Cổ nhân dạy “Giàu không ở nhà to, nghèo khó không đi đường dài”: Hầu hết ngày nay mọi người vẫn hay làm ngược

Những câu nói dân gian thường chứa đầy kinh nghiệm, trí tuệ của cổ nhân. Nó được đúc kết từ thực tiễn cùng khoảng thời gian dài nghiên cứu, trải nghiệm. Cho đến hiện tại, nhiều câu nói vẫn áp dụng khá chính xác, là bài học cho thế hệ sau này.

Trong văn hóa truyền thống, những câu thành ngữ tục ngữ, ca dao và câu nói của người xưa vốn uyên thâm và sâu sắc, qua thời gian càng thêm thấm đẫm vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Người xưa đã có câu “an cư lạc nghiệp”, phải có chỗ ở an ổn thì mới phát triển được sự nghiệp. Câu nói này cho thấy, từ thời xa xưa, chỗ ở hàng ngày, xây nhà xây cửa đã được mọi người coi là yếu tố ưu tiên hàng đầu. 

Ngày nay cũng thế, hầu hết mọi người đều phấn đấu kiếm tiền, tiết kiệm để mua một ngôi nhà riêng cho mình. Nhưng để mua được một ngôi nhà không phải là điều dễ dàng. Không ít người trẻ tuổi phải liều lĩnh, phấn đấu, vật lộn ngoài xã hội để đủ điều kiện mua nhà. Vì thế, nhiều người nghĩ rằng, nhà càng lớn sẽ càng sống tốt và thoải mái hơn. Bởi đó là tài sản mà họ làm ra nên họ có quyền hưởng thụ.

Tuy nhiên, cổ nhân lại dạy rằng: “Giàu không ở nhà to, nghèo khó không đi đường dài”, vậy câu này có ý nghĩa gì? Tại sao lại nói như thế? 

“Giàu không ở nhà to” nghĩa là gì?

Trong câu nói này “nhà to” không phải nghĩa là ngôi nhà to, nhà rộng mà ý chỉ phòng ngủ lớn. Dù là thời nào đi chăng nữa, cổ đại hay hiện đại thì khi có điều kiện, con người đều muốn nâng cao chất lượng cuộc sống của mình. Họ luôn muốn được sống trong một ngôi nhà thật khang trang và rộng rãi.

Tuy nhiên, cổ nhân lại dặn dò rằng, phòng bếp, phòng khách có thể rộng rãi nhưng phòng ngủ thì không nên như thế. Cho dù nhà cửa có lớn đến đâu, phòng ngủ cũng không nên xây lớn do nhiều nguyên nhân. 

Đầu tiên, phòng ngủ lớn sẽ khiến dương khí không thể tản ra ngoài. Cụ thể, người xưa quan niệm, phòng ngủ rộng và quá trống trải sẽ khiến dương khí không được tương xứng với âm khí. Điều này khiến cho âm - dương mất cân bằng, dễ sản sinh ra nhiều loại bệnh tật.

Thứ hai, phòng ngủ quá lớn thì việc dọn dẹp cũng sẽ tốn kém thời gian, công sức. Phòng ngủ là nơi mọi người nghỉ ngơi, thư giãn sau những giờ làm việc mệt mỏi ở bên ngoài. Vì thế, nếu phải dọn dẹp phòng ngủ lâu sẽ khiến họ mệt mỏi, kiệt sức. Chưa kể, dưới góc độ khoa học nếu phòng ngủ không được dọn dẹp thường xuyên sẽ tích tụ bụi bẩn, khó vệ sinh phòng. Bụi bẩn khi để quá lâu sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển, không tốt cho sức khỏe.   

Vì vậy, phòng khách có thể rộng, phòng bếp có thể lớn nhưng tuyệt đối không để phòng ngủ quá rộng.

Tại sao nói “Nghèo khó không đi đường dài”?

Sau khi đã hiểu nửa vế đầu, nửa vế sau của câu nói có ý hiểu khá đơn giản. Hầu hết mọi người khi đọc xong đều hiểu rằng, nhà nghèo thì không nên đi xa. 

Thực tế, câu nói này có hai lý do, cụ thể như sau:

Thứ nhất, thời xưa các phương tiện đi lại đều rất kém phát triển. Họ chủ yếu di chuyển bằng xe ngựa, nếu đi đâu phải mất cả tuần, cả tháng. Chưa kể, việc đi lại bằng xe ngựa còn rất tốn kém. Những người không có tiền sẽ chọn đi bộ. Tuy nhiên, nghèo khó thì không đủ lương thực cho những chuyến đi dài nên những người này rất dễ bỏ mạng nơi xứ người vì đói, lạnh bệnh tật… 

Người xưa có câu “Lá rụng về cội”, ý chỉ lúc qua đời ai cũng muốn được nhắm mắt xuôi tay nơi chôn rau cắt rốn. Vì thế, nếu như bỏ mạng nơi đất khách quê người, đây là một điều vô cùng đáng thương và bất hạnh. Do đó, người nghèo, chưa đủ điều kiện tốt nhất không nên đi xa. 

Thứ hai, thời xưa chiến tranh loạn lạc và thiên tai xảy ra liên miên nhưng y học lại chưa phát triển mạnh. Nếu không có đủ tiền, họ có thể mất mạng bất kỳ lúc nào vì đói rét, bệnh tật. Khi đi xa, nguy hiểm lại càng tăng. 

Những câu nói của người xưa thường phản ánh kinh nghiệm và đồng thời là lời răn dạy của họ cho con cháu đời sau. Đó là lý do tại sao mà trải qua hàng ngàn năm, những câu nói đó vẫn được truyền lại cho tới tận ngày hôm nay. Đúng là “Tiền nhân trồng cây, hậu nhân hóng mát”, những câu ca dao tục ngữ và những đúc kết quý báu của cổ nhân đều đã được họ tổng kết và tích lũy từ kinh nghiệm sống, sau đó lưu truyền cho đến nay. Từ đó, chúng ta đọc xong sẽ rút ra bài học, trên con đường nhân sinh có thể phạm ít sai lầm, có một cuộc sống ý nghĩa hơn.

Có thể thấy rằng, ngày nay nhiều người ở các vùng miền khác nhau đều muốn xây nhà cao cửa rộng. Có người “vung tay quá trán”, xây nhà to quá rồi chẳng còn tiền làm nội thất, thậm chí còn thêm nợ nần. Tuy nhiên, không gian sống không chỉ là căn nhà mà nó là cả tiện nghi sinh hoạt ở bên trong. Vì thế, tốt nhất nên xây một căn nhà diện tích vừa phải, sắm đủ đồ để sống tiện nghi, thoải mái hơn là xây nhà to, bên ngoài hoành tráng nhưng bên trong rỗng tuếch không có gì.