Chuyên gia chỉ ra yếu tố then chốt giúp thị trường chứng khoán tiếp tục “đứng vững” trong thời gian tới

Nền kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức

Theo Nhịp sống thị trường, phát biểu tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam 2023 do Báo Đầu tư phối hợp với Cộng đồng Cố vấn tài chính Việt Nam (VWA) được tổ chức vào chiều ngày 8/8, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng tại Việt Nam của Ngân hàng ADB nhận định, trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ vẫn khá ổn định, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ khó giảm lãi suất trong nửa cuối năm nay và cả năm 2024.

Trong khi đó, nền kinh tế châu Âu lại đang cho thấy dấu hiệu suy thoái, đặc biệt là Trung Quốc cũng không phục hồi như kỳ vọng sau khi mở cửa “hậu Covid-19”. Điều này khiến quốc gia tỷ dân đã phải chuyển hướng sang chính sách tiền tệ mở rộng để có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Một “vòng xoáy” mới xuất hiện là đang có sự cạnh tranh chiến lược trong mảng công nghệ bán dẫn giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trong bối cảnh Trung Quốc đang siết nguồn cung nguyên liệu cho ngành bán dẫn trên toàn cầu, Mỹ và châu Âu cũng muốn tự chủ hơn trong chuỗi sản xuất điện tử, chuỗi giá trị ngành điện tử toàn cầu có thể cũng sẽ có biến động. Điều này sẽ tác động đến Việt Nam, bởi nước ta vốn là một mắt xích trong chuỗi cung ứng hàng điện tử toàn cầu.

Vị chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh môi trường kinh tế quốc tế đang đối mặt với nhiều thách thức, chúng ta phải dựa vào nội lực của chính mình.

Yếu tố nào giúp thị trường chứng khoán tiếp tục “đứng vững”?

Đưa ra phân tích rõ hơn về nền kinh tế, TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng lạm phát toàn cầu và đồng USD đang có xu hướng đi xuống, dù vậy vẫn có nhiều dự báo trái chiều về nền kinh tế. Trong năm 2022, sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ và tài khóa đã đóng góp lớn vào công cuộc chống lạm phát của Việt Nam. Sang năm 2023, vị chuyên gia cho rằng hai chính sách này vẫn cần kết hợp dưới sự điều phối của Chính phủ.

Dù vậy, vị chuyên gia cho biết rằng rủi ro lớn nhất đối với Việt Nam đó là lãi suất cho vay vẫn ở mức cao bất chấp nhiều nỗ lực giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước. TS. Lê Xuân Nghĩa nhận định, lãi suất thực vẫn đang ở mức 10%, không có nước nào trên thế giới có lãi suất thực cao như vậy.

Về nguyên nhân khiến lãi suất thực duy trì ở mức cao là do Ngân hàng Nhà nước vẫn đang lo ngại viến động của tỷ giá hối đoái. Chuyên gia chỉ ra 3 yếu tố cho thấy đồng USD khó “nóng” trở lại và Ngân hàng Nhà nước vẫn còn dư địa giảm lãi suất. 

Thứ nhất, chỉ số USD-Index vẫn sẽ tiếp tục giảm trong xu hướng thế giới đa cực, sử dụng nhiều đồng tiền như  hiện tại. Thứ hai, giá hàng hóa nhiên liệu nhập khẩu vào Việt Nam tăng, nhất là giá nguyên liệu đã gây áp lực lên tỷ giá, nhưng yếu tố này không quá đáng lo ngại khi Bộ Tài chính đã có những phương án xử lý. Thứ ba, cán cân thanh toán tổng thể của Việt Nam không thâm hụt và thặng dư vẫn còn khá lớn.

Vị chuyên gia đánh giá, tỷ giá và kinh tế vĩ mô trong năm tới được dự báo tiếp tục duy trì ổn định, đây là điều kiện cho thị trường chứng khoán đứng vững hoặc phục hồi nhẹ trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, yếu tố tỷ giá ổn định, chỉ số ngành sản xuất PMI toàn cầu cũng đang cho thấy xu hướng phục hồi sau thời gian liên tục giảm từ cuối năm 2022. Điều này cho thấy nền kinh tế thế giới đang trong giai đoạn cuối của đáy phục hồi và sẽ cải thiện đáng kể từ quý 4/2023 trở đi. Kinh tế Việt Nam đang đi theo đáy chữ U và có khả năng nền kinh tế sẽ phục hồi rõ nét hơn vào năm 2024.

Về khả năng hạ lãi suất, vị chuyên gia cho rằng còn phụ thuộc vào xu hướng lãi suất của Ngân hàng trung ương trên thế giới. Theo đó, Mỹ có thể bắt đầu dừng tăng lãi suất vào cuối năm, châu  u cũng giảm nhiệt tăng lãi suất do lạm phát hạ nhanh hơn dự báo. Ông Nghĩa nhận định, đây là cơ hội để Ngân hàng Nhà nước tiếp tục mạnh tay giảm lãi suất để hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Nhận định về bối cảnh năm 2023, ông Dominic Scriven – Chủ tịch Dragon Capital đánh giá, các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đã khá cởi mở. Chẳng hạn như Mỹ vẫn duy trì đà tăng lãi suất, nhưng Fed luôn đưa thông điệp tăng từng chút một trong mỗi đợt. Các thị trường tài chính cũng phản ứng khá tích cực trong thời gian gần đây, minh chứng là đa số các thị trường đã tăng từ 15-28% trong năm nay, trong đó bao gồm có Việt Nam.

Điều khác biệt giữa chính sách tiền tệ của Việt Nam với các nước phương Tây là lạm phát. Với việc lạm phát được kiểm soát, Ngân hàng Nhà nước có dư địa tạo điều kiện thuận lợi cho các thị trường tài chính, trong có có cả thị trường chứng khoán. Đây là lý do giúp nhà đầu tư phục hồi một phần khoản lỗ từ năm ngoái.

Tuy nhiên, ông Dominic cho rằng, nhiều tổ chức trong nước và quốc tế đang nhận định lạc quan về khả năng phục hồi kinh tế của Việt Nam trong năm 2024. Cá nhân ông lại cho rằng nhận định đó hơi chủ quan. Bởi nhiều “đầu tàu” lớn cho nền kinh tế thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc,... đều đang có vấn đề.

Do đó, Chủ tịch Dragon Capital cho rằng các nhà đầu tư chứng khoán cần nhớ 3 yếu tố trong thời điểm này gồm: Thứ nhất cần quản trị rủi ro tốt, thứ hai là đa dạng hóa danh mục đầu tư và cuối cùng là đánh giá đúng khẩu vị rủi ro của mình, tránh rơi vào trường hợp "nước biển cạn kiệt thì mới biết ai để quần bơi ở nhà" như trong câu nói bất hủ của "thần chứng khoán" Warren Buffett.