Bà Rịa – Vũng Tàu trả lại 1.200 hồ sơ “khai gian” giá đất: Hết thời trốn thuế

Cách đây không lâu, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản số 438 về việc chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản. Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công an chỉ đạo các địa phương, phối hợp với Cục Thuế các tỉnh thành xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế trong chuyển nhượng bất động sản.

Ngay sau đó, các UBND các tỉnh đã đồng loạt lên tiếng yêu cầu cơ quan chính quyền địa phương vào cuộc để xử lý tình trạng bán nhà hai giá nhằm lách luật, trốn thuế. Trong khi các tỉnh khác mới chỉ dừng lại ở việc yêu cầu các Cục Thuế và Sở Tư pháp, phòng công chứng thực hiện nghiêm thì Cục Thuế Bà Rịa – Vũng Tàu đã chính thức “nổ phát súng” đầu tiên để ngăn chặn tình trạng này.

Bán 10 tỷ đồng, kê khai chỉ 500 triệu đồng để trốn thuế

Tình trạng người dân khi chuyển nhượng đất kê sai giá, cụ thể ở đây là khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá thực tế để đóng thuế ít là chuyện xảy ra khá phổ biến. Đó được xem là thoả thuận ngầm của người bán, kẻ mua để trốn thuế.

Thực tế, nhiều cơ quan chức năng biết chuyện này nhưng để chứng minh được rất khó. Điều này đã gây thất thu ngân sách một số tiền khổng lồ, đặc biệt là trong thời điểm bất động sản đang “sốt xình xịch” ở nhiều địa phương.

Mới đây, theo thống kê của Cục Thuế tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, chỉ trong nửa đầu tháng 3/2022, ngành Thuế tỉnh này đã trả lại 1.200 hồ sơ sang nhượng, chuyển nhượng bất động sản. Nguyên nhân được đưa ra là các vụ chuyển nhượng này có dấu hiệu khai thấp giá hơn rất nhiều lần so với giá trị thực. 155 hồ sơ đã được kê khai và chỉnh lại giá. Đến khi người dân kê khai lại giá, ngành thuế mới tá hoả vì giá trị thực và giá trị “ảo” để trốn thuế cách xa nhau nhiều lần, thậm chí là 20 lần.

Theo đó, một vụ chuyển nhượng tại huyện Đất Đỏ, ban đầu người mua bán chỉ kê khai giá 500 triệu cho một lô đất ở vị trí đẹp, trung tâm. Tuy nhiên, sau khi cơ quan thuế nhận thấy có việc khái thấp hơn giá trị thực, những người mua bán đã khai lại với giá 10 tỷ đồng. Điều này có nghĩa, họ đã khai thấp đi 20 lần so với giá trị thực để trốn thuế.

Ngoài ra, có những bộ hồ sơ ban đầu khai 400 triệu đồng nhưng sau đó khai lại lên đến hơn 3,5 tỷ đồng; Có lô đất ban đầu khai 1,5 tỷ đồng nhưng sau đó kê khai lại hơn 9 tỷ đồng… Đây chỉ là số ít vụ trong 155 hồ sơ đã được kê khai, điều chỉnh lại. Vẫn còn ở đó hơn 1.000 hồ sơ sang nhượng, chuyển nhượng đất mà người bán, kẻ mua chưa kê khai lại.

Với việc siết chặt việc bán nhà hai giá, chỉ trong 15 ngày, Cục Thuế Bà Rịa – Vũng Tàu đã chông thất thu ngân sách được 3 tỷ đồng. Nếu việc này được thực hiện từ nhiều năm trước, cũng khó tưởng tượng nổi ngân sách Nhà nước sẽ tăng lên bao nhiêu tiền.

Cũng phải nói thêm, Bà Rịa – Vũng Tàu là một trong những tỉnh đang diễn ra “sốt” đất và phân lô bán nền. Hàng loạt dự án mọc lên mà nhiều khi các cơ quan chức năng chưa cấp phép nhưng chủ đầu tư đã huy động vốn, phân lô bán nền.

Theo một khảo sát của Phòng Nghiên cứu Thị trường Bất động sản của Hội Môi giới Bất động sản Bà Rịa - Vũng Tàu, số lượng hồ sơ chuyển nhượng sở hữu nhà, đất tại tỉnh này trong năm 2021 là rất lớn, với 11.900 hồ sơ. Trước thực trạng này, Phòng Nghiên cứu Thị trường Bất động sản của Hội Môi giới Bất động sản Bà Rịa - Vũng Tàu cảnh báo các nhà đầu tư cẩn trọng trong vấn đề pháp lý của các sản phẩm bất động sản. Nếu không nắm rõ pháp lý, không xuống tiền. Bên cạnh đó, cần cẩn thận tự mình kiểm tra pháp lý, không nghe cò đất giới thiệu dễ phát sinh rủi ro.

Có thể xử lý hình sự

Đó là lời khẳng định của Luật sư Hà Huy Phong, Giám đốc điều hành Công ty luật Inteco về việc trốn thuế trong mua bán bất động sản. Theo Luật sư Hà Huy Phong, việc khai giá mua bán bất động sản thấp hơn giá thực tế rõ ràng là hành vi trốn thuế.

“Tại Khoản 5 Điều 143 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 có quy định, hành vi trốn thuế là hành vi sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm, số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế không phải nộp. Rõ ràng, việc họ khai số tiền thấp hơnôso tiền thực tế là cố tình làm sai số tiền thuế phải nộp”, Luật sư Hà Huy Phong nói.

Cũng theo vị này, các hành vi trốn thuế hiện nay đang diễn ra dưới nhiều hình thức, mức độ. Tuỳ theo hành vi sẽ có chế tài xử phạt khác nhau từ phạt hành chính đến xử lý hình sự.

Với việc trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên sẽ bị xử lý hình sự. Cụ thể, tại Điều 200 Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 có quy định rất rõ về hành vi trốn thuế. Hành vi trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Nếu số tiền trốn thuế từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng có thể bị phạt tù đến 3 năm.

Luật sư Hà Huy Phong nói: “Các hành vi trốn thuế trong mua bán bất động sản không phải bây giờ mới xảy ra. Với việc làm quyết liệt của Cục Thuế tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, chắc chắn sẽ lan ra các tỉnh thành khác. Khi phát hiện ra dấu hiệu bất thường từ việc mua bán, cơ quan thuế có thể chuyển thông tin sang cơ quan điều tra để làm rõ. Tôi cho rằng, việc phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan công an địa phương trong vấn đề này là rất quan trọng”.

Từng nói về vấn đề này, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM Lê Hoàng Châu cho rằng, việc kiểm soát chặt chẽ hợp đồng mua bán bất động sản để ngăn trốn thuế là cần thiết và cấp bách. Tuy nhiên, ông Châu nói rằng, việc ban hành thuế chống đầu cơ bất động sản, đánh thuế cao đối với hành vi mua bán “lướt sóng” nhà đất mới là giải pháp mang tính căn cơ hơn.

Ông Châu giải thích, HoREA từng đề xuất nếu bán chuyển nhượng nhà ở năm đầu tiên sẽ phải chịu thuế rất cao. Các trường hợp mua bán trong năm thứ 3 nếu chứng minh được nhu cầu bán, chuyển nhượng thì chịu thuế suất bình thường. Việc này chỉ nhắm vào các đối tượng đầu cơ, lướt sóng đất mà không ảnh hưởng đến những người có nhu cầu mua nhà thực sự.