So tài kinh doanh của cổ phiếu nhà "họ Vin" trên sàn chứng khoán: Ai kiếm tiền giỏi hơn?

Theo Nhịp sống kinh tế, mới đây trong Đại hội cổ đông CTCP Vinhomes, tân chủ tịch Hội đồng quản trị Phạm Thiếu Hoa đã tiết lộ thông tin sẽ triển khai vào mảng dự án nhà ở xã hội. Cũng theo đó, Vinhomes sẽ quy hoạch Nhà ở xã hội Happy Home gồm 3 loại. Cụ thể, loại 1 với giá bán gần 300 triệu đồng - đây là các căn hộ trong tòa nhà tối cao tối đa 7 tầng với diện tích từ 24m2 sàn và 12m2 gác xép; Loại 2 là các căn hộ trong tòa nhà cao 15 - 21 tầng, diện tích từ 30 - 50m2 giá là từ 400 - 700 triệu đồng; Loại 3 sẽ là các nhà liền kề 3 tầng có diện tích từ 50 - 70m2 với giá bán tối đa là 950 triệu đồng. Theo đó, dự án nhà ở nhà ở xã hội này sẽ được hưởng trọn tiện ích với đầy đủ trường học, trung tâm thương mại, khu vui chơi và sân thể thao,... 

Thông tin này từ phía Vinhomes đã gây xôn xao dư luận quan tâm đến lĩnh vực bất động sản. Từ lâu, các thông tin từ những doanh nghiệp nhà họ Vin cũng luôn thu hút mạnh giới đầu tư cũng như công chúng. Ở thời điểm tháng 5/2018, khi Vinhomes lên sàn vốn hóa của bộ ba VIC, VHM và VRE đã chiếm tới 23% vốn hóa của sàn HoSE. Nếu như xem VIC, VHM, VRE là 3 vận động viên trên cuộc đua marathon kinh doanh thì cổ phiếu nào sẽ là ứng viên duy trì mức chạy ổn định nhất? Cùng "so găng" 3 doanh nghiệp này theo những chỉ số phân tích kinh doanh cơ bản nhất. 

Bộ ba cổ phiếu nhà họ Vin ai kiếm tiền giỏi hơn? 

Có thể thấy, biên lãi gộp chính là chỉ tiêu đầu tiên xem xét đến việc so sánh giữa Vinhomes, Vincom Retail và Vingroup về khả năng sinh lời. Vậy, chỉ tiêu này cho biết với mỗi đồng doanh thu tạo ra thì doanh nghiệp cũng có thể thu về được bao nhiêu đồng lợi nhuận gộp sau khi đã trừ đi giá vốn hàng bán. Tỷ lệ này cũng cho chúng ta biết được nhiều điều về đặc tính của công ty. Và cũng có một quy luật chung nhưng cũng có ngoại lệ đó chính là các công ty có tỷ suất lợi nhuận gộp là 40% hoặc có thể cao hơn xu hướng là những công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững. Các công ty có tỷ suất thấp hơn 40% sẽ thường thuộc ngành có tính cạnh tranh rất cao. Chỉ số này sẽ thấp hơn hoặc bằng 20% cho thấy ngành này đang có sự cạnh tranh gay gắt. Và khi không công ty nào có thể tạo ra được lợi thế cạnh tranh bền vững hơn các đối thủ khác. 

Kết quả, trong 3 doanh nghiệp nhà họ Vin thì Vincom Retail chính là đơn vị có biên lãi gộp cao hơn hẳn và luôn duy trì được mức cao hơn 40%. Trong đó, Vinhomes chính là doanh nghiệp có độ biến động về biên lợi nhuận gộp, dao động từ 30 - 50%. Đối với Vingroup, nếu xét về xu hướng dài hạn thì chỉ số này có phần giảm từ mức 38% trong năm 2013 xuống còn 16% trong năm 2020 và mới tăng trở lại trong năm 2021. 

Bên cạnh biên lợi nhuận gộp, hãy thử xem xét Biên lợi nhuận hoạt động (Operating margin) và biên lợi nhuận ròng giữa 3 doanh nghiệp nói trên. Biên lợi nhuận hoạt động chính là chỉ tiêu tài chính cho biết doanh nghiệp thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận hoạt động sau khi đã trừ đi hết các chi phí phục vụ hoạt động sản xuất. Chỉ số này cũng cho thấy được cái nhìn bao quát hơn khi đề cập đến tất cả các chi phí để có thể vận hành doanh nghiệp ví dụ như chi phí bán hàng, chi phí quản lý chung,... 

Theo đó, biên lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp cao và tăng trưởng trong dài hạn thì cho chúng ta một tín hiệu khá tích cực. Không chỉ giá vốn mà các chi phí vận hành doanh nghiệp cũng đang trong tầm kiểm soát tốt. Và Vinhomes chính là đơn vị có biên lợi nhuận hoạt động tốt nhất, xu hướng tăng trong nhóm cổ phiếu nhà họ Vin. Trong khi đó, chỉ số này của  Vincom Retail và Vingroup đều ghi nhận có xu hướng giảm. 

