Bác sĩ BV Bưu Điện: Điều trị tại nhà phải biết các loại thuốc "5 được - 3 không" F0 nào cũng cần nhớ

Dịch Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp, số lượng các ca F0 cũng ngày càng tăng. Thời điểm hiện tại, hầu hết các F0 dù là người lớn hay trẻ nhỏ đều tự cách ly và điều trị tại nhà. Không ít người cảm thấy hoang mang bởi họ không biết nên ăn gì, uống gì, uống thuốc ra sao để nhanh khỏi và nâng cao sức khỏe.

Liên quan đến vấn đề này, Thầy thuốc ưu tú, TS.BS Dương Văn Trung, Trưởng khoa Ngoại tiết niệu, Bệnh viện Bưu Điện Hà Nội đã có chia sẻ hữu ích và vô cùng chi tiết về phương pháp cách ly và điều trị các F0 tại nhà.

Yêu cầu cách ly tại nhà

Bác sĩ nhấn mạnh, với những trường hợp F0 cách ly tại nhà thì phải chọn một căn phòng đủ tiêu chuẩn. Căn phòng này phải có cửa sổ thoáng và nên mở ra thường xuyên, phòng vệ sinh khép kín. Khi tiếp tế thức ăn, người nhà cũng phải đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc.

Nếu cả nhà cùng bị F0 hoặc bị theo các ngày khác nhau thì không cần phải cách ly nhau. F0 là trẻ nhỏ chưa thể tự chăm sóc cho mình hoặc F0 cần người chăm sóc thì cách ly kèm theo một người trong phòng, thực hiện đúng nguyên tắc 5K. Trong trường hợp mẹ F0 có con nhỏ, mẹ và con cùng cách ly, vẫn cho con bú và thực hiện 4K.

Đồ thải của F0 phải cho vào túi nilon y tế, phun cồn 70 độ trước khi bỏ ra ngoài.
Người bệnh cần phải ăn uống đủ chất, uống đủ nước. Nếu sốt cao, có thể uống thêm oresol, nước dừa, sữa… Tập hít thở sâu tối thiểu 3 lần/ 1 ngày, mỗi lần 30 phút.

Các loại thuốc cần chuẩn bị

Dù là F0 hay F1 thì cũng nên chuẩn bị trước những loại thuốc dưới đây, phòng khi cần dùng tới.

- Thuốc hạ sốt: paracetamol (Efferalgan) x 20 viên

- Thuốc bù nước và điện giải: Oresol x 20 gói

- Thuốc bổ: Vitamin tổng hợp, vitamin C.. x 20 viên

- Nước súc họng

- Thuốc giảm ho dùng trong trường hợp ho nhiều. 

+ Người lớn: Terpincodein x 20 viên

+ Trẻ em: Atussin siro x l lọ

- Cặp nhiệt độ x 1 chiếc

- Thiết bị đo nồng độ bão hòa oxy x 1 cái

F0 có thể tự dùng những loại thuốc nào? 

Loại thuốc có thể tự dùng

Trong trường hợp bị sốt, đau đầu, đau người: Người lớn sốt trên 38,5 độ thì sử dụng 1 viên paracetamol 0,5g/lần. Lặp lại 4-6 giờ/lần, ngày không quá 4-6 lần. Trẻ em sốt trên 38,5 độ thì uống thuốc hạ sốt như paracetamol liều 10-15mg/kg/lần.

Nếu uống thuốc hạ sốt không có hiệu quả, cần chườm ấm liên tục cho tới khi nhiệt độ xuống dưới 38,5 độ. 

Trong trường hợp bị ho: Ho vốn là phản ứng tự vệ tốt của cơ thể. Nếu ho ít thì không cần phải uống thuốc. Còn ho nhiều thì các F0 có thể dùng thuốc giảm ho. Người lớn thì uống terpincodein mỗi lần 1-2 lần, uống ngày 2 lần. Trẻ em thì dùng Atussin siro, uống theo tờ hướng dẫn của nó.

Nếu đi ngoài lỏng, cần phải uống bù nước và điện giải Oresol pha mỗi gói vào 200 ml nước.

Loại thuốc phải uống theo chỉ dẫn của bác sĩ

Những F0 không được tự ý dùng các loại thuốc sau:

Thứ nhất là các loại thuốc kháng virus như Favipiravir 200mg, 400mg (viên) hay Molnupiravir 200mg, 400mg (viên) có tác dụng điều trị Covid-19 từ nhẹ đến trung bình. Chúng đều có ít nhất 1 yếu tố nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng.

Bệnh nhân có thời gian khởi phát triệu chứng dưới 5 ngày không sử dụng quá 5 ngày liên tiếp và cũng không dùng để dự phòng. Không dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú. Phụ nữ chuẩn bị mang thai nên sử dụng biện pháp mang thai trong thời gian điều trị Covid-19 và trong 4 ngày sau liều Molnupiravir cuối cùng. Không sử dụng cho người dưới 18 tuổi. Nam giới sau khi dùng phải 3 tháng sau mới được có con.

Thứ hai là thuốc giảm viêm có thành phần corticosteroid đường uống như Dexamethason 0,5 mg (viên nén) và Methylprednisolon 16 mg (viên nén). Những loại thuốc này chỉ kê đơn điều trị một ngày trong thời gian chờ chuyển đến bệnh viện.

Thứ ba là thuốc chống đông như Rivaroxaban 10 mg (viên) và Apixaban 2,5 mg (viên). Những loại thuốc này cũng chỉ kê đơn điều trị một ngày trong thời gian chờ chuyển đến bệnh viện. 

Khi nào F0 cần báo y tế cấp cứu?

Nếu F0 có những triệu chứng, dấu hiệu dưới đây thì cần báo ngay tới y tế để chuyển tới bệnh viện cấp cứu. Cụ thể như sau:

Khó thở, thở hụt hơi. Trẻ em có những dấu hiệu thở bất thường như thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít khi hít vào.
Khi người lớn có nhịp thở từ 20 lần/phút trở lên. Trẻ em từ 1 đến dưới 5 tuổi có nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên; trẻ từ 5 – dưới 12 tuổi có nhịp thở từ 30 lần/phút trở lên. Lưu ý ở trẻ em, cần đếm đủ nhịp thở trong 1 phút khi trẻ nằm yên không khóc.

Chỉ số SpO2 dưới 96%: Trường hợp phát hiện chỉ số SpO2 bất thường cần đo lại lần 2 sau 30 giây đến 1 phút, khi đo yêu cầu giữ yên vị trí đo.

Mạch nhanh trên 120 nhịp/phút hoặc dưới 50 nhịp/phút.

Huyết áp thấp: Huyết áp tối đa là dưới 90 mmHg, huyết áp tối thiểu là dưới 60 mmHg (nếu có thể đo).

Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu.

Thay đổi ý thức, có những triệu chứng như lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả, trẻ quấy khóc, li bì khó đánh thức, co giật.

Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân.

Không thể uống hoặc bú kém/giảm, ăn kém, nôn (ở trẻ em). Trẻ có biểu hiện hội chứng viêm đa hệ thống: Sốt cao, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi dâu tây, ngón tay chân sưng phù nổi hồng ban…

Mắc thêm bệnh cấp tính như sốt xuất huyết, tay chân miệng...

Trên đây là những điều các F0 cần biết khi cách ly và điều trị tại nhà. Hi vọng những lời chia sẻ của TS.BS Dương Văn Trung sẽ giúp các bệnh nhân cảm thấy yên tâm hơn, cách ly và điều trị đúng cách, sớm khỏe mạnh trở lại.