Doanh nghiệp bất động sản làm sao "thở" khi 3 dòng vốn chính đều tắc?

Thị trường bất động sản đối với sự phát triển của nền kinh tế có tầm quan trọng như thế nào?

Theo Người lao động, vào ngày 27/5, Hội thảo "Tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy đầu tư trong lĩnh vực bất động sản " do Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cùng Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM (ITPC) được diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh. 

Trong hội thảo, các chuyên gia đã nêu lên tầm quan trọng của thị trường bất động sản đối với sự phát triển của nền kinh tế. Chính vì thế, các vướng mắc hay điểm nghẽn từ pháp lý đến với dòng vốn tín dụng, vốn trái phiếu cần sớm được tháo gỡ và tạo động lực để bất động sản có thể đi lên theo đà hồi phục tích cực của nền kinh tế. 

Phó Chủ tịch VIAC - TS. Trần Du Lịch cho hay, thị trường bất động sản rất quan trọng đối với nền kinh tế. Nó có 3 thị trường kết nối, lưu thông lẫn nhau chính là mua bán, cho thuê và thuế. Thị trường mua bán đã và đang lệch pha, nhà cao cấp thì nhiều mà không có nhà vừa với túi tiền; thị trường cho thuê vẫn đang gặp khó khăn do đại dịch và việc thu thuế bất động sản đang gặp khó bởi vì không có dự án,... Và việc lệch pha giữa nhà cao cấp và nhà vừa túi tiền hiện nay giống như các hãng thiết kế máy bay chỉ bán ghế hạng thương gia trong khi đó lại không có hạng phổ thông. 

Đáng chú ý là các điểm nghẽn liên quan đến thủ tục, luật đang khiến cho hàng trăm dự án ách tắc, làm cho vốn của doanh nghiệp đưa vào dự án nằm chết. Thời gian mới đây, dòng vốn vào bất động sản bị siết sẽ làm cho mọi thứ càng khó thêm. Theo TS Trần Du Lịch, nhà nước chỉ nên siết tín dụng vào bất động sản đầu cơ, hỗ trợ việc tháo gỡ vốn cho dòng nhà ở vừa túi tiền, nhà ở thực nếu không thì sự ngưng trệ của bất động sản sẽ còn tác động tiêu cực đến tốc độ phát triển kinh tế.

Sức khỏe của thị trường bất động sản đã phản ánh thực trạng sức khỏe của nền kinh tế

Cũng đồng tình với quan điểm này, chuyên gia kinh tế - TS Cấn Văn Lực đã nhấn mạnh, bất động sản liên quan đến ít nhất 4 lĩnh vực có đóng góp lớn cho GDP chính là xây dựng, du lịch, lưu trú ăn uống và tài chính ngân hàng. Có thể thấy đóng góp của ngành này lên đến 26% GDP. Chưa kể đến việc bất động sản là lĩnh vực liên quan đến 35 ngành nghề khác nhau, thu hút được dòng vốn FDI tới 10% trong những tháng đầu năm 2022. Hơn thế, bất động sản chính là ngành liên thông chặt chẽ giữa ngân hàng - chứng khoán và bảo hiểm. 

