FED tăng lãi suất sẽ tác động đến mặt bằng lãi suất và tỷ giá của Việt Nam như thế nào?

Ngày 13/9 mới đây, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 của Mỹ được công bố với mức tăng 0,1% so với tháng trước đồng thời tăng 8,3% so với năm ngoái.

Mặc dù mức tăng này không quá nhiều so với tháng trước và cũng đã thấp hơn tương đối so với mức đỉnh hồi tháng 6 (tăng 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái) nhưng mức độ lạm phát tháng 8 tại Mỹ vẫn cao vượt kỳ vọng của các chuyên gia (dự báo giảm 0,1%).

Sau khi chỉ số CPI tháng 8 được công bố, hầu hết nhà đầu tư đều dự báo gần như chắc chắn về khả năng Cục Dự trữ Liên ban g Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất trong cuộc họp sắp tới, diễn ra vào 2 ngày 20-21/9.

Dự đoán tăng 0,75% là khả năng cao, thậm chí còn có một số ý kiến cho rằng Fed có thể sẽ nâng lãi suất cao hơn mức dự tính là 0,75%. CNBC cho biết, có tới 16% nhà đầu tư đang đặt cược Fed sẽ tăng mạnh 1 điểm phần trăm vào cuộc họp tuần tới.

Theo Bloomberg, các chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Nomura cũng đã phải thay đổi dự báo Fed tăng lãi suất từ 0,75 điểm % lên 1 điểm %, cùng với nhận định "một lộ trình tăng lãi suất mạnh là điều cần thiết để đối phó với lạm phát cứng đầu như hiện nay".

Dự báo việc Mỹ tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ tác động đến kinh tế thế giới ở một số phương diện như đẩy mặt bằng lãi suất toàn cầu tăng, khiến kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, tổng cầu hàng hóa cùng dịch vụ thế giới suy giảm.

Đồng thời, việc này còn khiến đồng USD lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác, khiến cho đồng nội tệ của các quốc gia khác yếu đi so với đồng bạc xanh. Có thể điều này sẽ kích thích xuất khẩu nhưng ngược lại nhập khẩu sẽ đắt hơn, đặc biệt là nhập khẩu xăng dầu.

Bên cạnh đó, lãi suất USD tăng còn khiến các nhà đầu tư lo ngại rủi ro và sẽ rút vốn từ các thị trường mới nổi để quay về đầu tư tại thị trường Mỹ cũng như một số thị trường phát triển khác nhằm phòng tránh rủi ro và hưởng lãi suất cao.

Ngoài ra, việc lãi suất USD tăng cũng sẽ tác động tiêu cực đến khả năng vay vốn trên thị trường quốc tế của các nước thuộc thị trường mới nổi do các tổ chức cho vay sẽ đòi trả lãi cao hơn lãi suất khi họ đầu tư an toàn hơn tại thị trường Mỹ.

Việt Nam vẫn đang kiểm soát được các tác động

Chia sẻ về vấn đề này, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng tại BIDV, đồng thời là Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho rằng, khả năng Cục Dự trữ Liên bang sẽ tăng lãi suất khoảng 0,75 điểm phần trăm tại cuộc họp sắp tới là khá chắc chắn, còn Fed sẽ phải hết sức cân nhắc về mức tăng 1 điểm % bởi đó là mức tăng rất lớn, có thể tác động mạnh đến tâm lý nhà đầu tư cũng như doanh nghiệp.

Cũng theo ông Lực, dự kiến tuần tới sẽ là lần thứ 4 Fed tăng lãi suất trong năm 2022 và sau mỗi lần cơ quan này tăng lãi suất, những tác động đều thể hiện rất rõ nét. Cụ thể, mặt bằng lãi suất tăng lên, nhất là lãi suất đồng USD. Đồng thời, tỷ giá cũng tăng lên do đồng USD tăng. Đối với một số quốc gia, nghĩa vụ trả nợ cũng tăng và cuối cùng là hiện tượng dịch chuyển dòng vốn đầu tư, nhất là dòng vốn đầu tư gián tiếp.

"Rất may với Việt Nam là cả bốn tác động này về cơ bản đều ở mức vừa phải và vẫn trong tầm kiểm soát. Chính vì vậy hy vọng Việt Nam hoàn toàn kiểm soát được lạm phát ở mức khoảng 4% trong năm nay và tỷ giá biến động xoay quanh mức 3%", ông Lực cho hay.

Đánh giá về tác động dịch chuyển vốn đầu tư nước ngoài, vị chuyên gia cho biết, tại Việt Nam, nhà đầu tư vẫn tiến hành mua ròng trên thị trường chứng khoán mặc dù không nhiều, khoảng vài chục triệu USD, tuy nhiên điều này vẫn tốt hơn nhiều so với các nước bị bán ròng vài tỷ USD.

Dự báo về mức lãi suất trong những tháng cuối năm, ông Lực cho rằng lãi suất vẫn đang có xu hướng tăng. Theo đó, cả lãi suất huy động lẫn lãi suất cho vay đều sẽ tăng nhẹ. Trong đó, về cơ bản lãi suất cho vay sẽ tăng chậm hơn lãi suất huy động và mức tăng có thể không đáng kể vì chỉ đạo chung của Quốc hội và Chính phủ là phải ổn định mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi.

Áp lực tăng lãi suất của Việt Nam rất lớn

TS. Vũ Đình Ánh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý giá cả, Bộ Tài chính nhận định, nếu Fed tiếp tục tăng lãi suất thêm 0,75 điểm % thì sẽ tạo áp lực khá lớn lên chính sách tiền tệ của nước ta. Bởi việc Fed tăng lãi suất sẽ ảnh hưởng đến 2 yếu tố. Thứ nhất là về tiền tệ, buộc Việt Nam phải tăng lãi suất. Thứ hai sẽ làm cho đồng USD tiếp tục đi lên và Việt Nam sẽ ảnh hưởng bởi chính sách tỷ giá hối đoái.

TS. Vũ Đình Ánh phân tích rằng, hiện nay, Việt Nam vẫn chủ trương giữ ổn định cả lãi suất lẫn tỷ giá hối đoái. Vì vậy, áp lực đó buộc Việt Nam bước vào một giai đoạn khó khăn đó là lựa chọn giữ ổn định lãi suất hoặc giữ ổn định tỷ giá hối đoái. Điều này ngay lập tức sẽ tác động đến tăng trưởng kinh tế cũng như vấn đề lạm phát của Việt Nam.

Bên cạnh đó, vị chuyên gia cũng nhấn mạnh, áp lực tăng lãi suất của Việt Nam hiện rất lớn do chịu tác động của cả việc Fed tăng lãi suất, đặc biệt là nhu cầu tín dụng của các doanh nghiệp tăng rất cao. "Mất cân đối giữa huy động và cho vay của Việt Nam hiện tại lên tới 7% do đó áp lực rất lớn", ông nói thêm.