tuổi, Trương Ngọc Thư đỗ tiến sĩ. Năm đó, Khang Hy mới 8 tuổi, vừa mới đăng cơ nên rất cần một vị đại thần trung thành và tài giỏi để phò tá. Vì thế, mỗi khi có vấn đề, Khang Hy đều hỏi và tham khảo ý kiến của Trương Ngọc Thư. Đây cũng là lý do mà Khang Hy rất tin tưởng và đánh giá cao Trương Ngọc Thư, khiến con đường làm quan của ông ngày càng rộng mở. 

Ở tuổi 48, Trương Ngọc Thư trở thành tể tướng của vương triều. Thời điểm mà hoàng đế Khang Hy đích thân đến Cát Nhĩ Đan, Trương Ngọc Thư là đại thần duy nhất được đi theo phò tá. Bên cạnh đó, khi Khang Hy đến cung điện Thịnh Kinh để thờ cúng tổ tiên, mỗi ngày Khang Hy đều mang theo Trương Ngọc Thư đi cùng.

Thực tế, việc đế Khang Hy trọng dụng Trương Ngọc Thư như vậy là có nguyên do cả. Nguyên nhân đến từ 2 yếu tố. Thứ nhất, Trương Ngọc Thư là người không màng quyền lực và hư vinh. Ông không chỉ được tâm tư của bậc đế vương mà còn tính tình lương thiện hòa nhã, nói năng chậm rãi và từ tốn.

Thứ 2, nhà họ Trương có cả 3 đời đều là Tiến sĩ. Trong đó, Trương Ngọc Thư là một học giả xuất chúng. Bản thân ông đã từng biên soạn nhiều tác phẩm kinh điển quan trọng, trong đó phải kể đến các tác phẩm như: “Minh Sử”, “Khang Hy Tự Điển”. Mỗi khi Khang Hy có câu hỏi, Trương Ngọc Thư đều bình tĩnh, từ tốn đưa ra câu trả lời một cách hoàn hảo. 

Câu trả lời 8 chữ khiến Khang Hy không ngớt lời khen ngợi

Đáng chú ý, có một giai thoại giữa hoàng đế Khang Hy và Trương Ngọc Thư được nhiều người biết tới, qua đó cho thấy trí tuệ thâm sâu, hơn người của vị học giả này.  

Có lần, Khang Hy từng đặt một câu hỏi cho tất cả các quan đại thần trong triều. Thế nhưng câu hỏi này không ai có thể trả lời được ngoại trừ Trương Ngọc Thư. Không những thế, đáp án chỉ vỏn vẹn 8 chữ của ông đã khiến cho Khang Hy vô cùng bất ngờ, không tiếc lời khen thưởng. 

Cụ thể, một lần đế Khang Hy từng hỏi các quần thần rằng: “Thế gian này thứ gì béo nhất, thứ gì gầy nhất?” Câu hỏi này không phải đưa ra vì cảm hứng nhất thời mà là dựa vào lòng trung thành cũng như khả năng của các đại thần. Ai nghe xong cũng chỉ im lặng, cũng có người cố gắng trả lời nhưng hiển nhiên đều không chính xác. 

Cuối cùng, Khang Hy chuyển sự chú ý vào Trương Ngọc Thư. Thấy vậy, Trương Ngọc Thư điềm tĩnh, sau đó thận trọng trả lời rằng: “Thần nghĩ, mưa xuân béo nhất, sương thu gầy nhất”.

Nghe xong, Khang Hy vô cùng vui mừng, không tiếc lời khen ngợi cho Trương Ngọc Thư. Theo nghĩa bề mặt, câu hỏi này vốn hỏi về các hiện tượng tự nhiên như gió, sương và mưa… Chính vì vậy, Trương Ngọc Thư cũng đã ẩn ý biểu đạt sự quan tâm đối với tình hình sản xuất nông nghiệp của thiên hạ, điều này khiến Khang Hy rất vui.

Ngoài ra, vào năm Vào năm Khang Hy thứ 49, Trương Ngọc Thư khi đó đã 68 tuổi thỉnh cầu từ chức quan vì ngã bệnh. Thế nhưng, Khang Hy 5 lần 7 lượt cố giữ ông lại vì không nỡ từ chức quan của một đại thần mà mình luôn coi như một cánh tay phải đắc lực. 

Sau khi Trương Ngọc Thư qua đời, hoàng đế Khang Hy mười phần tiếc thương. Sau đó, Khang Hy đã ban cho Trương Ngọc Thư một sự sủng ái rất cao. Cụ thể, Khang Hy không chỉ đích thân viết cho ông câu đối phúng điếu, mà còn phong cho Trương Ngọc Thư hàm tước Thái tử thái bảo (đây là chức quan thấp nhất trong hàng tam công: thái sư, thái phó, thái bảo,…)

Có thể thấy, cả cuộc đời Trương Ngọc Thư đều sống vô cùng khiêm tốn. Trong suốt khoảng thời gian 50 năm làm quan, ông dành hết sức mình vì sự hưng thịnh của nhà Thanh cũng như bách tính. Danh tiếng của ông dù người đời sau không biết đến nhiều, điều này cũng giống như cuộc đời ông, suốt đời cống hiến và âm thầm tỏa ngát cho đời.