CEO Nguyễn Văn Khoa kể lại hành trình 2 thập kỷ bước chân ra biển lớn, bắt đầu từ con số 0 của FPT

Mới đây, ông Nguyễn Văn Khoa - Tổng Giám đốc FPT đã tham gia Diễn đàn Quốc gia Phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam 2022 lần thứ IV (VFTE 2022). Tại đây, vị CEO của FPT đã kể lại chặng đường vươn ra thị trường quốc tế của FPT, coi đây như một ví dụ dấn thân của những doanh nghiệp công nghệ tại Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Văn Khoa, vào 20 năm trước khi bước chân ra biển lớn, FPT bắt đầu từ con số 0, không thương hiệu, không tiền và cũng không kinh nghiệm. Vì thế, kết quả đương nhiên là thất bại. Thậm chí, thất bại còn khủng khiếp đến mức Ban lãnh đạo không cấp tiền cho ông Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT FPT - thực hiện ước mơ này nữa. 

Cụ thể, vào năm 1999 Tập đoàn FPT đã mở liên tiếp 2 văn phòng tại Mỹ và Ấn Độ nhưng đều thất bại. Theo ông Nguyễn Văn Khoa, doanh nghiệp nước ngoài khi đó chẳng biết Việt Nam là ai, năng lực công nghệ thế nào. Trong 2 năm này, FPT đã tiêu tốn hàng triệu USD nhưng hợp đồng vẫn trắng trơn. Chỉ sau một khoảng thời gian ngắn, các văn phòng lần lượt đóng cửa, buộc phải rút hàng loạt nhân sự về nước. Thậm chí, FPT khi đó còn nghĩ đến việc giải tán trung tâm xuất khẩu phần mềm.  

Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng đến ước mơ xuất khẩu phần mềm của FPT. Năm 2000, tập đoàn một lần nữa quyết định “xuất ngoại”, bước chân vào thị trường Nhật Bản. Lần này, khởi đầu của FPT cũng không mấy thuận lợi. CEO Nguyễn Đăng Khoa kể lại: “Ngay trong buổi gặp gỡ đầu tiên, họ đã nói ngay: “Nếu không biết nói tiếng Nhật thì các bạn đi về đi. Đợi chúng tôi học xong tiếng Anh thì các bạn hãy quay trở lại nói chuyện”. Đây thực tế là một lời từ chối khéo. Thế nhưng tôi cho rằng dù ở thị trường nào đi chăng nữa, chúng ta cũng cần phải có được sự chuẩn bị nhất định. Khi đó, hầu hết các lãnh đạo của FPT đã phải đi học tiếng Nhật”. 

May mắn thay, khi đó FPT có được sự hỗ trợ của ông Nishida - cố vấn của Sumitomo, tập đoàn đã có cơ hội gặp gỡ với những công ty hàng đầu tại xứ sở hoa anh đào như: NTT, Sumitomo, Toshiba, Fujitsu, Mitsubishi, Daewa… Theo thời gian, FPT cũng ngày càng hiểu hơn về khách hàng, văn hóa cũng như vấn đề kinh doanh tại Nhật Bản. Vào thời điểm chưa có uy tín cũng chưa có thương hiệu, FPT đã mượn lực của Sumitomo, có được hợp đồng đầu tiên trên đất Nhật vào tháng 12/2005.

Cũng theo Tổng giám đốc Nguyễn Văn Khoa, một điểm quan trọng giúp cho FPT có thể thành công được ở Nhật Bản chính là mối quan hệ ngoại giao 2 nước ngày càng phát triển. Điều này giúp cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp công nghệ thông tin nói riêng có thể xuất hiện tại thị trường Nhật Bản với một vai trò và vị thế khác. 

