Big Tech Trung Quốc khó trở lại thời kỳ huy hoàng

Theo Nhịp sống kinh tế, trên những sàn giao dịch chứng khoán New York và Hong Kong, không khí đang dần trở nên vui tươi trở lại đối với những hãng công nghệ Trung Quốc. Cổ phiếu của Alibaba hoặc Tencent đã bật tăng lên từ vùng đáy, đem tới một triển vọng về một thị trường đang lên giá.

Mặc dù vậy, khi trao đổi với những lãnh đạo, doanh nhân và nhà đầu tư mạo hiểm, bức tranh ảm đảm hơn rất nhiều, bất chấp những dấu hiệu cho thấy chính phủ Trung Quốc hiện đang nới lỏng hơn đối với lĩnh vực công nghệ.

Những người trong ngành đã miêu tả cảm giác hoang mang, tê liệt cùng với nhận thức rõ ràng hơn về việc không thể nào quay lại được thời kỳ tăng trưởng đỉnh cao của hai mươi năm trước.

Tencent và Alibaba đã được dự báo sẽ tăng trưởng doanh thu một chữ số trong năm 2022 nhưng đã suy giảm sau nhiều năm rầm rộ mở rộng. Một doanh nhân đã chia sẻ rằng anh đã bán cổ phần trong một kỳ lân công nghệ và e ngại thành lập doanh nghiệp mới cho tới khi những quy định của chính phủ rõ ràng hơn.

Doanh nhân giấu tên bày tỏ rằng: "Việc trấn áp công nghệ Trung Quốc đã xảy ra và không thể nào quay trở lại được. Áp lực pháp lý đối với những doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc có thể sẽ tạm dừng vào lúc này, xét tới nền kinh tế trì trệ nhưng không phải là không có khả năng nhà chức trách sẽ siết chặt gọng kìm thêm một lần nữa".

Ngành công nghiệp Internet nghìn tỷ của Trung Quốc hiện đang trỗi dậy sau một cuộc khủng hoảng. Ant Group của Jack Ma đã sẵn sàng khôi phục vụ IPO bị trì hoãn, video game đã được cấp phép sau một thời gian dài bị đóng băng, Bắc Kinh có thể sẽ sớm cho phép Didi Global hoạt động trở lại bình thường.

Trong những cuộc gọi hội nghị những tuần qua, nhiều quan chức hàng đầu đều tin tưởng vào một kỷ nguyên mới nơi mà họ có thể một lần nữa tập trung phát triển sản phẩm hơn và từ đó gặt hái được lợi nhuận.

Chẳng hạn như Koolearn Technology - một công ty giáo dục trực tuyến gần như bị xoá sổ trong mùa hè năm ngoái do những quy định cấm dạy thêm đã ghi nhận giá trị cổ phiếu tăng lên gấp đôi chỉ trong 1 ngày sau khi lấn sân sang thị trường thương mại điện tử.

Cổ phiếu Alibaba tăng tới 60% từ vùng đáy vào hồi tháng 3 tại Hong Kong, mặc dù giá trị của nó vẫn chỉ bằng một nửa so với vùng đỉnh lập được trong năm 2020. Chỉ số Nasdaq Golden Dragon China Index - bao gồm những công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ tăng tới 52% từ vùng đáy của năm nay và bằng khoảng 60% so với vùng đỉnh.

Giám đốc bán lẻ của "gã khổng lồ" thương mại điện tử JD.com, Xin Lijun nhận định rằng Bắc Kinh đang dần tung ra một số tín hiệu chính sách, song không có khả năng sẽ quay lại được những ngày "cưỡi ngựa không cần dây cương".

Sau khi nhiều nhà chức trách chặn kế hoạch IPO của Ant Group năm 2020 đã khiến thị trường vốn toàn cầu được phen kinh hãi, những startup có lý do riêng để lo lắng. Nhiều nhà sáng lập cho biết rằng hàng loạt những quy định ban hành từ năm 2021 đã khiến cuộc sống của họ thêm khó khăn.

Những quy tắc đang chi phối mọi thứ, từ kinh tế số tới loại hình giải trí nào được cho phép trên mạng xã hội. Sự giám sát kỹ lưỡng mọi khía cạnh đã dẫn tới hiệu ứng "rùng mình". Vốn đầu tư từ Mỹ đã biến mất và không có dấu hiệu quay trở lại. JPMorgan đang nằm trong số những tổ chức của Phố Wall từng gọi Trung Quốc là "không đầu tư được".

Đặt những cổ phiếu phục hồi sang một bên, Trung Quốc hiện vẫn đang trải qua thời kỳ suy thoái về vốn đầu tư mạo hiểm, dù đã từng được xem là đối thủ số một của Silicon Valley. Giá trị những thương vụ trong nước đang giảm khoảng 40% so với một năm trước, xuống mức 34 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm 2022, theo những dữ liệu từ hãng nghiên cứu Preqin.

Trong khi đó, những quỹ đầu tư mạo hiểm và tư nhân đã huy động được 6,2 tỷ USD, giảm tới hơn 90% so với 5 tháng đầu năm 2021.

Ngay cả những người hưởng lợi khi Trung Quốc nới lỏng hơn những quy định cũng đang phải đối mặt với khó khăn. Mặc dù nhà chức trách đang bật đèn xanh cho Baidu ra game mới từ tháng 4, công ty đã tạm dừng bộ phận phát hành và phát triển game, thu hẹp đi quy mô.

Theo Bloomberg, trong số 105 hãng game đã được cấp phép, có ít nhất 11 hãng không đang hoạt động bình thường. Một số xưởng game đã giải thể, số khác thì đóng cửa website hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng.

Đóng băng cấp phép game đã dẫn tới một làn sóng sa thải và tinh giản của những nhà phát triển game trên toàn thị trường. Nó là ngõ cụt đối với nhiều xưởng game vừa và nhỏ, theo Jesse Sun, chuyên gia "săn đầu người" của hãng tư vấn Gamehunter.

Trong một kịch bản tốt nhất, những ông lớn kiêu ngạo một thời của Trung Quốc hiện nay chỉ tìm kiếm tăng trưởng một chữ số. Họ đang e ngại theo đuổi những dự án táo bạo trong kỷ nguyên quy định tự phát.

Ant Group gần như không còn khả năng thực hiện thương vụ IPO lớn nhất thế giới. Didi nghĩ lại về kế hoạch sẽ mở rộng thị trường quốc tế. Tencent và Alibaba nói rằng sẽ chỉ tập trung vào những ván cược an toàn hơn như mạng xã hội, thương mại trực tuyến trong khi dần nhường lại vị trí dẫn đầu trong những lĩnh vực đột phá như fintech.