Quyết định của OPEC+ có thể đẩy FED vào thế khó

Theo Zingnews, mới đây, một số nước thành viên của Tổ chức các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và đồng minh (OPEC+) cho biết họ sẽ cắt giảm sản lượng tổng cộng 1,16 triệu thùng/ngày bắt đầu từ tháng sau cho tới cuối năm nay. Động thái này đã tạo thêm sức ép cho các ngân hàng trung ương trong việc kìm hãm tình hình lạm phát trên toàn cầu.

Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ nhận định rằng: "Chúng tôi không cho rằng việc cắt giảm là nên làm vào thời điểm này, bởi thị trường đang rất bất ổn".

Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden nhiều lần đã chỉ trích OPEC+ về việc cắt giảm sản lượng. Việc nguồn cung năng lượng bị cắt giảm sẽ đẩy giá xăng lên cao, làm gia tăng áp lực lạm phát cũng như giáng đòn lên các hộ gia đình.

Bóng ma lạm phát bao trùm

Ông Victor Ponsford tại hãng nghiên cứu Rystad Energy nhận định, giá đầu sẽ tăng trong phần còn lại của năm 2023 bởi các đợt cắt giảm tự nguyện này. Chúng có thể thúc đẩy lạm phát toàn cầu và buộc các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới phải giữ lập trường cứng rắn trong việc tăng lãi suất. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng điều này có thể kéo tụt tăng trưởng kinh tế cũng như cản trở đà phục hồi của nhu cầu dầu.

Còn theo ông Tamas Varga, chuyên gia dầu mỏ tại PVM chỉ ra rằng những rủi ro chính trị của việc cắt giảm sản lượng một cách tự nguyện và có tổ chức. Chia sẻ với CNBC, vị chuyên gia cảnh báo lạm phát toàn phần sẽ diễn ra nhanh hơn so với dự kiến.

Ông giải thích thêm rằng các ngân hàng trung ương có thể vẫn sẽ đi theo lộ trình giảm tốc độ tăng lãi suất. Bởi quan điểm của họ phần lớn là dựa trên những dữ liệu lạm phát cơ bản, thay vì số liệu lạm phát chung (gồm cả giá năng lượng và thực phẩm biến động mạnh).

Trong năm trước, lạm phát tại nhiều quốc gia trên thế giới đã tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ do tình trạng gián đoạn nguồn cung thực phẩm và năng lượng liên quan đến xung đột tại Ukraine.

Theo đó, quyết định mới đây của OPEC+ đã đẩy giá dầu tăng vọt. Cụ thể, có thời điểm giá dầu thô WTI chuẩn Mỹ đã tăng lên mức 80,89 USD/thùng. Dầu Brent cũng chạm ngưỡng 85,54 USD/thùng. Hai loại hàng hóa này hiện tại lần lượt được giao dịch ở mức 79,7 USD/thùng và 84,2 USD/thùng.

Giới quan sát tin rằng đây sẽ là biến số mới trong bài toán lạm phát của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Trong cuộc họp chính sách diễn ra gần đây nhất, ngân hàng trung ương Mỹ đa quyết định tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, lên 4,75-5%, mức cao nhất ghi nhận kể từ năm 2007.

Fed bị đẩy vào thế khó

Nhận định trong họp báo sau cuộc họp, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết: "Con đường đưa lạm phát trở lại mức 2% vẫn còn dài và gập ghềnh".

Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng của Bộ Lao động Mỹ cho thấy, đà giảm của chi phí năng lượng đã giúp CPI hạ nhiệt trong tháng 2. Lĩnh vực này ghi nhận mức giảm 5,2%, riêng giá dầu nhiên liệu đã lao dốc 7,9%. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc nếu giá năng lượng leo thang trở lại có thể sẽ khiến lạm phát tại Mỹ nóng lên.

Fed có thể sẽ phải hành động mạnh tay hơn so với dự kiến để đối phó với lạm phát dai dẳng. Tuy nhiên, các đợt tăng lãi suất dồn dập sẽ để lại những hậu quả. Điển hình có thể kể đến vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank - ngân hàng lớn thứ 16 tại Mỹ.

Bloomberg dẫn lời ông James Knightley, chuyên gia kinh tế trưởng tại ING cho biết, đây là chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh nhất trong vòng 40 năm. Càng mạnh tay, Fed sẽ càng khó kiểm soát kết quả. Đồng thời, vị chuyên gia cảnh báo nguy cơ căng thẳng kinh tế và tài chính theo đó sẽ tăng lên.

Bà Kathy Bostjancic tại Nationwide Life Insurance nhấn mạnh, điểm mấu chốt là cả ông Powell lẫn FOMC (Cơ quan hoạch định chính sách của Fed) đều không chắc chắn về mức độ, thời gian cũng như ảnh hưởng của việc thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay đối với hệ thống ngân hàng.

Cuối tuần trước, kinh tế Mỹ đã ghi nhận tín hiệu hạ nhiệt lạm phát tiêu dùng, làm dấy lên kỳ vọng có thể Fed sẽ sớm kết thúc chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ trong năm nay. Tuy nhiên, thông báo tăng sản lượng của OPEC+ đã làm tình hình trở nên khó lường hơn.

Giới đầu tư hiện đang nghiêng nhiều về khả năng Fed buộc phải tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ để kiềm chế đà tăng giá cả. Công cụ FedWatch của CME Group cho thấy, khả năng Fed tiếp tục tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp chính sách diễn ra vào tháng 5 tới đã tăng từ mức 48,4% vào hồi cuối tuần trước, lên 56,7%.

Thách thức tương tự cũng diễn ra với khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) ngay khi áp lực lạm phát tại đây chỉ mới có dấu hiệu chậm lại. Dự báo việc OPEC+ cắt giảm sản lượng sẽ cản trở đáng kể nỗ lực kiềm chế giá cả của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).

Ông Jorge Leon - Phó Chủ tịch cấp cao, công ty Rystad Energy cho rằng, sẽ mất khoảng 2 tháng để quyết định OPEC+ tác động lên nền kinh tế thực. Điều này làm tăng áp lực lạm phát tại châu Âu, nơi nhập khẩu ròng đối với dầu mỏ và cũng là thách thức lớn đối với ECB.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho biết, quan điểm của các ngân hàng trung ương hiện vẫn dựa khá nhiều vào số liệu lạm phát cốt lõi vốn đã loại bỏ những mặt hàng có giá biến động cao như thực phẩm hay nhiên liệu. Do đó, những biến động trên thị trường năng lượng dù có ảnh hưởng, nhưng không thể khiến giới hoạch định chính sách đi chệch quá xa khỏi lộ trình giảm tốc độ tăng lãi suất.