Vị doanh nhân Trung Quốc giúp Elon Musk thay đổi lịch sử ngành ô tô thế giới: Người duy nhất tin tưởng và hiện thực hóa điều "viển vông" của ông chủ Tesla

Trong suốt một thế kỷ của ngành công nghiệp ô tô đã liên tục chứng kiến những sự thay đổi ngoạn mục. Năm 1913, Ford chính thức ra mắt dây chuyền sản xuất đầu tiên, đến năm 1950, Toyota đã tạo ra bước ngoặt ấn tượng thông qua hệ thống sản xuất của mình. Thế nhưng, khó ai mà ngờ được rằng, thế lực làm thay đổi diện mạo ngành công nghiệp sản xuất ô tô những năm gần đây lại là một cái tên non trẻ như Tesla.

Tháng 8/2020, tại nhà máy của Tesla ở California (Mỹ) đã xuất hiện một cỗ máy khổng lồ có nhiệm vụ đúc khung sau của chiếc Model Y chỉ bằng một lần duy nhất. Trước đây, khâu này đã khiến cho các hãng xe truyền thống tốn kém rất nhiều công đoạn, nguyên nhân bởi nhôm vốn khó dập thành những hình dạng phức tạp. Với quy trình đúc khuôn một mảnh mới đã đơn giản hóa việc sản xuất xe, giúp năng suất của Tesla tăng gấp đôi, chi phí sản xuất cũng giảm mạnh.

Thời điểm đó, màn trình diễn của Tesla đã tác động toàn bộ đến ngành công nghiệp sản xuất xe điện trên toàn cầu. Các hãng xe đều chuyển sang sử dụng công nghệ đúc một mảnh thay vì chế tạo hàng loạt chi tiết nhỏ như trước đây. Công nghệ này khiến Herbert Diess - Chủ tịch của Volkswagen phải thốt lên rằng: "Công nghệ mới cho phép Tesla sản xuất Model Y trong 10h, trong khi Volkswagen phải mất đến 30h mới sản xuất được một chiếc ID.3".

Cỗ máy khổng lồ Giga Press - bước đột phá của Elon Musk là kiệt tác của Công ty IDRA có trụ sở tại Ý. Đây là cỗ máy đúc lớn nhất trong lịch sử với lực ép lên đến 6.000 tấn. Giga Press ngay từ khi ra mắt đã tạo nên một cơn sốt trên toàn cầu. Tuy nhiên, ít ai biết được rằng, IDRA là công ty con của Tập đoàn LK Trung Quốc, do một doanh nhân Trung Quốc đứng đầu.

Nếu không có Tesla, chắc hẳn chẳng mấy ai biết đến một tập đoàn nhỏ như LK. Người sáng lập nên tập đoàn nhỏ này là Lưu Tương Thượng. Một doanh nhân bình thường, sống lặng lẽ lại trở thành người cùng Elon Musk viết lại ngành sản xuất ô tô nói chung và xe điện nói riêng.

Từ cậu bé sửa xe đạp đến ông chủ Tập đoàn LK

Doanh nhân Lưu Tương Thượng sinh năm 1952 trong một gia đình Hoa kiều tại Indonesia. Tuy nhiên, quê gốc của ông là ở Quảng Đông, Trung Quốc. Cha làm nghề sửa chữa ô tô nên ngay từ nhỏ, ông đã được tiếp xúc với các loại máy móc công nghiệp. Năm 13 tuổi, ông đã có thể tự tay sửa xe đạp cho gia đình và người quen để kiếm tiền. Tuy nhiên, không bao lâu sau đó, tình hình rối ren tại Indonesia buộc chàng trai trẻ phải theo cha mẹ về quê. Đến năm 1972, Lưu Tương Thượng chuyển đến sinh sống tại Hong Kong, Trung Quốc.

Trong những ngày tháng sinh sống ở đây, Lưu tương Thượng ban ngày làm việc ở nhà máy, đêm lại tham gia các lớp học bổ túc. Sau 7 năm lao động và học tập không ngừng nghỉ, cuối cùng ông đã xây dựng được một nhà máy của riêng mình.

Vào thập niên 70-80, nền sản xuất Hong Kong trở nên nổi tiếng thế giới. Nhận ra cơ hội hiếm có này, Lưu Tương Thượng đã nhanh chóng triển khai, đồng thời cho ra đời cỗ máy đúc đầu tiên tại thị trường Trung Quốc và có giá chỉ bằng 20-30% cỗ máy tương tự của Nhật. Cỗ máy của ông nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường nhờ giá thành rẻ nhưng chất lượng cao, dịch vụ chăm sóc tận tình. Danh tiếng của LK ngày càng được nâng cao, thu hút nhiều khách hàng tìm tới. 

