Đế chế Walmart sở hữu quy mô ngang ngửa một quốc gia: Doanh thu và nhân viên đứng đầu thế giới, doanh thu hàng năm siêu khủng

Walmart có tên gọi ban đầu là Wal-Mart, được thành lập vào năm 1962 bởi ông Sam Walton tại Rogers, Arkansas. Trong những năm đầu, công ty này chủ yếu phát triển ở khu vực nông thôn để tránh việc cạnh tranh trực tiếp với những gã khổng lồ bán lẻ khác như Sears hay Kmart.

Năm 1983, Walmart mở cửa hàng bán lẻ chỉ dành cho thành viên  Sam’s Club. Đến năm 1988, công ty này đã mở siêu thị cỡ lớn Walmart Supercenter đầu tiên. Hai năm sau đó, Walmart trở thành nhà bán lẻ lớn nhất nước mỹ. Đến năm 1991, công ty bước chân vào thị trường quốc tế thông qua việc mở một siêu thị tại Mexico, sau đó liên tục mở rộng bằng việc mua lại hoặc thành lập các siêu thị mới. Ngoài Mỹ, Walmart đã có mặt tại 23 quốc gia trên thế giới tính đến đầu năm nay. 

Hàng loạt cái nhất của Walmart

Doanh thu của Walmart tương đương với một quốc gia trung bình, số lượng nhân viên cũng tương đương với lực lượng lao động của một quốc gia nhỏ. Ngoài ra, tổng diện tích mặt sàn cửa hàng của Walmart cũng ngang ngửa một quốc đảo nhỏ. Mỗi tuần, công ty phục vụ khoảng 230 triệu khách hàng tại 10.500 cửa hàng cùng với 46 trang thương mại điện tử tại 24 quốc gia. 

Trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31/1/2022, doanh thu của công ty này là 572,8 tỷ USD, trong đó doanh thu thuần là 567,8 tỷ USD. Nếu coi doanh thu của Walmart giống như tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của một đất nước, công ty này sẽ trở thành một quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 24 trên thế giới, gần tương đương Bỉ và vượt qua nhiều cái tên như Việt Nam, Thái Lan…

Dù hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ nhưng biên lợi nhuận hoạt động/doanh thu của Walmart không cao, năm 2022 đạt 4,6%. Thu nhập hoạt động của công ty là 25,9 tỷ USD, con số này ít hơn nhiều so với những doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, tài chính hay năng lượng của Mỹ. 

Mảng kinh doanh lớn nhất của Walmart là Walmart U.S đang hoạt động tại 50 bang của Mỹ và Puerto Rico. Trong năm tài chính 2022, doanh thu của Walmart U.S là 393,2 tỷ USD, chiếm 69% tổng doanh số của công ty mẹ. Mảng kinh doanh lớn thứ hai là Walmart International hiện đang đang hoạt động tại 23 quốc gia ngoài Mỹ. Trong năm tài chính 2022, doanh thu của Walmart International là 101 tỷ USD, tương đương 18% tổng doanh thu của công ty mẹ. Tiếp theo là Sam’s Club - chuỗi siêu thị chỉ dành cho thành viên - đang hoạt động tại 44 bang của Mỹ và vùng lãnh thổ Puerto Rico. Doanh số trong năm 2022 của chuỗi là 73,6 tỷ USD, chiếm 13% tổng doanh thu của tập đoàn. 

Trung bình diện tích của mỗi siêu thị Walmart tại Mỹ là 4.000 m2 tới 16.000 m2; siêu thị lớn nhất là 24.000 m2. Các siêu thị tại những quốc gia khác và Sam’s Club thường có diện tích nhỏ hơn một chút. Tính đến cuối tháng 1 năm nay, tổng diện tích của 5.342 siêu thị Walmart cùng với Sam’s Club tại Mỹ là 73 km2, lớn gấp hơn 2 lần Đặc khu hành chính Macau, Trung Quốc. Tại 23 quốc gia ngoài Mỹ, Walmart đang vận hành tổng cộng 5.251 siêu thị, với tổng diện tích 26 km2. Như vậy, diện tích mặt sàn của tất cả các siêu thị Walmart trên toàn cầu là 99 km2, bằng gần 2/3 Liechtenstein - một quốc gia nhỏ tại “lục địa già”.

Ngoài ra, Walmart còn đang thuê nhiều lao động bậc nhất thế giới. Tập đoàn này đang có khoảng 2,3 triệu nhân viên trên toàn cầu tính đến cuối năm tài chính 2022. Số nhân viên của Walmart gần bằng tổng số nhân viên của Amazon, Kroger cùng với Home Depot cộng lại. 

