Cao tốc Bắc Nam: Các doanh nghiệp “đua” xin nhận thầu 

Các doanh nghiệp xin nhận thầu

Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Thịnh kiến nghị tới cấp thẩm quyền được tham gia thi công dự án Vạn Ninh - Cam Lộ. Dự án có chiều dài 67,8 km tại hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị. Doanh nghiệp này cam kết hoàn thành dự án vượt tiến độ 6 tháng.

Công ty cổ phần Xây dựng và Lắp máy Trung Nam cũng đã gửi đơn xin được chỉ định thầu các gói xây lắp dài khoảng 100 km cao tốc Bắc Nam. Với 1 km đường cao tốc có quy mô 4 làn xe hiện tại có vốn đầu tư khoảng 200 tỷ đồng. Do đó nếu được nhận chỉ định thầu thì doanh nghiệp này cần khoảng 20.000 tỷ đồng để thực hiện các gói thầu. Nhà thầu này đã từng tham gia nhiều dự án hạ tầng giao thông lớn, phức tạp. 

Trong khoảng 1 tháng qua, rất nhiều doanh nghiệp đã gửi tới cấp thẩm quyền xin chỉ định thầu các gói thầu xây lắp Dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025. 

Lãnh đạo Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết một số doanh nghiệp có tên tuổi như Đèo Cả, Him Lam, Hòa Bình, Sơn Hải, Phương Thành, Licogi 16, Hưng Thịnh... cũng tham gia xin chỉ định thầu thông qua việc lập các liên danh nhà thầu hoặc là nhà thầu độc lập cho các dự án cao tốc Bắc Nam sắp triển khai.

Các ứng viên đều cam kết trong đơn xin thầu sẽ tổ chức thi công công trình khoa học, bảo đảm chất lượng, thậm chí cam kết rút ngắn tiến độ 3-6 tháng và tiết kiệm tối thiểu 5% giá trị dự toán gói thầu. Liên danh như DIC Corp - Him Lam cho biết đã làm việc với các tổ chức tín dụng như ngân hàng Sacombank và LienVietPostBank để hỗ trợ tăng tính chủ động trong việc sử dụng nguồn vốn thi công công trình mà đơn vị này xin nhận thầu là cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. 

Dự kiến trong thời gian tới sẽ còn nhiều đơn vị sẽ gửi đơn nhận thầu. Đơn này sẽ không chỉ nhận thầu các dự án thuộc cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 mà còn 3 dự án đường cao tốc được đầu tư bằng vốn đầu tư công và vốn từ Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội dự kiến áp dụng cơ chế chỉ định thầu xây lắp như Biên Hòa - Vũng Tàu, Buôn Ma Thuột - Khánh Hòa, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.

Sẽ sớm có tiêu chí lựa chọn thầu

Đối với dự án cao tốc Bắc Nam hiện nay vẫn chưa có tiêu chí để chọn nhà thầu. Tuy nhiên theo ông Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng (Bộ Xây dựng) việc có nhiều doanh nghiệp xin được chỉ định thầu sẽ đẩy nhanh tiến độ công bố các tiêu chí phân chia gói thầu và tiêu chí đánh giá năng lực đối với các đơn vị dự thầu. 

Từ giữa tháng 3/2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Công văn số 1770/BKHĐT-QLĐT gửi Thủ tướng Chính phủ về việc hướng dẫn thực hiện cơ chế đặc thù về chỉ định thầu đối với các gói thầu thuộc Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội và Dự án Xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025. 

Theo đó, Bộ đề xuất áp dụng quy định giá trị hợp đồng tương tự thấp hơn thông lệ (70%) hoặc các nhà thầu phải có kinh nghiệm thi công công trình có hạng mục tương tự trước đó. Đồng thời các nhà thầu phải đáp ứng nguồn lực tài chính, đặt cọc hoặc ký quỹ một khoản kinh phí nhất định để phục vụ việc thi công gói thầu, ưu tiên nhà thầu có khả năng huy động nguồn lực sẵn có về vật liệu, nhân lực, thiết bị. Những nội dung yêu cầu cụ thể về năng lực, kinh nghiệm sẽ do Bộ Giao thông Vận tải đề xuất.

Đồng thời, để tránh tình trạng chia nhỏ gói thầu hay tập trung chỉ định cho một số nhà thầu dẫn đến không đảm bảo tiến độ, chất lượng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất bổ sung một số tiêu chí như không phân chia một dự án thành quá nhiều gói thầu, quy mô gói thầu phù hợp khả năng triển khai của nhà thầu trong nước.

Ông Trần Chủng đánh giá: “Tôi cho rằng, đây là những tiêu chí phù hợp và cần thiết để có thể chọn được nhà thầu có năng lực thực sự để trao các gói thầu xây lắp cao tốc quy mô lớn với yêu cầu thi công nhanh, đảm bảo chất lượng, giá thành hợp lý, đáp ứng yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ”.

Ngoài ra, từ góc độ chuyên gia ông Chủng cũng đưa ra một số tiêu chí để đánh giá nhà thầu cho dự án cao tốc Bắc Nam. Một là năng lực của đơn vị gồm nhân lực, kinh nghiệm, thiết bị. Hai là năng lực quản trị gồm tổ chức lao động khoa học và kỹ năng quản trị. Ba là minh bạch về năng lực tài chính của đơn vị xin thầu. 

Ngoài ra cần đề nghị công khai các dự án và tiêu chí chọn nhà thầu, hội đồng xét tuyển, công khai kết quả chỉ định thầu và danh tính nhà thầu để người dân có thể cùng giám sát. Hoặc có thể áp dụng hình thức Tổng thầu EPC trọn gói thiết kế và thi công.

Dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông là một trong những dự án huyết mạch của quốc gia. Trong giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến sẽ thi công tuyến đường dài 729 km với tổng mức đầu tư là 146.990 tỷ đồng. Trong đó gồm 12 dự án thành phần trên các đoạn Bãi Vọt (Hà Tĩnh) - Cam Lộ (Quảng Trị), Quảng Ngãi - Nha Trang và Cần Thơ - Cà Mau. Tháng 11/2021, dự án đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư. 

Nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công dự án giao thông quan trọng cao tốc Bắc Nam, Chính phủ đã ban hành nghị quyết chỉ định các gói thầu thiết kế, xây lắp các dự án thành phần. Bởi theo Bộ Giao thông Vận tải chỉ định đơn vị thầu đảm bảo các tiêu chí đề ra sẽ rút ngắn thời gian triển khai được 3-4 tháng để hoàn thành dự án đúng tiến độ đến năm 2025.