Cuối thập niên 80, giá nhân công và giá đất tăng cao khiến cho các ngành sản xuất tại Hong Kong dần thoái trào. Thời điểm này, Lưu Tương Thượng chuyển nhà máy của mình về Trung quốc Đại lục. Năm 1989, cơ sở đầu tiên của LK được xây dựng tại Thâm Quyến. LK cũng nhanh chóng bắt nhịp với phong trào công nghiệp hóa lớn vào cuối thế kỷ 20. Năm 1993, LK tiếp tục xây dựng thêm nhiều nhà máy mới tại Thượng Hải. 

Thời điểm ấy, hễ nền sản xuất cần gì là ông đáp ứng luôn, từ máy đúc khuôn cho đến thiết bị gia dụng. Ông chủ LK còn chi mạnh để mua lại 1 trong 4 nhà máy lúc lớn nhất Trung Quốc lúc bấy giờ, không ngừng cải tiến kỹ thuật thông qua việc hợp tác với Đại học Thanh Hoa. 

Năm 2008, Lưu Tương Thượng đã thành công mua lại IDRA với giá 5 triệu USD đúng lúc công ty Ý này đang bên bờ vực sụp đổ. Cũng ngay trong năm đó, ông chủ LK đã mời Ricardo Ferrario - một kỹ sư với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đúc khuôn về làm việc cho mình với tư cách là CEO của IDRA. 

Cú bắt tay với Elon Musk làm thay đổi lịch sử ngành ô tô thế giới

Năm 2019 chính là khoảng thời gian Elon Musk đang chìm trong cơn khủng hoảng về năng lực sản xuất. Khi đó, tỷ phú công nghệ từng có suy nghĩ đúc những chiếc ô tô đồ chơi thành những chiếc xe thật. Khi chia sẻ ý tưởng này với người khác, ông chủ Tesla đã khiến nhiều người sửng sốt. Nguyên nhân bởi, để làm được điều này, thứ mà Elon Musk cần đến là một cỗ máy đúc nặng tới 15.000 tấn.

Thông thường, kỹ thuật đúc khuôn chỉ để chế tạo các chi tiết nhỏ như vỏ hộp truyền động hoặc xi lanh với lực ép dao động trong khoảng 4.000-5.000 tấn. Thời điểm đó, tỷ phú công nghệ này đã tìm đến 6 nhà sản xuất máy đúc lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, vì cho rằng ý tưởng này quá viển vông nên 5 nhà sản xuất đã từ chối, chỉ có IDRA là cái tên duy nhất đồng ý. 

Điều đáng nói, Lưu Tương Thượng cũng từng ấp ủ giấc mơ giống Elon Musk. Trong nhiều thập kỷ, IDRA đã thiết lục các kỷ lục thế giới và là doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành công nghiệp máy đúc khuôn toàn cầu. Năm 2019, họ từng giới thiệu ý tưởng về một chiếc máy đúc 5.500 tấn tại Triển lãm Đúc khuôn Quốc tế tại Đức nhưng lại bị nhiều khách hàng tiềm năng chế giễu.

Ít ai ngờ được rằng, điều người khác chê bai của IDRA và ý tưởng viển vông của Elon Musk khi kết hợp với nhau lại gây chấn động thế giới. Phải nói rằng, việc chế tạo một chiếc máy đúc khổng lồ không hề dễ dàng. Không chỉ đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, áp lực lớn từ khách hàng cũng là điều khiến IDRA lo lắng. Tuy nhiên, công ty đã biến áp lực thành động lực, giúp LK phát triển từ một xưởng cơ khí nhỏ thành doanh nghiệp sản xuất máy đúc lớn nhất thế giới trong nhiều thập kỷ qua. 

Sau hơn một năm làm việc miệt mài, cỗ máy 6.000 tấn mang tên Giga Press đã ra đời. Thành quả này có được là nhờ ý tưởng của Elon Musk, tài năng của Ricardo Ferrario và sự kiên trì của Lưu Tương Thượng.

Trong ngành sản xuất, máy đúc là một công cụ không thể thiếu. Tuy nhiên, quy mô thị trường của sản phẩm này lại chưa đạt đến 3 tỷ USD. Trong khi Lưu Tương Thượng vẫn miệt mài, bền bỉ với máy đúc, nhiều ông chủ tại Hong Kong cùng thời với ông đã chuyển sang kinh doanh bất động sản - một thị trường màu mỡ có trị giá lên tới hàng trăm tỷ USD.

Ngày nay, Tập đoàn LK khá khiêm tốn khi chỉ có 8 cơ sở sản xuất trên thế giới, trong đó 7 nơi ở Trung Quốc và 1 nơi tại Ý. Hàng năm, doanh thu của LK là 500 triệu USD, tổng giá trị khoảng 2,5 tỷ USD. Suốt hơn 40 năm, Lưu Tương Thượng đã cống hiến hết mình cho ngành công nghiệp máy đúc không mấy nổi trội này. Thời điểm hiện tại, dù đã giao lại việc kinh doanh cho các con, ông chủ LK vẫn miệt mài dành thời gian bên những cỗ máy.