Doanh nghiệp dệt may đang đối mặt với nguy cơ thiếu hàng dù tăng trưởng mạnh trong 6 tháng đầu năm

Sau đại dịch, ngành dệt may tăng trưởng nhờ nhu cầu dồn nén

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, số liệu của Tổng Cục Hải quan cho thấy, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may và xơ sợi trong 8 tháng đầu năm ghi nhận gần 30 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 21%. Đây được xem là kết quả tích cực nhất trong bối cảnh lạm phát tăng cao và khiến cho nhu cầu hàng hóa bị giảm sút đi rất nhiều. 

Và trong những tháng đầu năm 2022, ngành dệt may đã được hưởng lợi từ các đơn hàng dồn dập từ cuối năm 2021 chuyển sang. Ngoài ra, nhu cầu dồn nén sau đại dịch ở các nước phát triển cùng sự hồi phục sản xuất trong nước càng thúc đẩy các đơn hàng. 

Bên cạnh đó, Bangladesh - đây chính là quốc gia sản xuất hàng dệt, may gia công lớn nhất trên thế giới hiện đang phải đối diện với tình trạng thiếu điện khi có thời điểm phải tiến hành cắt điện 12h/ngày. Theo đó, nhiều nhà máy dệt may đang chịu ảnh hưởng nặng nề và điều này cũng đã giúp cho Việt Nam được hưởng lợi. Chính vì thế mà  nhiều doanh nghiệp dệt may có kết quả kinh doanh tăng mạnh trong nửa đầu năm 2022. Cũng theo đó, Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG (Mã: TNG) đã ghi nhận doanh thu trong 6 tháng đầu năm đạt mức 3.242 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 36% và thực hiện được 54% kế hoạch của cả năm 2022. Còn lợi nhuận sau thuế là 125 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 50%. Đại diện công ty cho biết thị trường đã bắt đầu hồi phục sau đại dịch COVID-19, Dệt may TNG cũng đã nhận thêm nhiều đơn hàng đến từ các đối tác truyền thống cũng như các đối tác mới. Ngoài ra, TNG cũng đã tăng cường các đơn hàng FOB có tỷ lệ lợi nhuận gộp cao. Hiện tại, cơ cấu doanh thu hàng FBO chiếm 85% trong tổng doanh thu bán niên của năm 2022. 

Còn đối với Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex, mã: VGT) cũng ghi nhận mức doanh thu tăng 36% lên mức 9.629 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế ghi nhận 898 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 53%. Trong năm 2022, Vinatex đã đặt kế hoạch đạt mức doanh thu là 18.067 tỷ đồng và lãi trước thuế là 951 tỷ đồng, so với thực hiện năm 2021 lần lượt tăng 6,4% và 10,2%. Như thế, trong nửa đầu năm tập đoàn này đã thực hiện được 53,6% kế hoạch về doanh thu và vượt chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế của cả năm 2022. 

Trong khi đó, có một số công ty đã ghi nhận lợi nhuận sau thuế chỉ tăng nhẹ và thậm chí còn giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2021 bởi chi phí tăng cao và đặc biệt là giá sợi. 

Đáng chú ý là Công ty Cổ phần Dệt may Thành Công (mã chứng khoán: TCM) cũng ghi nhận lợi nhuận sau thuế là 121,5 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái tăng nhẹ 2%. Chứng khoán SSI cho biết, May Thành Công đang phải đối mặt với áp lực chi phí gia tăng bởi chi phí nguyên liệu cũng như vận chuyển tăng đã khiến cho biên lợi nhuận giảm đáng kể. Được biết, nhà máy ở Vĩnh Long mới bắt đầu đi vào hoạt động từ hồi tháng 4/2022 nhưng hiện tại chỉ có 5 dây chuyền sản xuất (trong tổng số 29 dây chuyền) đang hoạt động bởi nhà máy đang gặp khó khăn trong việc thu hút lao động bởi cạnh tranh về lương. 

Đối với May Việt Tiến (mã chứng khoán:VGG) cũng đã ghi nhận lãi sau thuế tăng nhẹ 8% lên mức 77,8 tỷ đồng. 

Trong khi đó, lợi nhuận của May Sông Hồng đã giảm đến 21% xuống còn 169 tỷ đồng. Chứng khoán SSI cho biết, giá sợi nhập khẩu bình quân trong tháng 5 ghi nhận tăng 10% so với cùng kỳ bởi giá bông và dầu đã tăng lên cùng với chi phí logistics đang neo ở mức cao. 

