Thông tin cần biết về nhà đầu tư mạo hiểm

Nhà đầu tư mạo hiểm là gì?

Trong tiếng Anh, nhà đầu tư mạo hiểm  là Venture Capitalist hay còn viết tắt là VC. Nhà đầu tư mạo hiểm là những người cung cấp và góp vốn cho những công ty có tiềm năng phát triển, sinh lợi nhuận trong tương lai, đổi lại họ sẽ lấy cổ phần quản lý của các công ty. Họ thường đầu tư cho những dự án khởi nghiệp hoặc các công ty nhỏ nhưng chưa đủ điều kiện để tham gia vào thị trường chứng khoán.  Đây là một phương thức đầu tư nguy hiểm nhưng đổi lại các nhà đầu tư có thể nhận được những khoản lợi nhuận cực kì lớn từ các công ty này nếu họ thành công. Thông thường, các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ tìm hiểu kĩ về các công ty trước khi rót vốn. 

Nhà đầu tư mạo hiểm thường tập trung đầu tư vào các công ty hợp danh hữu hạn có nhiều đối tác đầu tư cũng chung một mục đích vào quỹ đầu tư mạo hiểm. Đây là quỹ được quản lý bởi các ủy ban có trách nhiệm đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn. Trường hợp xác định được những công ty có tiềm năng phát triển thì các quỹ này cùng với nhà đầu tư sẽ tìm cách để rót vốn của họ vào những công ty này nhằm đổi lấy một phần vốn chủ sở hữu lớn.

Các nhà đầu tư mạo hiểm thường chọn các công ty đang ở giai đoạn phát triển tìm cách để quảng bá sản phẩm ra thị trường chứ không đầu tư vào những công ty mới bắt đầu. Các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ đại diện cho các nhà đầu tư mạo hiểm để mua cổ phần trong các công ty này, họ không chỉ đầu tư về tiền mà còn đồng hành với các doanh nghiệp này để phát triển vượt trội. 

Trên thế giới các nhà đầu tư mạo hiểm phải kể đến như Jim Breyer nhà đầu tư của Facebook, Peter Fenton nhà đầu tư rót vốn cho Twitter, Peter Theil người đồng sáng lập PayPal và rót tiền cho Facebook, Jeremy Levine cũng từng đầu tư một khoản cực lớn cho Pinterest và Chris Sacca, sau đó là đầu tư vào Twitter và Uber.

Thông thường, các nhà đầu tư sẽ tìm kiếm một đội ngũ quản lý chuyên nghiệp để xây dựng bộ máy, nghiên cứu những thị trường tiềm năng, tìm hiểu những sản phẩm hoặc dịch vụ nổi bật. Đồng thời, học còn tìm cơ hội của bản thân và quỹ đầu tư trong nhiều ngành nghề khác nhau. 

Đặc điểm của nhà đầu tư mạo hiểm

- Các nhà đầu tư mạo hiểm thường hội tụ tại các công ty hợp danh hữu hạn, nơi có nhiều đối tác rót vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm. Quỹ đầu tư mạo hiểm nằm dưới sự quản lý của một ủy ban quản lý, đồng thời, các quỹ đầu tư sẽ chịu trách nhiệm về việc nghiên cứu thị trường rồi mới đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. 

- Khi đã xác định và chọn được các công ty có tiềm năng phát triển thì nhà đầu tư sẽ đàm phán, thương thảo để dùng số vốn của mifnhd để đổi lấy một phần vốn chủ sở hữu. Số vốn bỏ ra càng lớn thì nhà đầu tư sẽ đổi được càng nhiều phần trăm cổ phần và có ảnh hưởng tới quyền quản lý/ 

- Các nhà đầu tư mạo hiểm thường sẽ tìm những thị trường năng động, môi trường thăng tiến, phát triển, những sản phẩm, dịch vụ độc đáo có tiềm năng để phát triển mạnh hơn trên thị trường. Thường họ sẽ chọn những lĩnh vực là thế mạnh của mình để đầu tư cho dễ quản lý, kiểm soát. 

- Ngoài việc tài trợ vốn, nhà đầu tư sẽ hướng dẫn các công ty mà họ đầu tư để đào tạo được đội ngũ tốt, đồng thời, có thể thu hồi lại vốn nhanh chóng mang đến lợi nhuận cao cho chính bản thân họ trong quá trình đầu tư, làm việc. 

Những nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng thế giới

Trên thế giới có rất nhiều nhà đầu tư mạo hiểm thành công nhưng để nói về những nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng với những thương vụ lớn có thể kể đến như:

1. Neil Shen: Đối tác sáng lập của Sequoia Trung Quốc với thương vụ ByteDance

Năm 2018, Neil Shen trở thành người đứng đầu Midas sau khi tập đoàn Ppdai niêm yết vào tháng 11/2017. Tính đến thời điểm hiện tại, ông đã 3 lần xếp vị trí số một về nhà đầu tư mạo hiểm thành công được Forbes bình chọn. Trước khi gia nhập Sequoia, ông đã là một doanh nhân thành đạt với kinh nghiệm dày dặn khi làm việc tại hàng loạt công ty lớn như Deutsche Bank Hong Kong, Chemical Bank, Lehman Brothers và Citibank.