Tỷ lệ gia công phần mềm tại FPT đã giảm xuống một nửa

Cũng theo chia sẻ của Tổng giám đốc FPT Nguyễn Văn Khoa, trong thời gian qua FPT đã dịch chuyển thành công về hàm lượng gia công. Cụ thể, trước đây đến 99% công việc tại FPT là gia công, khách hàng đưa cái gì thì doanh nghiệp sẽ làm cái đó. Tuy nhiên trong vòng 5 năm trở lại đây, tập đoàn đã dần dịch chuyển sang thực hiện các dịch vụ tư vấn, thiết kế và phát triển những dự án chuyển đổi số tầm cỡ, đồng thời phát triển các giải pháp Made in Vietnam, Made by FPT được may đo riêng phù hợp với các doanh nghiệp hàng đầu thế giới ở khắp 5 châu cũng như có thể triển khai 24/7 tại 7 quốc gia trên toàn cầu. Trong các năm gần đây, FPT thậm chí còn mạnh mẽ vượt qua nhiều đối thủ tên tuổi tại Trung Quốc, và Ấn Độ.

Ông Khoa nhận định, hàm lượng gia công của FPT chỉ còn dưới 40%, điều này đồng nghĩa với việc tỷ trọng các sản phẩm Made in Vietnam đang ngày càng gia tăng. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng dao động trong khoảng 2 - 3 lần/năm.

“Thời điểm hiện tại, FPT tại châu Âu đã và đang cùng một hãng sản xuất truyền thống trong ngành công nghiệp ô tô tại Đức cùng với 77 nhà máy trên toàn cầu tiến hành nghiên cứu và triển khai các giải pháp nhà máy thông minh, từ đó  giúp tối ưu toàn bộ quy trình sản xuất, logistics và vận hành; giúp giảm khí thải và phát thải, tiết kiệm năng lượng. Và nhà máy đầu tiên được triển khai các giải pháp này chính là nhà máy tại Việt Nam.

Sau 3 năm triển khai, đây là nhà máy hiện đại nhất của họ trên phạm vi toàn cầu. Dự kiến, họ cũng sẽ đóng cửa một số nhà máy ở khu vực châu  u để tập trung đầu tư, mở rộng quy mô cho nhà máy tại Việt Nam này”, ông Nguyễn Văn Khoa cho biết.

Đối với lĩnh vực ô tô điện, một trong số những việc quan trọng của ngành này là đặt các trạm sạc trên các con đường, các con phố. Hiện nay, FPT đang hỗ trợ phát triển những phần mềm quản lý hệ thống trạm sạc cũng như các phần mềm nhúng chạy trên trạm sạc, mục đích có thể giải quyết vấn đề tối ưu quản lý cũng tiêu thụ năng lượng điện.

Liên quan đến vấn đề này, Tổng giám đốc FPT nhận định, với việc tích lũy kinh nghiệm và năng lực công nghệ sau 20 năm làm việc tại nước ngoài đã giúp tập đoàn ngày càng trưởng thành về nguồn lực, có đủ sức để đảm nhận những dự án quan trọng nhất của quốc gia với độ phức tạp cao, điển hình như dự án xử lý lỗi và nâng cấp hệ thống của Sàn giao dịch chứng khoán TP HCM, Hệ thống quản lý thuế TMS, Hệ thống vé tàu điện tử, Hệ thống quản lý tổng thể bệnh viện FPT.eHospital, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội quốc gia.

Đáng chú ý, ông Nguyễn Văn Khoa cũng đã đưa ra 5 đề xuất, đồng thời cam kết FPT sẽ luôn đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam nói riêng, đóng góp vào sự phát triển của ngành và đất nước nói chung.  

Thứ nhất, Chính phủ cần tạo ra những bài toán lớn cho doanh nghiệp. Thứ hai, tiến hành thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái số Made in Viet Nam đối với từng ngành và từng lĩnh vực, bởi sẽ rất khó để “nói chung chung về câu chuyện chuyển đổi số”.

Thứ ba là thúc đẩy ngoại giao đối với lĩnh vực công nghệ. Thứ tư là đẩy mạnh thương hiệu chuyển đổi số quốc gia và thứ năm là thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực cho lĩnh vực công nghệ thông tin.

Ông Khoa cho biết, Tập đoàn FPT xác định 13 năm nữa sẽ cán mốc 1 triệu kỹ sư công nghệ thông tin tại Việt Nam để giải bài toán công nghệ toàn cầu. Trước đó, theo báo cáo tài chính của quý 3 năm nay của FPT, tính đến ngày 30/9/2022, toàn tập đoàn đang có 41.124 người, so với cuối năm 2021 đã tăng gần 4.000 người.