Châu Âu đứng ngồi không yên khi Nga khóa đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 1 để bảo dưỡng

Theo VnEconomy, Nga sẽ ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu trong vòng 3 ngày vào cuối tháng 8 qua đường đống chính Nord Stream 1, thông báo này đã được công ty khí đốt quốc doanh Nga Gazprom tuyên bố vào hôm thứ Sáu tuần trước. Động thái này của Nga đã làm gia tăng áp lực lên Liên minh châu Âu (EU) không bối cảnh các nước thuộc khu vực này đang chạy đua để làm đầy dự trữ khí đốt trước khi mùa đông đến.

Theo Reuters, cuộc bảo trì này không nằm trong kế hoạch của đường ống khổng lồ chạy ngầm từ Nga qua biển Baltic tới Đức. Động thái bất ngờ này của Gazprom đã làm trầm trọng thêm mối quan hệ vốn đang căng thẳng của Nga và châu Âu. Cuộc cuộc khủng hoảng này đã góp thêm “lửa” thổi bùng lạm phát ở châu Âu vốn đang có nguy cơ đẩy nền kinh tế của khu vực này vào một cuộc suy thoái sâu. Đồng thời, đặt ra khả năng các nước phương Tây sẽ phải chia nhau khẩu phần khí đốt trong mùa đông này. 

Lý do phía Gazprom đưa ra khi đóng cửa Nord Stream 1 này là trạm nén khí duy nhất còn lại của đường ống cần được bảo trì. Không chỉ Dòng Chảy Phương Bắc 1 mà dòng chảy khí của Nga cung cấp cho châu Âu thông qua các đường ống khác cũng giảm đáng kể từ khi cuộc chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra từ cuối tháng 2.

Động thái mới nhất của Gazprom sẽ khiến cho Đức phải chịu ảnh hưởng nhiều nhất vì nước này có mức độ phụ thuộc lớn vào nguồn cung khí đốt Nga để có thể vận hành được toàn bộ nền công nghiệp khổng lồ. Liên minh châu Âu đã cáo buộc Nga sử dụng năng lượng như một vũ khí, trong khi Nga phủ nhận cáo buộc này. Đồng thời, phía Nga đưa ra tuyên bố chính các biện pháp trừng phạt của EU mới là lý do khiến cho dòng chảy khí đốt từ Nga sang khu vực này ngày càng bị bóp lại.

“Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình cùng với Cơ quan Mạng lưới Liên bang”, một phát ngôn viên của Bộ kinh tế Đức cho biết.

Bên cạnh đó, theo thông tin phía Gazprom đưa ra thì Nord Stream 1 sẽ dừng bơm khí đốt trong 3 ngày từ 31/8-2/9. Vào tháng 7, đường ống này cũng đã ngừng hoạt động trong 10 ngày để bảo trì định kỳ. Trong thời gian đó, châu Âu đã lo ngại rằng Nga sẽ không mở cửa đường ống trở lại. Sau khi kỳ bảo dưỡng kết thức, Nord Stream 1 đã bơm khí đốt trở lại nhưng không lâu sau dòng chảy khí đốt qua đường ống này đã giảm đi còn một nửa so với trước khi được bảo trì, chỉ còn 20% công suất thực tế của đường ống.

Đơn vị vận hành hệ thông trung chuyển khí đốt của Ukraine cho biết, đơn vị này và hệ thống đường ống khí đốt của Ba Lan có đủ năng lực để bù đắp cho sự gián đoạn ở Nord Stream trong lần bảo trì sắp tới và cho phép khí đốt chảy đến châu Âu. Tuy nhiên, tình hình này vẫn không đủ để xoa dịu mối lo của các nước châu Âu trước tình hình giá cả và nguồn cung năng lượng trong thời gian tới. 