2. Andrew Braccia: Giám đốc điều hành Accel với thương vụ đáng chú ý Slack

Trong danh sách Midas 2020, nhà đầu tư của Accel - Andrew Braccia xếp vị trí thứ 2 sau khi Slack chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán với vốn hóa thị trường 19,5 tỷ USD. Hiện tại, Braccia vẫn là thành viên trong ban giám đốc của Slack để hướng dẫn công ty này và tiếp tục phụ trách đồng hành qua các vòng gọi vốn. 

3. Roelof Botha: Đối tác Sequoia với thương vụ đáng chú ý Square

Roelof Botha là một thành viên trong nhóm cựu nhân viên của PayPal, hầu hết đều là các nhà đầu tư sáng lập ra quỹ này. Sau khi rời khỏi PayPal ông đã đầu tư vào 23andMe, Pendulum Therapeutics và BridgeBio, dành được những thành công vang dội khi lần đầu phát hành cổ phiếu ra công chúng. 

4. Ben Horowitz: Đồng sáng lập với thương vụ đáng chú ý Okta

Trong số các danh mục đầu tư của Andreessen Horowitz ứng dụng gọi xe Lyft đã chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào tháng 3/2021. Nhận thấy sự thay đổi của thị trường, Horowitz cũng rót vốn cho công ty bảo mật niêm yết Okta và thực hiện nhiều khoản đầu tư khác cho các công ty nổi tiếng như Databricks, Foursquare, TripActions...

Trước khi đồng sáng lập quỹ đầu tư với Andreessen hai người đã từng cùng làm việc tại Netscape. Sau khi tách ra cả hai đã đồng sáng lập Opsware rồi bán lại cho tập đoàn HP với giá  1,6 tỷ USD để tiếp tục đầu tư vào những công ty khác. 

5. Navin Chaddha: Giám đốc điều hành của Mayfield Fund với thương vụ đáng chú ý Lyft

Navin Chaddha cũng là một trong những nhà đầu tư mạo hiểm tài ba khi có 12 năm lọt danh sách Midas do Forbes bình chọn. Thậm chí, qua mỗi năm thứ bậc của Navin còn tăng cao hơn, hai thương vụ đầu tư nổi bật nhất của ông phải kể đến là dự án Lyft (được định giá 24,3 tỷ USD khi IPO lần đầu ra công chúng) và CloudSimple (được Google mua lại với mức giá đồn đoán là 350 triệu USD).

Các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam hoạt động ra sao?

Hiện nay, trên thị trường Việt Nam chủ yếu vẫn là những quỹ đầu tư mạo hiểm nước ngoài với những nhà đầu tư ngoại quốc. Đây là những quỹ đầu tư và nhà đầu tư với nguồn vốn cực kì lớn, song, họ cũng có những đòi hỏi khắt khe về việc đầu tư đối với mỗi doanh nghiệp. Vì thế, số lượng các thương vụ đầu tư và vốn đầu tư chưa quá nhiều. Bởi lẽ, các doanh nghiệp Việt Nam không phải doanh nghiệp nào cũng đáp ứng được các điều kiện do những quỹ đầu tư này đưa ra.

Theo số liệu thống kê, mỗi năm nước ra có khoảng 10 doanh nghiệp nhận được sự đầu tư từ các nguồn vốn của quỹ đầu tư mạo hiểm. So với các nước khác trong khu vực thì đây vẫn là một con số khiêm tốn. Đồng thời, những quỹ đầu tư hoạt động tại Việt Nam vẫn dưới hình thức văn phòng đại diện hoặc chi nhánh, chứ chưa có quỹ đầu tư mạo hiểm nào được chính thức thành lập mới tại nước ta. 

Bên cạnh đó, phải kể đến lý do một doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam sẽ mất nhiều thời gian để gặt hái thành công hơn so với một số quốc gia khác. Vì thế, việc “ngại” đầu tư cũng là tấm lý dễ hiểu của các nhà đầu tư. Đấy cũng là một trong những lý do khiến cho các nhà đầu tư mạo hiểm nước ngoài không mạnh tay rót vốn.

Ở thị trường trong nước cũng đã có một số quỹ đầu tư nội địa được thành lập, song, nguồn vốn của những quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa lại không quá lớn. Chính vì thế, các quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa không thể có “đất diễn” như các quỹ đầu tư ngoại nhập. Song, không thể phủ nhận việc xuất hiện của các quỹ nội địa đang dần làm cho “cuộc chơi” trở nên thú vị hơn. 

Nhà đầu tư mạo hiểm đóng vai trò chủ chốt trong các quỹ đầu tư mạo hiểm, họ phải là những người có tầm nhìn, có tiềm lực kinh tế để đồng hành cùng quỹ và các công ty được thành lập. Do đó, những nhà đầu tư mạo hiểm sẽ dùng thời gian để tìm hiểu kĩ về các doanh nghiệp trước khi đầu tư.