Để tiếp cận nhà ở xã hội, công nhân cần có thu nhập bao nhiêu một tháng?

Lương 7 triệu đồng/tháng mua nhà ở xã hội chỉ là “giấc mơ” của công nhân

Theo Tiền Phong, mới đây, phát biểu ở hội nghị gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động thủ đô năm 2023, ông Trần Sỹ Thanh - Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, Thành phố sẽ cố gắng đẩy nhanh tiến độ, dự án để trong nhiệm kỳ này khởi công một số nhà ở xã hội theo kế hoạch, chương trình 1 triệu nhà ở xã hội dành cho người lao động. Đáng chú ý, Hà Nội cũng sẽ có chính sách riêng để công nhân có mức lương bình quân 7 triệu đồng/tháng và vẫn có thể tiếp cận được nhà ở xã hội và có tính khả thi. 

Trên thực tế thì theo khảo sát ở các khu công nghiệp lớn của Hà Nội như Thăng Long, Bắc Thăng Long, Sài Đồng A, Sài Đồng B, Phú Nghĩa,... hay ở một số khu công nghiệp lớn ở miền Bắc như Yên Phong, Quế Võ (Bắc Ninh), Hồng Hải, Vân Trung (Bắc Giang),… cũng có thể thấy, nếu như tăng ca đều dao động ở mức 8 – 10 triệu đồng/tháng.

Trong khi đó thì theo các chuyên gia tài chính bất động sản cho thấy, mức giá nhà ở xã hội hiện nay sau khi cộng hết thuế phí rơi vào khoảng 16 - 22 triệu/m2. Bên cạnh đó, mặc dù tiêu chuẩn diện tích sử dụng Nhà ở xã hội là 25 - 70m2/căn. Tuy nhiên trên thực tế diện tích nhà tối thiểu cần khoảng 25m2 mới đủ sinh hoạt ổn định lâu dài cho gia đình cơ bản là 3 người (gồm 2 vợ chồng, 1 đứa con). Vậy nên, số tiền mua nhà sẽ cần khoảng 650 triệu đồng - 1,5 tỷ đồng.

Chính vì thế, đối với nhóm đối tượng đủ tiêu chuẩn về thu nhập để được mua nhà ở xã hội (không thuộc diện nộp thuế thu nhập thường xuyên), việc tích lũy được 30 - 50% giá trị căn nhà, vay thêm 50 - 70% như người mua nhà ở thương mại thông thường là một bài toán khó. Tức là, tự bản thân của công nhân cần phải nỗ lực có sẵn 20% giá trị căn nhà (tương đương 130 - 300 triệu đồng) và vay thêm tương đương với 520 triệu đồng - 1,2 triệu đồng. 

Mua nhà ở xã hội, công nhân cần có bao nhiêu tiền mới nên mua?

Chuyên gia bất động sản Lê Quốc Kiên cho biết, để có thể tăng thêm khả năng vay mua nhà ở xã hội, giảm áp lực dòng tiền trả ngân hàng mỗi tháng thì nên áp dụng thời gian cho vay mua nhà trung bình là 20 năm (nếu như có tiền sớm thì trả thêm vào sớm) với mức lãi suất ưu đãi là 8,2% trong thời gian 5 năm đầu, lãi suất thả nổi ghi nhận là 15 năm sau. 

Và theo đó, nếu như người mua nhà 520 triệu đồng thì tháng đầu tiên trong block 5 năm đầu (tháng phải đóng số tiền nhiều nhất) thì người đi vay sẽ phải trả 1,2 triệu đồng tiền gốc cùng với 3,6 triệu đồng tiền lãi, tổng ghi nhận là 5,8 triệu đồng. Còn tháng cuối cùng trong block 5 năm đầu (tháng phải đóng số tiền ít nhất) thì người mua nhà sẽ đóng 2,2 triệu đồng tiền gốc và 2,7 triệu đồng tiền lãi, tổng cộng là 4,9 triệu đồng.

Sau thời gian 5 năm, số tiền nợ gốc của họ đã trả ghi nhận là 60 tháng x 2,2 triệu đồng = 132 triệu đồng, chỉ còn lại 388 triệu đồng. Lúc này thì giả định lãi suất thả nổi theo thị trường ở mức cao như hiện tại (11 - 14%/năm tùy vào ngân hàng) thì số tiền tháng đầu tiên trong block 15 năm còn lại thì họ phải đóng khoảng 8,8 – 6,8 triệu đồng, sau đó sẽ giảm dần cho các tháng sau.

Và nếu như người mua nhà vay 1,2 tỷ đồng thì tháng đầu tiên trong block 5 năm đầu thì người đi vay sẽ phải trả 5 triệu đồng tiền gốc, 8,5 triệu đồng tiền lãi, tổng cộng sẽ là 13,5 triệu đồng. Còn tháng cuối cùng trong block 5 năm đầu thì người mua nhà sẽ đóng 5 triệu đồng tiền gốc, 6,4 triệu đồng tiền lãi, như thế tổng cộng là 11,4 triệu đồng.

Sau thời gian 5 năm thì số tiền nợ gốc của họ đã trả 60 tháng x 5 triệu đồng = 300 triệu đồng, lúc này còn lại 900 triệu đồng. Giả định lãi suất thả nổi lúc này theo thị trường lên mức cao như hiện tại (từ 11% - 14%/năm tùy ngân hàng) thì số tiền tháng đầu tiên trong block 15 năm còn lại thì họ phải đóng khoảng 13,5 - 15,9 triệu đồng, sau đó là giảm dần cho những tháng sau. 

Như thế, tính trung bình một gia đình công nhân cơ bản 3 người (2 vợ chồng và 1 đứa con) ở những khu vực có nhiều việc làm (thành phố lớn, gần khu công nghiệp tại tỉnh) sẽ có mức chi tiêu tiết kiệm từ 8 - 12 triệu đồng/tháng bao gồm mức chi cho thuê tiền nhà, tiền ăn, tiền học, sinh hoạt phí và thêm 1 khoản phí dự phòng dành cho bệnh hoạn ốm đau, những phát sinh khác như tiền ma, chay, hiếu hỉ thì tổng mức chi tiêu tiết kiệm vào trong khoảng 11 – 15 triệu đồng/tháng. Chưa kể đến việc họ sẽ còn phải tốn thêm chi phí nếu như có thêm đứa con thứ 2, trái nhiệm với cha mẹ ở quê. 

Chuyên gia Lê Quốc Kiên nói: “Với mức thu nhập và mức chi tiêu như trên, cộng với khoảng 5,5 triệu đồng thì cần có để đóng lãi và gốc ngân hàng hàng tháng dành cho căn nhà ở xã hội 35m2 thì tổng mức thu nhập của hai vợ chồng nếu dưới 20 triệu đồng sẽ rất khó dám nghĩ đến việc vay mua nhà ở xã hội chứ đừng nói đến chuyện “Có đáp ứng điều kiện đi vay ngân hàng không?”. Chưa kể đến việc rủi ro công việc không thuận lợi và bị bất ổn về thu nhập đều hàng tháng”.