Về biên lợi nhuận ròng cũng cho thấy được khả năng sinh lời của doanh nghiệp sau khi đã loại bỏ toàn bộ chi phí phát sinh ở trong kỳ. Một doanh nghiệp có chỉ số biên lợi nhuận ròng cao và tăng trưởng trong nhiều năm liền chính là một dấu hiệu tốt. Cũng tương tự như biên lợi nhuận hoạt động, Vinhomes cũng chính là doanh nghiệp có biên lợi nhuận thuần bứt phá và có nhiều chiều hướng tích cực. Tuy nhiên thì cũng cần lưu ý chỉ tiêu dễ bị tác động bởi các nghiệp vụ kế toán. 

Bên cạnh việc so sánh khả năng sinh lời nội tại thì cũng cần so sánh chỉ số lợi nhuận trên vốn sở hữu (ROE) để có thể đo lường mức độ hiệu quả của việc sử dụng vốn chủ sở hữu trong doanh nghiệp. Đây cũng chính là điều mà các cổ đông góp vốn doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Vinhomes được đánh giá là doanh nghiệp ấn tượng nhất khi ROE tăng từ mức 2% trong năm 2014 lên 87% trong năm 2021. Trong khi đó năm 2021, Vingroup lần đầu tiên ghi nhận mức lỗ nên tỷ lệ ROE của VIC rơi về mức -11%. Còn ROE của Vincom Retail ghi nhận khá ổn định xoay quanh mức trung vị 8%. 

Doanh nghiệp nào vay nợ nhiều hơn?

Bên cạnh việc xem xét năng lực kinh doanh, trong phân tích doanh nghiệp cũng không thể nào thiếu việc đánh giá năng lực sử dựng và quản lý nợ. Chính điều này được dựa vào hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu. Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu sẽ giúp cho các nhà đầu tư có một cái nhìn tổng quát về sức mạnh tài chính, cấu trúc tài chính của doanh nghiệp. Thông thường thì nếu hệ số này lớn hơn 1, có nghĩa là tài sản của doanh nghiệp sẽ được tài trợ chủ yếu bởi khoản nợ. Còn ngược lại thì tài sản của doanh nghiệp sẽ được tài trợ chủ yếu bởi nguồn vốn chủ sở hữu. Nếu xét về nguyên tắc, khi hệ số này càng nhỏ thì có nghĩa là nợ phải trả chiếm tỷ lệ nhỏ hơn so với tổng tài sản hay tổng nguồn vốn thì doanh nghiệp ít gặp khó khăn hơn trong vấn đề tài chính. Và khi hệ số này càng lớn thì khả năng gặp khó khăn trong việc trả nợ hoặc phá sản của doanh nghiệp sẽ càng lớn khi lãi suất ngân hàng lại càng cao. Dù thế, việc sử dụng cũng có một ưu điểm đó chính là chi phí lãi vay sẽ được trừ vào thuế thu nhập của doanh nghiệp. 

Theo đó, Vinhomes và Vingroup là 2 doanh nghiệp được đánh giá có tỷ số D/E khá cao nhưng lại đang có xu hướng giảm dần. Lấy ví dụ với Vinhomes, con số trong năm 2-13 là 3,5 đã giảm về mức 0,8 trong năm 2021. Lý do là vì Vinhomes tăng vốn sở hữu qua việc phát hành thêm cổ phiếu đồng thời cũng giảm vay nợ trong năm 2021. Còn Vincom Retail chính là đơn vị luôn duy trì được mức vay khá thấp, luôn dưới mức 0,6 từ năm 2016 đến hiện tại. 

Và việc vay nợ cũng đã tác động đến chi phí tài chính, cụ thể là chi phí vay nợ của doanh nghiệp phải trả khi thu được tiền về. Có một điều bất ngờ chính là dù tỷ lệ vay nợ (D/E) thấp nhưng chi phí lãi vay so với lãi gộp của Vincom Retail lại ở mức khá cao so với Vingroup, Vinhomes. Điều này sẽ có thể do VRE không có được tài sản đảm bảo để thế chấp tốt như Vinhomes nên mức lãi sẽ ở mức cao hơn. 

Tập đoàn Vingroup (VIC) được thành lập vào năm 2002, tiền thân là Công ty Cổ phần Thương mại Tổng hợp Việt Nam với số vốn điều lệ ban đầu là 196 tỷ đồng. Vào năm 2007, cổ phiếu VIC đã được giao dịch trên  Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). VIC kinh doanh các lĩnh vực chính như kinh doanh bất động sản, Dịch vụ cho thuê văn phòng, nhà ở, máy móc, thiết bị công trình; Kinh doanh khách sạn; Dịch vụ giải trí, vui chơi; Dịch vụ làm đẹp thẩm mỹ; Dịch vụ ăn uống, giải khát; Xây dựng Dân dụng và công nghiệp; Dịch vụ y tế,... Hiện tại, VIC là chủ đầu tư bất động sản lớn nhất Việt Nam với lượng quỹ đất lên đến 177 triệu m2.