Hàng loạt “ông lớn” ngành xe điện “ôm tim” khi giá một loại kim loại tăng chóng mặt

Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã dẫn theo hàng loạt hệ lụy kinh tế trong đó nổi bật nhất là việc giá của nhiều loại nguyên liệu đã tăng giá khủng khiếp. Những ngày qua, thế giới đã phải chứng kiến việc giá xăng dầu leo thang từng ngày, nhiều người đã cho rằng thời kì huy hoàng của xe điện sắp đến. Tuy nhiên, niềm vui này chưa kéo dài được lâu thì giá của niken loại nguyên liệu quan trọng trong pin lithium-ion được sử dụng trong hầu hết các loại xe điện (EV).

Theo CNBC đưa tin, tình hình thực tế thế giới cho thấy nhà cung cấp niken chính là Nga hiện đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt sâu rộng từ phương Tây, cho nên giá niken tăng cao trong sự khủng hoảng và căng thẳng giữa mối quan hệ của Nga và Ukraine cùng các nước phương Tây. Trước sự tăng giá chóng mặt của niken thì vào sáng thứ ba, sàn giao dịch kim loại London đã đình chỉ giao dịch niken sau khi giá hợp đồng của kim loại này tăng hơn gấp đôi lên hơn 100.000 USD/tấn chỉ trong vòng 3 tháng.

Hầu hết các loại xe điện đang được sản xuất và sử dụng trên thị trường hiện nay đều phải sử dụng niken là một thành phần quan trọng trong pin lithium-ion. Sự tăng giá đột ngột của niken đã đặt ra một câu hỏi lớn với các nhà đầu về tương lai của các hãng xe điện sẽ đi về đâu khi giá của loại nguyên liệu chính đang tăng mất kiểm soát? 

Ông Adam Jonas – nhà phân tích ô tô của Morgan Stanley đã bày tỏ sự lo ngại cho tương lai của ngành xe điện. Hôm thứ hai vừa qua, ông đã có một bài đăng bày tỏ quan điểm: “Tính đến thời điểm viết bài này, niken đã tăng 67,2% chỉ trong ngày hôm nay, thể hiện mức tăng khoảng 1.000 USD trong chi phí đầu vào của một chiếc xe điện trung bình ở Mỹ”.

Jonas cho rằng các nhà đầu tư nên lường trước được việc doanh số sụt giảm của các hãng xe điện trong vài năm tới, và không nên kỳ vọng quá nhiều vào lợi nhuận và doanh thu bán xe. Lý do là sự tăng giá đột ngột của niken có thể làm suy yếu kế hoạch EV của các hãng ô tô điện hàng đầu thế giới như Tesla, General Motors,…

Niken là nguyên liệu không thể thiếu của pin EV

Pin Lithium-ion có ba lớp: Cực dương làm bằng than chì cacbon và đôi khi là silic, một dải phân cách làm bằng polyme xốp. Còn lại cực âm có chứa lithium trộn với niken và các khoáng chất khác như coban, mangan hoặc nhôm.

Năm 2019, pin của các dòng xe điện đã sử dụng tổng cộng 59.271 tấn niken, tăng 39% so với năm trước đó. Fastmarkets ước tính đến năm 2025 sẽ có khoảng 500.000 tấn niken tinh chế sẽ được trong pin lithium-ion cho xe điện vào mỗi năm.

Trong vài năm trở lại đây, tỷ lệ niken trong cực âm của pin đã được các các nhà sản xuất ô tô tăng lên đáng kể để tăng mật độ năng lượng của pin và tăng phạm vi hoạt động của xe. Hiện tại, phần lớn các pin sử dụng cho xe điện đều có cực âm chứa ít nhất 60% niken. Thậm chí, nhiều hãng còn sử dụng nhiều hơn lượng niken để giảm hoặc loại bỏ coban và một phần tăng mật độ cho các ứng dụng cao cấp. Ví dụ, tập đoàn LG Chem của Hàn Quốc cung cấp cho Tesla loại pin mà cực âm chứa 90% niken.

Những cảnh báo về nike đã được đưa ra từ trước

Tỷ lệ niken trong pin cao sẽ mang lại lợi thế đáng kể cho xe điện nhưng nhiều chuyên gia vẫn đưa ra cảnh báo về loại nguyên liệu giá cao này. Nguyên liệu niken chưa bao giờ rẻ và các chuyên gia đã lo ngại nếu các nhà sản xuất ô tô toàn cầu tăng cường sản xuất xe điện sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt niken trong tương lai.

Đây là điều hoàn toàn có thể xảy ra khi hàng loạt các thương hiệu lớn cũng đang muốn chen chân vào cuộc đua xe ô tô điện. Nhiều chuyên gia dự đoán đến năm 2024 nguồn cung niken sẽ thiếu hụt trầm trọng.

Giá xe điện sẽ tăng trong tương lai?

Nếu như trong tương lai giá niken vẫn không giảm thì cách phương án giải quyết nhanh chóng và rõ ràng nhất là tăng chi phí bán xe ô tô điện để giải quyết được bài toán tài chính đầy khó khăn. Đứng trước khó khăn này, các hãng sản xuất ô tô điện đã đưa ra những lựa chọn khó khăn cho chính họ. Có thể các hãng sẽ buộc phải chấp nhận sự gia tăng chi phí, giảm tỷ suất lợi nhuận hoặc cố gắng chuyển phần chi phí gia tăng cho người tiêu dùng.

Tuy nhiên, vẫn còn một phương án “chữa cháy” nữa là sử dụng một loại pin thay thế đã được sử dụng cho EV giá rẻ hơn. Pin Lithium iron phosphate, hoặc LFP không cần sử dụng niken hoặc coban, mà thay vào đó là sử dụng phốt phát sắt trong cực âm.

Các tế bào lithium-ion có chi phí đắt hơn so với các tế bào nhưng chúng cũng có mật độ năng lượng thấp hơn và các bộ pin LFP sẽ có trọng lượng nặng hơn với các bộ pin lithium-ion. Chính nhược điểm về trọng lượng đã khiến cho pin LFP trở nên ít lý tưởng hơn cho các loại xe cao cấp. Vì khi trọng lượng tăng thêm sẽ xảy ra tình trạng hạn chế về hiệu suất và cản trở xử lý điều khiển xe. 

Tại Mỹ vào mùa thu năm ngoái, hãng xe điện Tesla của Elon Musk cũng đã thử áp dụng việc sử dụng công nghệ LFP và pin LFP trong các mẫu xe “dải tiêu chuẩn” của họ. Việc chuyển sang sử dụng LFP của Tesla đã giảm phần lớn chi phí sản xuất những mẫu xe đó. Đây chính là “nước đi” để giúp Tesla tăng lợi nhuận cho những chiếc xe nhập khẩu mà vẫn giữ nguyên giá không thay đổi.

Giờ đây, khi giá niken đang leo thang và chưa có dấu hiệu dừng lại thì một lần nữa các nhà sản xuất ô tô điện trên thế giới có thể sẽ học tập theo cách làm của Tesla để giảm mọi chi phí cần thiết.