Cần sớm đánh thuế bất động sản để “ghìm cương” giá nhà

Giá nhà đang ở mức quá cao 

Trong thời gian gần đây, hầu hết các báo cáo nghiên cứu về thị trường bất động sản đều chỉ ra mức tăng không ngừng của phân khúc nhà ở, nhất là căn hộ chung cư. Nguyên nhân được cho là đến từ nhu cầu của người dân ngày càng tăng nhưng nguồn cung đáp ứng nhu cầu ở thực hạn chế, khiến giá nhà neo cao.

Theo dữ liệu của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), trong quý II/2024 chỉ số giá căn hộ chung cư tiếp tục duy trì xu hướng tăng tại cả Hà Nội và TP. HCM. Theo đó, từ nay đến cuối năm, giá bán chung cư sơ cấp sẽ tiếp tục tăng trung bình 3 – 8%, nhiều dự án neo ở mức trung bình hơn 100 triệu đồng/m2.

Đặc biệt, một yếu tố có thể khiến giá nhà tiếp tục “leo thang” là các phiên đấu giá đất “nóng bỏng” tại các huyện vùng ven Hà Nội khi mức giá trúng đã đạt mức trung bình 100 triệu đồng/m2, cá biệt có nơi lên tới hơn 130 triệu đồng/m2.

Giới chuyên gia lo ngại, với việc mức giá trúng cao như hiện nay khiến chi phí giải phóng mặt bằng cho các dự án mới trở nên đắt đỏ hơn và góp phần đẩy giá nhà tăng cao hơn. Đồng thời, tạo ra kỳ vọng giá đất sẽ còn tăng hơn nữa, nhiều người sẽ đổ xô “đổ tiền” vào đất với hy vọng kiếm lợi nhuận, làm mất đi cơ hội cho những người có nhu cầu ở thực.

Điều này được minh chứng rõ khi xung quanh các khu vực vừa có đất đấu giá có hàng loạt dự án với hàng nghìn biệt thự, liền kề bỏ hoang. Giới đầu tư cho biết, những sản phẩm này khó thanh khoản bởi mặt bằng giá đã lên cao, khiến những người có nhu cầu ở thực khó tiếp cận. Còn nhiều chủ sở hữu tại đây đã có không ít các bất động sản khác, mục đích mua trước đây chủ yếu là đầu cơ.

Đánh thuế bất động sản là xu thế tất yếu

Nói về vấn đề này, GS. Đặng Hùng Võ – nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, trên thị trường bất động sản, nhu cầu đầu tư và ở thực luôn song hành. Tuy nhiên, tại các khu đô thị bỏ hoang này, tỷ trọng đầu cơ lên đến 70%.

Cũng theo GS. Đăng Hùng Võ, nếu như 10 năm trước giá chung cư cao cấp là 50 triệu đồng/m2, đến nay giá đã tăng gấp đôi, chung cư giá rẻ cũng đã có mức 50 triệu đồng/m2. Tỷ lệ giá nhà trung bình/thu nhập trung bình của người dân Việt Nam (tính theo năm) có xu hướng tăng.

Cụ thể, trước năm 2010, tỷ lệ này luôn dưới 25 nhưng đến nay ghi nhận con số này đã lên tới 30 tại một số khu vực. Chứng tỏ rằng, giá nhà Việt Nam đã lên mức rất cao trong khi thu nhập của người dân thì không theo kịp.

Ông Võ cho rằng, để quản lý được thị trường bất động sản, cần phải hình thành được sắc thuế riêng cho loại hình này. Nếu không quyết đoán trong cải cách thuế bất động sản thì giá nhà còn tiếp tục tăng, ảnh hưởng đến nền kinh tế đất nước và đời sống của người dân.

Trước đó, VARS cũng nhận định, để giải bài toán đầu cơ, đẩy giá tại phân khúc đất đấu giá, thông qua đó kéo hạ giá nhà ở đô thị, phải thay đổi tư duy về nhà ở của người dân, để nhà ở là chỗ ở, giải quyết nhu cầu sinh sống của người dân chứ không phải là một tài sản tích lũy.

Cùng với đó, áp thuế bất động sản hướng tới những đối tương “gom hàng” đầu cơ. Mức thuế có thể nâng cao dần với giao dịch bất động sản có thời gian nắm giữ ngắn, hoặc chủ sở hữu bất động sản không đưa bất động sản tham gia hoạt động kinh doanh, không triển khai xây dựng sau khi nhận đất… Việc đánh thuế bất động sản đúng hướng sẽ khiến người dân hạn chế, thậm chí không còn nhiều động lực đầu cơ bất động sản do rủi ro cao hơn.

Việc sử dụng thuế để điều tiết thị trường bất động sản đang được nhiều quốc gia trên thế giới lựa chọn. Một điển hình gần nhất là Singapore, mức thuế tài sản bổ sung 20% giá trị bất động sản được áp dụng đối với công dân Singapore và 60% đối với người nước ngoài mua bất động sản thứ hai tại đây.

Tương tự, tại Pháp, "nơi ở thứ hai" sẽ phải chịu thuế nhà ở từ 1 đến 15%, tùy theo từng đô thị. Kể từ năm 2015, các thành phố đánh thuế tài sản bỏ trống có thể tăng 20% trên phần đóng góp thuế nhà ở mà họ nhận được cho nhà ở thứ cấp.