Được đánh giá hưởng lợi từ đầu tư công, ngành đá xây dựng vẫn gặp nhiều thách thức trong ngắn hạn

Nhịp sống thị trường thông tin, một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay là đầu tư công. Đồng thời, đây cũng là chủ đề đầu tư rất đáng chú ý trên thị trường chứng khoán. Việc Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công được cho là giúp nhiều lĩnh vực được hưởng lợi đáng kể, trong đó có cả ngành đá xây dựng. Tuy nhiên trong ngắn hạn, lĩnh vực này vẫn bị nhiều khó khăn cản trở khả năng tăng trưởng.

Những dự án hạ tầng lớn vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị mặt bằng đến cuối năm nay. Do đó, nhu cầu về hạ tầng chưa thể thúc đẩy đáng kể sản lượng tiêu thụ đá xây dựng của các dự án. Thời điểm hiện tại, phần lớn những dự án hạ tầng vẫn trong giai đoạn chuẩn bị mặt bằng cũng như lựa chọn nhà thầu. Chính vì thế, dù nhu cầu sử dụng đá cho hạ tầng ghi nhận xu hướng tăng nhưng vẫn ở mức thấp khi so sánh với tiềm năng. Theo dự báo của KIS Việt Nam, giai đoạn chuẩn bị cho các dự án có thể kéo dài cho đến hết quý 3 năm nay. 

Theo KIS Việt Nam, sự trầm lắng của thị trường bất động sản nhà ở kéo dài từ năm ngoái đến năm nay cũng tạo nên nhiều thách thức trong ngành đá xây dựng. Tổng số lượng dự án nhà ở thương mại trên cả nước và khu vực nam bộ trong năm 2022 đều đã giảm mạnh so với năm liền trước. Cụ thể, chỉ có 22 dự án nhà ở thương mại tại khu vực Nam Bộ được cấp phép xây dựng trong năm qua, so với năm 2021 đã giảm còn 25%.

Xu hướng trầm lắng này vẫn kéo dài đến tận năm nay. Trong quý đầu năm, chỉ có vỏn vẹn 3 dự án được cấp phép, số lượng dự án được cấp phép giảm mạnh cũng sẽ khiến nhu cầu đá xây dựng giảm theo. Chưa kể, hoạt động xây dựng những dự án được khởi công trước năm 2022 hiện tại cũng đang bị chững lại. Đáng chú ý, những dự án ngừng triển khai với quy mô lớn bao gồm: Aquacity (1.000 ha, Biên Hòa), Vinhomes Grand Park (272 ha, Quận 9, TPHCM), Gem Sky World (92 ha, Long Thành) .... khiến hoạt động bán hàng của các doanh nghiệp đá xây dựng cũng bị chậm lại đáng kể.

Cũng theo KIS Việt Nam, từ quý đầu năm, giá bán đã bắt đầu bước vào đà tăng khả quan. Tính đến cuối tháng 4 vừa qua, giá bán của các loại sản phẩm tại nhiều khu vực đã tăng bình quân ở mức 10% cho đến 25% so với đầu năm ngoái trong bối cảnh một số dự án hạ tầng đã bắt đầu công tác chuẩn bị mặt bằng. Dựa trên cơ sở phân tích tiến độ xây dựng của các dự án, KIS Việt Nam dự báo giá bán sản phẩm đá xây dựng nhiều khả năng sẽ tăng kể từ cuối quý 4/2023 với tốc độ nhanh hơn khi đại dự án sân bay Long Thành chuyển sang thi công xây dựng.

Giai đoạn 2024-2025 sẽ ghi nhận mức tăng trưởng mạnh

Trong giai đoạn 2022-2030, khu vực Nam Bộ sẽ đặc biệt chú trọng đến việc phát triển xây dựng khi có hơn 1.970km cao tốc được triển khai xây mới đến năm 2030, cao gấp 13 lần con số hiện hữu, đồng thời chiếm hơn 50% chiều dài cao tốc được triển khai xây mới trên cả nước trong giai đoạn này. Những dự án hạ tầng trọng điểm có thể kể đến như sân bay Long Thành cùng các tuyến Metro tại TPHCM sẽ góp phần tạo động lực tăng trưởng cho nhu cầu đá xây dựng tại khu vực Nam Bộ.

Theo như ước tính của KIS Việt Nam, nhu cầu đã xây dựng từ những dự án này có thể rơi vào mức 37,3 tỷ m3 các loại, con số này tương đương với lượng đá tiêu thụ hàng năm trong giai đoạn 2024-2030 sẽ tăng thêm 10% so với năm 2022. Dựa trên những dự án đã được Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư, tổng lượng đá xây dựng cho những công trình trong giai đoạn 2024-2027 ước tính lên đến 14,7 triệu m3 đá nguyên khai, theo đó lượng đá tiêu thụ hàng năm trong giai đoạn 2024-2027 sẽ tăng 7% so với năm 2022.

Hoạt động phát triển dự án bất động sản khó có thể hồi phục nhanh trong ngắn hạn nhưng được kỳ vọng sẽ bắt đầu sôi động trở lại trong trung hạn. Ngoài ra, phát triển đô thị hóa trong dài hạn vẫn là vấn đề được Chính phủ quan tâm. Chính vì thế, KIS Việt Nam nhận ra rằng nhu cầu đá xây dựng trong nước vẫn đang ở mức cao, đặc biệt là những công trình hạ tầng trong khu vực Nam Bộ ở trung và dài hạn. 

Theo đó, triển vọng tăng trưởng của ngành đá xây dựng cũng được dự báo vô cùng khả quan trước những cơ hội phát triển hạ tầng theo định hướng của Chính phủ kể từ năm 2024, cùng với đó là kỳ vọng về sự phục hồi của ngành bất động sản kể từ năm 2025. Đồng thời, hầu hết các mỏ đá tại Nam Bộ đều sẽ  được hưởng lợi từ bức tranh tăng trưởng ngành.

Với sự phân bổ nguồn cung chưa đồng đều, đặc biệt là sự thiếu hụt nghiêm trọng ở khu vực TPHCM và các tỉnh ở Đồng bằng Sông Cửu Long cùng với vị trí của các dự án đã triển khai, KIS Việt Nam cũng đánh giá cao tiềm năng tăng trưởng của những mỏ đá ở khu vực Biên Hòa, Vĩnh Cửu (Đồng Nai), Bắc Tân Uyên (Bình Dương). Những mỏ đá này cũng được dự báo sẽ được hưởng lợi lớn nhất từ triển vọng tăng trưởng ngành trong cả ngắn, trung và dài hạn.