Sự suy yếu của thị trường bất động sản đã ảnh hưởng như thế nào đối với nền kinh tế của Trung Quốc?

Do ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid trong thời gian vừa qua, Trung Quốc đã có những chính sách mới trong việc phát triển kinh tế được toàn cầu chú ý. Tuy nhiên theo Bloomberg, sự suy yếu của thị trường bất động sản gây ảnh hưởng nghiêm trọng nhất tới nền kinh tế của nước này.

Số liệu thống kê về doanh số bán căn hộ và nhà ở tại Trung Quốc đã đạt mức giảm kỷ lục so với cùng kỳ năm ngoái và kéo dài trong suốt 11 tháng. Do bất động sản là ngành có đóng góp lớn vào GDP của Trung Quốc. Vậy nên nếu ngành này cứ theo đà giảm mạnh như vậy rất có thể sẽ tạo ra lực cản lớn đối với sự tăng trưởng kinh tế.

Ông Lu Ting - nhà kinh tế trưởng tại Nomura Holdings Inc đã nhận định rằng: "Đây là đợt suy thoái lớn nhất từ trước đến nay của ngành bất động sản". So với thời gian trước đây giai đoạn 2008 và 2014 thì đợt suy yếu lần này còn kéo dài và nghiêm trọng hơn rất nhiều. 

Đà suy yếu kéo dài chưa từng có

Trong năm 2021, các cơ quan quản lý kinh tế của Trung Quốc bắt đầu siết tín dụng đối với ngành công nghiệp bất động sản nhằm mục đích hạ nhiệt giá nhà và giảm rủi ro tài chính. Ông Tập Cận Bình, chủ tịch nước cộng hoà dân chủ nhân dân Trung Hoa hiện vẫn giữ lập trường cứng rắn của mình. Theo các nhà nghiên cứu, từ nay đến năm 2030, mức tăng trưởng GDP trung bình của Trung Quốc sẽ ở dưới ngưỡng 4%.

Chỉ khi chính quyền các địa phương nới lỏng hạn chế để hỗ trợ tăng trưởng thì doanh số bán nhà của Trung Quốc mới có thể được cải thiện. Tuy nhiên từ đầu năm nay tại Thượng Hải và các thành phố lớn khác của Trung Quốc đã thực hiện nhiều đợt phong tỏa khiến thị trường nhà ở còn lao dốc mạnh hơn so với năm ngoái.

Khi lệnh phong tỏa để đối phó với đại dịch được đưa ra thì các đại lý và khách hàng ở Trung Quốc không thể di chuyển và tới xem nhà trực tiếp được. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới doanh số bán hàng.

Theo Goldman Sachs Group Inc ghi nhận, so với cùng kỳ năm ngoái, khối lượng giao dịch mua bán bất động sản hàng ngày tại 30 thành phố lớn của Trung Quốc đã sụt giảm nghiêm trọng khoảng 50%. Đây là con số cho thấy sự nghiêm trọng của thị trường này thời gian vừa qua.

Những tháng gần đây, nhiều thành phố lớn của đất nước tỷ dân này đã thực hiện chính sách nhằm nới lỏng các hạn chế mua nhà. Cụ thể như Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã cắt giảm kỷ lục lãi suất thế chấp. Nhưng trong tháng 5 vừa qua, doanh số bán nhà tại các thành phố lớn không những không tăng trưởng mà còn lao dốc tới 40% so với tháng trước đó. Nguyên nhân của tình trạng này là do những đợt phong tỏa kéo dài khiến nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, công nhân nghỉ việc hàng loạt và đương nhiên tỷ lệ thất nghiệp tăng cao.

Tuy nhiên, chính quyền Bắc Kinh vẫn quyết định giữ vững lập trường của mình. So với những đợt suy thoái trước đây, khi bất động sản đóng vai trò quan trọng như một động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thì giờ đây các quan chức hàng đầu của nước này đã nhấn mạnh: "Nhà để ở, không phải đầu cơ". Ông Lu tại Nomura đã đưa ra ý kiến rằng: "Lần này, Bắc Kinh đã quyết tâm theo đuổi chiến lược kiểm soát bong bóng bất động sản".

Kéo tụt tăng trưởng

Theo các nhà kinh tế của Goldman Sachs chia sẻ, sự suy yếu của thị trường bất động sản sẽ kéo tụt tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc 1,4 điểm phần trăm trong năm nay. Từ đó mục tiêu trước mắt là tăng trưởng GDP 5,5% của Bắc Kinh sẽ trở nên xa vời. Thậm chí các chuyên gia kinh tế còn cho rằng Trung Quốc sẽ khó đạt được tốc độ tăng trưởng là 3% trong thời gian tới.

Các nhà quản lý kinh tế tại Trung Quốc đang nỗ lực trong việc tìm kiếm những phương thức nhằm ngăn tác động lan tỏa từ làn sóng vỡ nợ của những tập đoàn địa ốc nước này. Bởi các công ty bất động sản quốc doanh đóng một vai trò lớn đối với việc xây dựng phát triển kinh tế khi mua lại các dự án nhà ở còn dang dở của khu vực tư nhân.

Một hiện trạng xảy ra vào năm ngoái, khi tập đoàn bất động sản lớn thứ 2 Trung Quốc là China Evergrande đã bị khách hàng tập trung trước trụ sở để đòi lại khoản tiền trả trước. Do thiếu tiền mặt nên tập đoàn đã không thể hoàn thành được 800 dự án nhà ở nằm rải rác trên khắp 200 thành phố lớn nhỏ của Trung Quốc.

Theo một số nhà phân tích, chỉ khi các thành phố của nước này nới lỏng những chính sách về vay thế chấp và một số chính sách khác, thì doanh số bán nhà mới có thể phục hồi ở mức nhẹ

Bà Rosealea Yao tại Gavekal Dragonomics đã dự đoán doanh số bán nhà tại Trung Quốc trong năm nay sẽ giảm hơn 10% so với năm 2021. Và có thể trong thời gian tới, chúng ta sẽ không thể trở lại đà tăng trưởng trong 2 năm qua.

Theo nghiên cứu của Viện Lowy (có trụ sở ở Sydney) được công bố, tình trạng đầu tư vào nhà ở chiếm khoảng 11% GDP của Trung Quốc trong thời gian vừa qua. Nhưng con số đó có thể sẽ giảm xuống mức còn gần 7% vào năm 2030. Kể cả các hình thức đầu tư khác như cơ sở hạ tầng hay xây dựng nhà máy cũng không thể tăng đủ nhanh để có thể lấp đầy khoảng trống do việc chi tiêu cho xây dựng căn hộ sụt giảm.

Nghiên cứu của Viện Lowy cũng đã kết luận rằng, kể cả khi Trung Quốc tránh được một cuộc khủng hoảng tài chính do thị trường bất động sản suy yếu thì tăng trưởng GDP vẫn sẽ bị kéo tụt xuống mức trung bình khoảng 4% trong thời gian còn lại của thập kỷ.