2 tháng đầu năm 2023, số lượng doanh nghiệp môi giới giải thể tăng 14,5% so với cùng kỳ

Theo Kinh tế đô thị, trong đó có một số lượng lớn doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh cũng như môi giới bất động sản đã khiến cho làn sóng nghỉ việc, mất việc của đội ngũ môi giới bất động sản đang tiếp tục gia tăng. 

Nghề môi giới bất động sản: Không dễ bám trụ

Anh Nguyễn Văn Hậu quê ở Hải Dương là một người có kinh nghiệm gần như 10 năm làm môi giới bất động sản ở nhiều doanh nghiệp lớn cho hay, trong thời gian gần 10 năm theo nghề anh chỉ chú trọng vào bán các sản phẩm dự án (như nhà ở và đất nền). 

Nghề môi giới bất động sản đã mang lại cho anh Hậu tính kiên nhẫn, bền bỉ và có những thời điểm đã mang lại thu nhập tương đối cao từ mức 30 - 50 triệu đồng/tháng nhưng suốt thời gian xảy ra dịch bệnh, không bán được hàng mà mỗi tháng anh cùng với đồng nghiệp đã chỉ nhận về được một phần lương cứng hỗ trợ từ công ty là khoảng 3 triệu đồng/tháng.

Anh Hậu nói rằng: “Trải qua gần 2 năm khó khăn bởi vì không có doanh số, tuy nhiên tôi không nghĩ đến việc bỏ nghề. Những tưởng rằng sau khi hết dịch, hoạt động trở lại bình thường thì thị trường lại rơi vào thời kỳ khủng hoảng mới, doanh nghiệp không có sản phẩm để bán và sự cạnh tranh giữa những người làm môi giới đang ngày càng gay gắt hơn, cả tháng trời không chốt được một khách nào, nếu có thì phần hoa hồng nhận được cũng bị âm bởi phải cắt máu sâu với khách hàng để có thể cạnh tranh với các đồng nghiệp khác. Chính vì thế, từ trước Tết Nguyên đán, tôi đã quyết định nghỉ việc chuyển sang làm nghề tư vấn bảo hiểm”. 

Có thể thấy, câu chuyện của anh Nguyễn Văn Hậu không phải là trường hợp cá biệt mà đó là tình trạng chung của hàng vạn người làm nghề môi giới bất động sản chuyên nghiệp trong thời gian gần đây. 

Chính sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19 cũng đã gây ra một giai đoạn khó khăn dài cho thị trường bất động sản, kéo theo đó chính là hàng nghìn doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh cũng như sàn môi giới bất động sản ở trong tình trạng bên bờ vực thẳm, dù cho các doanh nghiệp đã gấp rút tìm giải pháp để ứng phó, thích nghi cũng như tái cấu trúc hoạt động, sản phẩm đầu tư, cắt giảm nhân sự, chi tiêu nội bộ cho đến thay đổi chiến lược kinh doanh,... tuy nhiên hiệu quả mang lại là rất hạn chế. 

Theo thống kê từ Bộ Xây dựng cho thấy, năm 2022 số lượng doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh bất động sản phá sản, dừng hoạt động đã tăng gần 40% so với cùng kỳ năm 2021, cũng có tập đoàn giảm từ 60 - 70% lực lượng lao động để có thể ứng phó với điều kiện khó khăn như hiện tại. 

Số liệu được Tổng cục Thống kê công bố mới đây cho biết, trong thời gian hai tháng đầu năm 2023, số lượng doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thành lập mới ghi nhận là 550, so với cùng kỳ giảm 62,4%, số lượng doanh nghiệp đã quay trở lại hoạt động là 608, so với cùng kỳ bằng 81,2%; số lượng doanh nghiệp giải thể là 235, so với cùng kỳ tăng gần 20%.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết: “Thị trường bất động sản khó khăn thì nhân sự ở trong ngành, đáng chú ý là với tuyến đầu như đội ngũ môi giới bất động sản chính là đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên cũng như nặng nề nhất. Ước tính số lượng môi giới bất động sản đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30 - 40% so với giai đoạn đầu năm 2022. Cũng bởi vì tắc nguồn vốn tín dụng, vốn trái phiếu cũng như vốn huy động từ khách hàng mà nhiều doanh nghiệp bất động sản đã phải tạm dừng triển khai dự án, đóng cửa hoạt động”. 

Lực lượng môi giới bất động sản “vẫn chưa hết thời” kiếm tiền

Trong những tháng đầu năm 2023, tình hình hoạt động của thị trường bất động sản vẫn chưa có tín hiệu khởi sắc. Trong báo cáo tài chính của một số doanh nghiệp lớn đang hoạt động trong mảng môi giới bất động sản đã có sự giảm sút mạnh cả về doanh thu cho đến lợi nhuận. 

Doanh nghiệp phát triển bất động sản cũng đang trong tình trạng thiếu vốn cũng như khó tiếp cận được với các kênh dẫn vốn, thanh khoản yếu đã dẫn đến sụt giảm doanh thu mạnh trong khi đó chi phí tiếp cận tài chính là chi phí nguyên vật liệu tăng. Có không ít doanh nghiệp đã phải dừng và hoãn nhiều dự án đang triển khai, thậm chí là sa thải bớt nhân viên. Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam nhấn mạnh: “Chúng tôi mới thống kê ở các đơn vị môi giới, sàn giao dịch BĐS khoảng hơn 100.000 nhân viên môi giới đã phải nghỉ hoặc chuyển sang công việc khác”. 