Theo lời ông Lực, nếu như bất động sản bị ảnh hưởng thì hệ lụy sẽ kéo theo hàng loạt. Hiện nay, nền kinh tế của chúng ta trên góc độ vĩ mô đang phục hồi rất tốt sau đại dịch COVID-19, nếu như để cho các yếu tố liên quan dòng vốn ảnh hưởng đến bất động sản, chứng khoán thì thực sự không đáng. Chính vì thế cần phải xem xét để phát triển doanh nghiệp xanh, trái phiếu xanh và bất động sản bền vững.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho hay, thị trường bất động sản thành phố đang gặp nhiều khó khăn, nguồn cung hạn hẹp, cung cầu lệch pha cùng hàng trăm dự án vướng mắc pháp lý chưa được tháo gỡ. Có 3 dòng vốn chính cho doanh nghiệp bất động sản thì đã có 2 dòng đang bị bóp đó là tín dụng và trái phiếu, kênh huy động từ phía khách hàng cũng đang tắc thì làm sao doanh nghiệp bất động sản thở. Và câu chuyện có trái phiếu rác đã làm ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động phát hành trái phiếu huy động vốn của doanh nghiệp. Vì thế, tới đây chưa cần chấn chỉnh, phân loại hay xếp hạng tín nhiệm các doanh nghiệp để có thể cởi trói cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu lành mạnh. Ông Châu nhấn mạnh: "Sức khoẻ của thị trường bất động sản phản ánh thực trạng, sức khỏe của nền kinh tế. Nếu bất động sản yếu, nền kinh tế không thể mạnh. Làm sao để bất động sản như chim én báo hiệu mùa xuân chứ không phải chim báo bão. Chính phủ cần định hướng dòng vốn tích cực để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững; có sự minh bạch, công bằng… chứ không phải lúc nóng sốt, lúc đóng băng". 

Chủ tịch HoREA cho biết thêm, sức khỏe của thị trường bất động sản đã phản ánh thực trạng sức khỏe của nền kinh tế. Nếu như bất động sản yếu thì nền kinh tế không thể mạnh. Vậy phải làm sao để cho bất động sản giống như chim én báo hiệu mùa xuân chứ không phải chim báo bão. Lúc này, Chính phủ cần phải định hướng dòng vốn tích cực để cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh hơn, bền vững, có sự minh bạch và công bằng chứ không phải lúc nào cũng nóng sốt hay lúc nào cũng đóng băng. Đứng dưới góc độ pháp luật, luật sư  Ngô Thị Vân Quỳnh, Luật sư Điều hành, Công ty Luật An TNHH Legal cho rằng những điểm nghẽn của khung pháp lý đã ảnh hưởng đến việc thu hút vốn FDI trong lĩnh vực bất động sản. Cũng theo đó, nhằm thúc đẩy đầu tư trong lĩnh vực bất động sản cần xây dựng nên khung pháp lý đồng bộ, thống nhất Luật nhà ở và Luật kinh doanh bất động sản cũng như sửa đổi Luật đất đai 2013.

Ngoài ra, tăng cường quỹ đất sạch để có thể thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Nhà nước chủ động lập danh mục dự án để kêu gọi đầu tư, đầu tư kết nối hạ tầng khu vực nhằm gia tăng cơ hội phát triển cho địa phương cũng như phát triển cả vùng kinh tế trọng điểm. Đồng thời cũng minh bạch thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, liên thông về đất đai, quy hoạch, dự án và quy trình, thủ tục,...

Trước đó, tại Diễn đàn “Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, bền vững”, GS Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ trường Bộ TN&MT cho rằng, việc siết tín dụng, trái phiếu sẽ càng làm thiếu cung và gây sốt giá nhiều hơn. Chính vì thế cần phải công vằng với các dòng vốn này. Và để thị trường có thể minh bạch, hiệu quả thì thay vì siết chặt và đẩy dòng tiền vào đất đầu cơ nhiều hơn. Đồng quan điểm này, một số chuyên gia cũng nhận định trên thực tế để có thể triển khai các dự án bất động sản thì doanh nghiệp cần phải có nguồn vốn lớn đồng thời phải là dòng vốn trung và dài hạn. Trong khi đó, dòng tiền vay từ các ngân hàng thương mại là chủ yếu tập trung vào vốn vay ngắn hạn. Doanh nghiệp sẽ vào thế bị động, khó khăn nguồn vốn triển khai dự án trong khi đó ngân hàng cũng chịu nhiều áp lực lớn từ các khoản vay này. Để có thể tồn tại và phát triển thì việc huy động vốn sẽ thông qua thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp được đẩy mạnh.