Sunsirs cho hay, giá lợi polyester và sợi bông ở Trung Quốc đều ghi nhận tăng từ 10 - 18% so với cùng kỳ hồi tháng 5. Theo đó, giá bông chịu áp lực từ xung đột giữa Ukraine và Nga cũng như quan ngại về việc chuỗi cung ứng có thể đứt gãy từ tình hình căng thẳng cùng các lệnh trừng phạt cũng đã làm cho giá cả tăng lên. Hơn thế, giá sợi cũng đã tăng rất cao bởi nguồn cung dầu có phần khan  hiếm và giá dầu cũng đã tăng cao. 

Ngoài ra, tắc nghẽn cảng cũng như ứ đọng hàng hóa bởi chính sách “Zero Covid” ở Trung Quốc cũng đã khiến cho chi phí nguyên liệu và chi phí vận chuyển nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng lên. Chính điều này cũng đã dẫn đến chi phí vải tăng lên từ đó gây ảnh hưởng đáng kể đến biên lợi nhuận gộp của các công ty sản xuất ở trong nước - đáng chú ý là những doanh nghiệp đã có phần lớn đơn hàng FOB ví dụ như May Sông Hồng hoặc là May Thành Công. Không những thế, công suất hoạt động từ nhà máy mới SH10 vẫn còn đang ở mức thấp cùng với mức lương của công nhân cao cũng chính là nguyên nhân khiến cho biên lãi gộp giảm đi đáng kể. 

Những tháng cuối năm 2022, nhu cầu ngành dệt may dần hạ nhiệt

Dù cho có mức tăng trưởng tốt trong 6 tháng đầu năm 2022 nhưng ngành dệt may được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn khi nhu cầu các thị trường truyền thống có dấu hiệu chững lại. Theo đó, một số doanh nghiệp đã tỏ ra không mấy lạc quan về triển vọng trong những tháng cuối năm 2022. 

Chánh Văn phòng HĐQT Vinatex - ông Vương Đức Anh cho hay, các thị trường xuất khẩu chính của ngành dệt may Việt Nam bao gồm Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Dù vậy thì hiện nay bởi tình hình lạm phát ở các nước trên thế giới đang tăng cao đã dẫn đến sức mua giảm và hàng thời trang tồn kho của các hãng cũng đang ngày càng tăng. Điều này cũng đã dẫn đến tình trạng số đơn đặt hàng mới giảm và giãn tiến độ các đơn đặt hàng đã đặt. 

Ông Vương Đức Anh đưa ra nhận định: “Thị trường may có thể khó khăn từ quý IV/2022 đến hết năm 2023, tuy nhiên từ năm 2024 thị trường có thể quay lại đà tăng trưởng. Vì vậy các doanh nghiệp trong ngành cần đánh giá tổng thể thị trường, không chỉ có gam tối để có phương án tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp”.

Đến thời điểm hiện tại có một số doanh nghiệp đang phải đối mặt với tình trạng thiếu đơn hàng. Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam - ông Vũ Đức Giang cho biết, ngay từ quý 3 có rất nhiều doanh nghiệp thiếu đơn hàng và phải chuyển sang sản xuất một số mặt hàng khác. 

Ông Giang cho hay, lấy ví dụ trước đây sản xuất hàng thun thì có thể chuyển sang sản xuất hàng quần hay đồ trẻ em. Các doanh nghiệp vẫn có công ăn việc làm nhưng không đạt được mục tiêu đã đề ra trước đó. 

Chủ tịch HĐQT dệt may TNG - ông Nguyễn Văn Thời nhận định tại “Talkshow chọn danh mục – kỳ 8: Dấu hỏi lạm phát” rằng từ tháng 8 cho đến tháng 12 sẽ có sự phân hóa khá rõ ràng giữa các doanh nghiệp lớn, uy tín và các doanh nghiệp vừa nhỏ. Và việc Mỹ cùng như EU tăng lãi suất hay sức mua thị trường giảm, đơn hàng từ các thị trường này cũng giảm theo nhưng không có sự đồng đều giữa các doanh nghiệp. Và khi lượng đơn hàng giảm sẽ tập trung vào những doanh nghiệp lớn và uy tín. Bản thân của Dệt may TNG cũng đăng ký với khoảng 4 - 5 khách hàng lớn tại Mỹ, Pháp, Colombia và tình hình đơn hàng vẫn đang ổn định. Còn đối với thị trường Nga thì giá trị đơn hàng trong năm 2021 của Dệt may TNG cũng khoảng 10 triệu USD và năm 2022 dự kiến là 20 triệu USD. 

Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cũng đưa ra dự báo nhiều hãng thời trang của Mỹ sẽ thận trọng hơn trong việc đặt các đơn hàng mới trong quý 2/2022 để có thể kiểm soát được hàng tồn kho cũng như ngăn chặn tình trạng dư thừa trước tương lai khó lường của nền kinh tế Mỹ trong trung hạn. VDSC nhận định: “Chúng tôi cho rằng sự sụt giảm đơn hàng sẽ rõ ràng hơn trong năm 2023, gây áp lực lên tăng trưởng sản lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam”.