Do phải mua khí đốt từ những nơi khác có giá cao hơn để bù đắp cho sự suy giảm nguồn cung từ Nga, do đó công ty khí đốt Đức Uniper - nhà nhập khẩu khí đốt Nga lớn nhất nước Đức - đã bị đẩy đến bờ vực phá sản, trở thành doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nhiều nhất của nước Đức tính đến thời điểm này trong cuộc chiến khí đốt giữa Nga và châu Âu. Mới đây, chính phủ Đức đã phải chi ra 15 tỷ Euro để giải cứu cho Uniper. 

Ảnh hưởng của giá khí đốt tăng cao cũng được thể hiện rõ rệt trong số liệu lạm phát được Đức công bố vào hôm thứ Sáu vừa qua. Theo đó, chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) của nước này trong tháng 7 đã tăng mạnh nhất trong lịch sử, so với cả tháng trước và cùng kỳ năm trước. 

Hiện nay, đường ống Nord Stream 1 chỉ vận chuyển lượng khí đốt bằng 20% công suất khiến cả châu Âu lo sợ rằng trước mùa đông năm nay Nga sẽ cắt giảm hoàn toàn lượng khí đốt đi qua đường ống, sẽ khiến cho các nước phương Tây không thể đạt được mục tiêu dự trữ khí đốt đã đề ra trước đó. Tính đến ngày 17/8, lượng khí đốt mà Đức đã dự trữ đạt được hơn 78%, cao hơn mức bình quân 76% của toàn EU.

Trước khi Gazprom tuyên bố chuẩn bị đóng cửa Nord Stream 1 trong 3 ngày, giá khí đốt trên thị trường châu Âu đã ở mức cao nhất trong 5 tháng trước khi đóng cửa phiên giao dịch ngày thứ 6. 

Gazprom nói rằng, sau khi công tác bảo trì hoàn tất và “nếu không có hỏng hóc kỹ thuật gì” thì dòng chảy khí đốt 33 triệu mét khối mỗi ngày bằng với mức hiện tại sẽ được nói lại. Khi đó, toàn bộ công suất vận chuyển khí đốt của Nord Stream 1 sẽ là 167 triệu mét khối/ngày. 

Gazprom cho biết, việc công ty này bảo trì trạm nén khí Trent 60 sẽ được tiến hành cùng đối tác Đức Siemens Energy. Bên phía Nga vẫn giữ vững lập trường rằng vấn đề này là do lỗi kỹ thuật và sự chậm trễ liên quan đến thiết bị đã khiến cho dòng chảy khí đốt sang phương Tây ngày càng nhỏ lại. Đức thì cho rằng đây chỉ là cái cớ để Nga gây tổn thất cho nền kinh tế Đức. 

Hiện tại, một turbine của Nord Stream 1 đang bị kẹt ở Đức sau khi được bảo trì ở Canada và chuyển về đó. Đức thông báo rằng turbine có thể được vận chuyển đến Nga, nhưng phía Nga nói các biện pháp trừng phạt của Liên minh châu Âu đã khiến cho việc đưa turbine trở lại Nga bị cản trở.

Không lâu trước đây, Nga cũng gợi ý việc đưa Nord Stream 2 - đường ống đã hoàn tất việc xây dựng nhưng vẫn chưa được đưa vào sử dụng vì bị Đức đình chỉ sau khi chiến tranh - vào sử dụng. Nga thông báo rằng, việc cung cấp khí đốt thông qua đường Nord Stream 2 sẽ góp phần bù đắp cho sự suy giảm nguồn cung thông qua Nord Stream 1. Tuy nhiên, các chính trị gia cấp cao của Đức đã phản bác ý tưởng này.

“Tôi mạnh mẽ đề xuất rằng chúng ta nên tránh việc xin xỏ Nga những thứ mà chúng ta sẽ không bao giờ có được từ phía họ. Sự phụ thuộc vào Nga sẽ phải chấm dứt một lần và mãi mãi”, theo ông Kevin Kuhnert, phân vật số 2 thuộc Đảng Dân chủ xã hội cầm quyền của Thủ tướng Olaf Scholz phát biểu trong một bài phỏng vấn trên trang t-online.