Đức Phật răn dạy "Đừng đồng hóa hạnh phúc của bạn với những vật ngoài thân": Nó chứa hàm ý sâu xa gì?

Hoa là một cô gái tốt nghiệp trường Đại học danh tiếng, lấy chồng tri thức, có cơ ngơi khá giả và có hai người con trai ngoan ngoãn đáng yêu. Hoa khỏe mạnh và tương đối ưa nhìn, được nhiều người ngưỡng mộ. Cũng vì lẽ đó mà cô luôn hài lòng với cuộc sống của mình và nói rằng bản thân thật hạnh phúc. Một ngày, cô đã dừng chân ở góc chợ trước mặt một bà lão ăn mày tật nguyền gầy gò ốm yếu, thả mấy đồng lẻ vào chiếc nón của bà rồi nói với giọng ái ngại "Thật khổ cho cụ quá". 

Đáp lại lời của Hoa, bà cụ nói: "Tôi không hề cảm thấy khổ, ngược lại tôi thấy mình rất hạnh phúc. Thế còn cô, cô có hạnh phúc không". Hoa lúc này chẳng đắn đo mà trả lời rằng: "Có ạ, con rất hạnh phúc". Thế rồi cô đã kể cho bà cụ nghe về cuộc sống hạnh phúc lý tưởng của bản thân mình. Sau khi nghe Hoa kể chuyện xong thì bà cụ hỏi: "Nếu không có hai cậu con trai, cô có còn hạnh phúc nữa không?”.

Hoa rất bất ngờ vì câu hỏi đường đột của một bà cụ không quen biết, nhưng vì kính trọng người già nên cô vẫn trả lời: "Con vẫn hạnh phúc vì có chồng yêu thương. Dù không có con cái, con vẫn có anh ấy làm chỗ dựa”. 

Bà cụ lại hỏi tiếp: "Nếu cô độc thân, không gia đình thì sao?”.

Hoa trả lời: "“Con vẫn hạnh phúc vì có sự nghiệp thuận lợi. Con có thể dành mọi thì giờ để phấn đấu trong sự nghiệp, thành đạt hơn nữa và trở thành người có ảnh hưởng trong xã hội”.

Bà cụ lại gặng hỏi: "Vậy nếu như cô độc thân và thất nghiệp, hoàn cảnh túng thiếu?". 

Hoa vẫn chậm rãi trả lời bà cụ: "Con vẫn hạnh phúc vì con có sức khỏe. Có sức khỏe, con sẽ làm được mọi thứ, gây dựng sự nghiệp từ hai bàn tay trắng và vẫn đủ thời gian tận hưởng cuộc sống này”.

Bà lão lại hỏi thêm: "Vậy nếu cô độc thân, thất nghiệp, lại ốm đau, bệnh tật, cô còn hạnh phúc nữa hay không?”

Hoa ngập ngừng: "Thế thì..."

Lúc này, Hoa bất chợt ngây người ra, cảm giác hụt hẫng như bản thân đang rơi vào một hố sâu vô tận. Nếu như viễn cảnh đó xảy ra thật thì cô không biết bản thân có còn yêu đời, tự tin và mãn nguyện như thế này nữa không. 

Đến lúc này, bà cụ ăn mày liền nói: "Lúc này cô không còn hạnh phúc nữa phải không. Điều đó chứng tỏ rằng hạnh phúc của cô đến từ sức khỏe, thành công và tình cảm gia đình. Một khi những thứ này không còn thì hạnh phúc của cô cũng không còn. Vậy thì cô đâu có nắm bắt được hạnh phúc ở trong tay mình". 

Đôi mắt của Hoa chợt lóe lên điều gì đó, cô đã hỏi bà cụ rằng: "Cụ nói cụ không hề cảm thấy khổ mà ngược lại rất hạnh phúc. Cụ có thể cho con biết, hạnh phúc của cụ đến từ đâu ạ?”.

Bà cụ ăn mày khẽ mỉm cười nói: "Nhiều năm về trước, tôi cũng từng là một phụ nữ lành lặn, khỏe mạnh và có chồng, các con ngoan ngoãn, cũng có một công việc ổn định, gia đình hòa thuận. Tôi cứ ngỡ rằng mình là người phụ nữ hạnh phúc nhất trên cuộc đời này. Chẳng ngờ rằng hai con tôi một lần đi tắm dưới sông thì bị chết đuối, chồng tôi như người mất hồn, tối hôm đó lúc thần trí không tỉnh táo thì bị xe đâm chết. Đau đớn cùng cực, tôi cũng muốn chết theo chồng con nhưng may được người cứu sống nhưng cơ thể chẳng còn lành lặn nữa. Cũng từ đó, tôi cũng mất đi công việc của mình. Tuổi già đến, không nơi nương tựa tôi đã phải đi ăn xin để sống qua ngày. Có một lần tôi đi đến công viên thì thất một nhóm người đang ngồi thiền tĩnh lặng, có người bị cụt tay cũng ngồi thiền, gương mặt ai nấy đều toát lên vẻ an hòa hạnh phúc. Tôi tò mò đến hỏi thì mới biết họ là người tu Phật, họ có đưa cho tôi một cuốn kinh Phật, nói tôi đọc xong sẽ hóa giải được những khổ tâm ở trong lòng". 

Tuy nhiên thì bà cụ không tin lắm nhưng cũng không có việc gì làm nên đã cẩn thận đọc từng cuốn sách. Chẳng ngờ, tâm của bà đi từ chấn động này sang chấn động khác. Khi nhìn lại cuộc đời, bà bỗng thấy ngập tràn hạnh phúc. 

Có thể thấy, trên thế giới này có ti tỉ loài động thực vật và vật chất, từ bé như vi sinh vật cho đến to lớn như cá voi còn bà lão ăn mày may mắn đắc được thân người nên hạnh phúc. Trên đời này, người giàu có, hiển đạt cũng có, người đề huề con cháu cũng lắm nhưng đến khi nhắm mắt xuôi tay đều chẳng mang theo được gì, giờ khắc chia lìa thật thống khổ. Bà không vướng bận vào thứ ấy, ra đi thanh thản nhẹ nhàng nên bà thấy hạnh phúc. 

Hơn thế, trên thế gian có bao người lúc mở mắt buổi sáng đến khi nhắm mắt đêm khuya không lúc nào là không bận rộn, lo toan, tranh đấu và hiếm lúc nào có thể được thảnh thơi. Còn bà lão này có thời gian để nghiền ngẫm và tìm kiếm ý nghĩa cuộc đời nên bà thấy hạnh phúc. 

Cuối cùng thì Hoa đã hiểu được chân lý của Phật Pháp, biết thế gian chỉ là quán trọ qua đường, ý nghĩa đời người chính là quay trở về bản lai lương thiện, vì thế nên con người sẽ có vô vàn hạnh phúc. Bà lão nói thêm: "Cô đừng bao giờ phó thác sự hạnh phúc của mình lên những vật ngoại thân. Bởi vì chúng không thể trường tồn vĩnh cửu. Chỉ khi có thể tìm thấy ý nghĩa của sinh mệnh, tâm thảnh thơi không vướng mắc, an nhiên nhìn cuộc đời thì mới là thứ hạnh phúc đích thực".