Điển hình như Công ty Cổ phần Dịch vụ Bất động sản Đất Xanh lợi nhuận sau thuế ghi nhận giảm 41%, Công ty Cổ phần Dịch vụ Bất động sản Thế Kỷ “âm” 58 tỷ đồng hay như Công ty Cổ phần Tập đoàn Danh Khôi doanh thu chung cũng giảm đến 99,7%, riêng mảng môi giới doanh thu trong quý 4/2022 so với cùng kỳ giảm đến 76%. Có thể thấy, những khó khăn ở trong kinh doanh cũng đã dẫn đến việc doanh nghiệp tiếp tục thu hẹp lực lượng nhân sự.

Và trong số 130.000 môi giới bất động sản đang làm việc cho các doanh nghiệp cũng như sàn môi giới bất động sản, cho đến thời điểm này chỉ còn chưa đầy 30.000 người còn đang bám trụ với nghề, con số này dự báo sẽ tiếp tục giảm trong thời gian sắp tới trước tình trạng thị trường bất động sản vẫn chưa thể nào phục hồi, trong thời gian chờ đợi hoàn thiện quy định về pháp lý, ổn định về kinh tế vĩ mô. 

Ông Vũ Cương Quyết - Tổng Giám đốc Đất Xanh Miền Bắc cho biết: “Trước những khó khăn trong thời gian vừa qua, thời điểm cuối năm 2022 chúng tôi đã phải cắt giảm gần 50% nhân sự từ con số 6.380 nhân viên xuống còn 3.340 nhân viên. Nếu như tình trạng thị trường không có nhiều chuyển biến tích cực thì trong năm 2023 dự kiến sẽ tiếp tục phải cắt giảm khoảng 20% số nhân sự còn lại”. 

Mặc dù vậy, theo đánh giá khách quan từ các chuyên gia thì dù hoạt động môi giới bất động sản đang gặp nhiều khó khăn bởi tình trạng khủng hoảng chung của toàn thị trường nhưng như thế không có nghĩa là những người làm môi giới bất động sản đã hết thời. Lý do là vì năm 2023 sẽ là năm khởi đầu cho tiến trình phá băng của ngành bất động sản, nhiều tín hiệu tích cực trên cơ sở những giải pháp mang tính chiến lược của Nhà nước đã được ban hành và đưa vào thực hiện. 

Hiện nay, Nhà nước cũng như Chính phủ đã và đang kiện toàn, siết chặt các bộ luật liên quan đến bất động sản cũng như thị trường bất động sản nhằm mục đích sẽ tạo ra một môi trường minh bạch, công bằng, xem đó là một ngành kinh tế mũi nhọn thúc đẩy phát triển quốc gia. Chính vì thế, hoạt động thanh lọc của những doanh nghiệp yếu kém về tài chính lẫn năng lực triển khai là vô cùng cần thiết. 

Cụ thể như là Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành TW Đảng đã đặt ra nhiệm vụ phải hoàn thành sửa đổi Luật Đất đai 2013 cùng với một số luật liên quan nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất việc phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững; Nghị định 44/2022/NĐ-CP về việc xây dựng, quản lý, sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở cũng như thị trường bất động sản; Nghị quyết 08/2023/NQ-CP về việc giãn nợ trái phiếu cho doanh nghiệp; Nghị quyết 33/2023/NQ-CP về giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn thị trường bất động sản, bổ sung nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội.

Bên cạnh hoạt động siết chặt pháp lý bất động sản thì các chủ đầu tư dự án khó khăn hơn trong việc tiếp cận với nguồn vốn vay, các nhà đầu tư hay khách hàng có nhu cầu thực không hề dễ dàng khi sử dụng đòn bẩy tài chính. Vậy nên, thị trường trầm lắng nay lại càng trầm lắng hơn. Các giao dịch thành công cũng dần thưa thớt, thanh khoản thị trường cũng rơi vào trạng thái “ngủ đông” không biết khi nào mới nhộn nhịp trở lại.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết: “Ngành bất động sản chưa thực sự phát huy được hết tiềm năng cũng như thế mạnh, có nhiều phân khúc chưa được khai thác và đầu tư một cách hiệu quả. Chính vì thế, tất cả những giải pháp đã được đưa ra có tính chất quyết định đến sự hồi phục, minh bạch bên cạnh việc giúp cho các cơ quan quản lý Nhà nước điều tiết, kiểm soát thị trường một cách tốt hơn từ đó cũng tạo điều kiện để cho doanh nghiệp có thể phục hồi kinh doanh. Một khi thị trường đã có nhiều sản phẩm thì lực lượng môi giới bất động sản mới có việc để làm và sẽ kéo theo lượng người làm môi giới quay trở lại với nghề”. 

Phó Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam - Phạm Lâm cho biết: “Cũng bởi vì các chủ đầu tư dự án bất động sản gặp khó khăn về tài chính, không thể nào tất toán chi phí môi giới (chi phí bán hàng) dành cho các đơn vị phân phối cũng đã dẫn đến sự xáo trộn mạnh từ cuối năm 2022. Mặc dù lực lượng môi giới bất động sản biến động hàng năm, giảm trong mùa thấp điểm và tăng trong mùa cao điểm, tuy nhiên dự báo trong năm 2023 chính là quá trình thanh lọc nhân sự vẫn diễn ra một cách mạnh mẽ hơn. Và khi mà thị trường đi xuống sẽ là thách thức đối với những đơn vị môi giới không đủ năng lực cạnh tranh để có thể tồn tại, tuy nhiên đó cũng chính là cơ hội để cho các đơn vị chuyên nghiệp vượt lên, phát triển một cách bền vững hơn”.