Cổ đông ngành thép tạm “thở phào” khi Hòa Phát lãi trở lại sau 2 quý lỗ “khủng”

Theo Nhịp sống thị trường, tại kỳ ĐHĐCĐ thường niên diễn ra hồi cuối tháng 3 vừa qua, ông Trần Đình Long - Chủ tịch HĐQT của Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG) nhận định “giai đoạn khó khăn nhất của ngành thép đã qua”. Quả đúng như thế, Hòa Phát đã chính thức có lãi trở lại sau 2 quỹ liên tiếp lỗ nặng.

Cụ thể, doanh thu của Hòa Phát trong quý 1/2023 là 26.865 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 39%. Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế hợp nhất là 383 tỷ đồng, so với cùng kỳ dù giảm đến hơn 95% nhưng vẫn khả quan hơn rất nhiều so với mức lỗ “khủng” lên đến hàng nghìn tỷ đồng trong 2 quý trước đó. Đương nhiên, lĩnh vực sản xuất thép cùng những sản phẩm liên quan vẫn là mảng chủ lực, đóng góp đến 94% lợi nhuận sau thuế của Hòa Phát trong quý 1/2023. 

Các cổ đông ngành thép có thể tạm thời “thở phào” trước kết quả kinh doanh khả quan của Hòa Phát. Tuy nhiên, điều này lại khiến loạt dự báo có phần bi quan của nhiều công ty chứng khoán đã bị “sai số”.

Cụ thể, trong báo cáo trước đó KBSV đã dự phóng doanh thu của Tập đoàn Hòa Phát trong quý đầu năm nay sẽ giảm 44% so với cùng kỳ năm trước và chỉ còn 24.588 tỷ đồng. Ngoài ra, biên lợi nhuận cũng được dự báo ở mức thấp, đạt 3% trong khi cùng kỳ là 23%. Cũng theo dự báo của Công ty chứng khoán này, “vua thép Việt” vẫn chưa thể thoát khỏi cảnh thua lỗ trong quý đầu năm với lợi nhuận sau thuế quý 1/2023 dự phóng ở mức âm 130 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước giảm 102%.

Cùng quan điểm, VNDirect cũng lo ngại về khả năng chuyển rủi ro tăng giá đối với nguyên liệu đầu vào của Hòa Phát sang bên người tiêu dùng do nhu cầu yếu. Chưa kể, hiệu suất vận hành nhà máy thấp ở trong nửa đầu năm sẽ tác động đáng kể đến biên lợi nhuận của Hòa Phát. Do đó, theo ước tính của Công ty chứng khoán này, biên EBITDA của Hòa Phát trong quý 1/2023 sẽ thấp hơn 1,8 điểm % so với quý trước; đồng thời dự phóng lợi nhuận ròng quý đầu năm vẫn ở mức âm. 

Hay mới đây nhất, báo cáo ước tính kết quả kinh doanh quý đầu năm của 32 doanh nghiệp của SSI Research cho thấy, đơn vị này đã dự báo Hòa Phát trong quý 1/2023 có thể ghi nhận lỗ do công suất hoạt động tiếp tục giảm sút trong bối cảnh nhu cầu yếu. Tuy nhiên, theo nhận định của Công ty chứng khoán này, mức lỗ của Hòa Phát có thể sẽ ít hơn 2 quý liền trước nhờ giá thép phục hồi.

Vẫn còn nhiều thách thức

Việc lợi nhuận Hòa Phát được cải thiện trong quý 1/2023 nhiều khả năng đến từ xu hướng phục hồi giá thép trong 3 tháng đầu năm. Dữ liệu từ tradingeconomics cho thấy, giá thép thanh vằn tại thị trường Trung Quốc thời điểm giữa tháng 3 đã đạt đỉnh trong vòng 9 tháng. Được biết, giá thép thanh vằn đã tăng gần 26% nếu so sánh với thời điểm “chạm đáy nỗi đau” vào cuối tháng 10 năm ngoái.

Tương tự, giá thép xây dựng ở thị trường trong nước 3 tháng đầu năm cũng ghi nhận mức tăng mạnh. Tính đến cuối tháng 3 vừa qua, giá của một số loại thép Hòa Phát đã tăng khoảng 1,5-2 triệu đồng/tấn. Liên quan đến vấn đề này, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, giá thép đã liên tục tăng trong quý 1/2023 chủ yếu do giá nhập các loại nguyên liệu đầu vào cho việc sản xuất thép như than, quặng sắt, thép phế, cuộn cán nóng... tăng cao.

Tuy nhiên, từ đầu tháng 4 cho đến nay giá thép trong nước và thế giới bắt đầu có dấu hiệu đảo chiều và giảm mạnh. Cụ thể, giá thép thanh vằn tại Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất tính từ giữa tháng 11 năm ngoái, trong khi đó, mức giá của một số loại thép trong nước cũng đã giảm đến 1 triệu đồng/tấn trong khoảng 3 tuần trở lại đây.

Bên cạnh xu hướng đảo chiều bất ngờ của giá thép, các nhà sản xuất thép còn đau đầu vì nhu cầu tiêu thụ vẫn đang ở mức yếu. Trong quý đầu năm nay, Tập đoàn Hòa Phát đã sản xuất tổng cộng 1,2 triệu tấn thép thô, so với cùng kỳ năm trước đã giảm 42%. Ngoài ra, sản lượng bán hàng thép xây dựng, phôi thép và cả cũng đã giảm 37% so với cùng kỳ năm trước và đạt 1,37 triệu tấn. Nhu cầu yếu là yếu tố hàng đầu sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch mở lại các lò cao của Tập đoàn Hòa Phát trong thời gian tới. Theo dự kiến, doanh nghiệp sẽ khởi động lại 1 lò vào đầu tháng 4 cùng với 2 lò vào tháng 5.

Một số nhận định cho thấy, ngành thép có thể sẽ ghi nhận mức tăng trưởng tích cực trở lại kể từ quý 3 năm nay nhờ hàng loạt các yếu tố như: Sản lượng tiêu thụ thép tăng trở lại, biên lợi nhuận gộp được cải thiện trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào giảm cùng với dự phóng giảm giá hàng tồn kho thấp hơn cùng lỗ tỷ giá giảm mạnh. Tuy nhiên, Hòa Phát năm 2023 vẫn lên kế hoạch kinh doanh khá thận trọng với mục tiêu lợi nhuận ròng là 8.000 tỷ đồng, giảm 5,3% so với thực hiện năm trước.