Với những “kỷ lục” được thiết lập ở trên, không quá bất ngờ khi Walmart là nhà nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Mỹ. Năm 2021, gã khổng lồ bán lẻ này đã nhập khẩu 930.000 TEU (đơn vị đo lường tương đương với một container 20 feet tiêu chuẩn) hàng hóa. Trong năm 2021, cả nước Mỹ nhập khẩu khoảng 25,8 triệu TEU; tức là 3,6% hàng hóa đến Mỹ là của Walmart. Năm 2019, CNN cũng dẫn lời ông Michael Lasser, nhà phân tích chứng khoán tại ngân hàng UBS, cho biết Walmart đã nhập khẩu khoảng 26% hàng hóa từ Trung Quốc.

Theo thống kê của Forbes, hiện nhà Walton - nắm giữ 50% cổ phần trong Walmart chủ yếu nhờ 7 người thừa kế đang là gia đình giàu nhất nước Mỹ với tổng tài sản lên đến gần 234 tỷ USD. Ba người con của ông Sam Walton là Rob, Jim và Alice cũng đang lần lượt nắm vị trí 17, 18 và 19 trong danh sách những tỷ phú hàng đầu thế giới, khối tài sản ròng mỗi người rơi vào khoảng hơn 60 tỷ USD. Khối tài sản ròng của người con dâu Christy Walton là gần 11 tỷ USD, cháu trai Lukas là hơn 22 tỷ USD. Hai con gái ông James Walton - em trai của nhà sáng lập Walmart - sở hữu tài sản ròng khoảng 9 tỷ USD.

Giải mã hiệu ứng Walmart

Điều đáng nói, sức ảnh hưởng của Walmart lớn đến nỗi, người ta còn dùng tên của công ty để đặt cho thuật ngữ kinh tế, điều mà Apple hay Saudi Aramco vẫn chưa thể làm được. Thuật ngữ “Hiệu ứng Walmart” lần đầu tiên được sử dụng trong những năm 1990. Theo đó, tác giả Charles Fishman đã viết một cuốn sách “Hiệu ứng Wal-Mart” năm 2006 nhằm trình bày chi tiết cách nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi Walmart. “Hiệu ứng Walmart” dùng để chỉ về ảnh hưởng kinh tế đến các doanh nghiệp địa phương khi những công ty lớn như Walmart tiến hành mở một cửa hàng mới. Hiệu ứng này khiến cho các doanh nghiệp bán lẻ nhỏ hơn đã phải ngừng hoạt động hoặc cắt giảm lương nhân viên.

Walmart nhờ quy mô khổng lồ có quyền lực đàm phán với các nhà cung ứng để đẩy giá xuống thấp. Chưa kể, khi Walmart mở cửa siêu thị, lượng hàng hóa dồi dào với mức giá rẻ đã khiến khách hàng lạnh nhạt những nhà bán lẻ địa phương. Sau đó, lợi nhuận của đối thủ sụt giảm khiến họ buộc phải cắt giảm chi phí.

Một trong những lý do khiến Walmart có nguồn hàng rẻ và đa dạng là nhờ Trung Quốc. Trả lời phỏng vấn của PBS năm 2005, ông Frank Yuan - cựu đối tác trung gian của Walmart cho biết: “Không quốc gia nào có thể sánh được với Trung Quốc. Nếu nhìn giày dép hoặc đồ gia dụng được Walmart bán, có đến 80-90% đến từ Trung Quốc”.

Còn nhớ thời điểm 2013, Walmart từng tuyên bố dành 250 tỷ USD để mua những hàng hóa sản xuất tại Mỹ. Thực tế, chuỗi này vẫn cần mua rất nhiều hàng hóa từ nước ngoài. Một nghiên cứu của Viện Chính sách Kinh tế (EPI) cho thấy, chỉ tính riêng năm 2013, Walmart đã nhập khẩu tối thiểu 49,1 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc. Trong giai đoạn 2001 - 2013, Walmart có thể đã gián tiếp khiến hơn 400.000 việc làm bị loại bỏ tại Mỹ, theo EPI.

Năm 2021, Walmart tiếp nối lời hứa 250 tỷ USD năm xưa bằng tuyên bố về việc hỗ trợ các nhà sản xuất nước Mỹ 350 tỷ USD trong thập kỷ tiếp theo. Theo ước tính của công ty, khoản hỗ trợ này sẽ tạo thêm 750.000 việc làm ở Mỹ.