Quả cà chua đang làm chao đảo nông dân Mỹ

Sonu Chatha - Chủ nhà hàng chia sẻ: “Phần lớn công việc kinh doanh của cửa hàng đều dựa vào nước sốt cà chua từ sốt pizza cho tới bánh sandwich,.. đều có thành phần là nước sốt cà chua”.

Cà chua và các mặt hàng chế biến từ loại quả cà chua có thể bị thiếu hụt nghiêm trọng trong những tháng tới vì tình trạng hạn hán kéo dài tại California. Khu vực này là nơi cung cấp cà chua lớn nhất tại Mỹ, sự thiếu hụt này chắc chắn sẽ khiến giá bán mặt hàng liên quan tới cà chua bị đẩy tăng cao.

“Thật sự đáng sợ khi nghĩ tới tình hình trong tương lai. Nếu không có cà chua, chúng tôi sẽ phải cắt giảm đáng kể số lượng món ăn. Hy vọng rằng mọi thứ trong thời gian tới sẽ được cải thiện” - Chủ cửa hàng lo lắng.

Cà chua vốn là loại quả dễ bị “tổn thương”

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Food chỉ ra rằng, trong năm 2050, ước tính sản lượng cà chua tại ba “vựa cà chua” lớn nhất thế giới là Trung Quốc, Mỹ, Ý có thể giảm tới 6%.

California là nơi sản xuất tới 90% các sản phẩm cà chua từ Mỹ. Loại quả này vốn thích hợp trồng tại California khi nơi đây có khí hậu ôn hòa. Tuy nhiên, hiện tại, nhiệt độ đang ngày càng tăng cao tại bang này đã làm ảnh hưởng đáng kể đến sản lượng cà chua. Vốn dĩ, cà chua là loại quả rất dễ bị “tổn thương” bởi sự biến đổi khí hậu.

Cố vấn trang trại của Đại học California - Tom Turini cho hay, trong một điều kiện nhiệt độ rất cao như hiện nay, tỷ lệ hoa trên cây cà chua có xu hướng phát triển thành quả thấp hơn nhiều so với khi khí hậu mát mẻ. Hơn nữa, nhiệt độ đang ngày càng tăng lên đã tác động tiêu cực tới hệ thống tưới tiêu khiến bang California phải chứng kiến tình trạng thiếu nước trầm trọng. 

Thông thường, nông dân California sẽ sử dụng hai nguồn nước để tưới cho vườn cà chua của họ là nước ngầm được bơm từ tầng chứa nước và nước từ băng tan chảy của dãy núi Sierra Nevadas. Nhưng số lượng và chất lượng nước hiện tại đã không còn tốt như trước đây. Băng tuyết ở Sierra Nevadas cũng ngày càng mỏng hơn qua thời gian và khối lượng băng tan cũng không đủ nhiều.

Bên cạnh đó, nông dân trồng cây cà chua tại California cũng đang đối mặt với những khó khăn khác như sâu bọ, dịch bệnh trên cây trồng. Trong khi giá phân bón cũng tăng khá cao theo xu thế chung của thế giới.

Thách thức tới liên tục

California đang trải qua quá trình hạn hán khắc nghiệt khiến người nông dân không có đủ nước để chăm sóc cây cà chua. “Chúng tôi đang rất mong chờ những cơn mưa. Mọi người đang dần đi đến thời điểm không còn hàng tồn để phục vụ nhu cầu trên thị trường” - Mike Montna tới từ Hiệp hội những người trồng cà chua California chia sẻ với Bloomberg News.

Chi phí nhiên liệu và phân bón trong những tháng qua cũng tăng khá cao, đẩy người dân trồng cà chua vào cảnh không biết phải xoay sở như thế nào. Bên cạnh đó là áp lực lạm phát cũng như vấn đề biến đổi khí hậu đều khiến nông dân lao đao.

"Quá khó để trồng được cây cà chua chất lượng vào lúc này. Một bên là hạn hán kéo dài ảnh hưởng đến chi phí khi bạn không đủ nước để trồng cây, tiếp đó là lạm phát chi phí đầu vào" - Montna cho hay.

Không chỉ nông dân mà cả người tiêu dùng cũng đang chịu hệ quả trực tiếp trong vấn đề này. Nhà chế biến cà chua hàng đầu tại Mỹ - Ingomar Packing Co. đã phải dừng bán tương cà chua cho người mua với giá cao hơn khoảng 80% so với năm 2021.

Giám đốc kinh doanh của công ty - Ông R. Greg Pruett cho hay: "Chỉ đơn giản là không có đủ số lượng cà chua được trồng trong năm nay để phục vụ nhu cầu của người dân. Chi phí mua nước tưới quá đắt đỏ và không có gì là rẻ cả".

Theo Bloomberg, mức tăng giá bán tương cà chua và nước sốt cà chua đang ở cách xa với mức tăng lạm phát thực phẩm tại Mỹ, là mức cao nhất trong vòng 43 năm qua. 

Công ty nghiên cứu thị trường IRI công bố dữ liệu phân tích, tính tới tháng 8/2022, giá bán lẻ nước sốt cà chua đã tăng lên 17% so với năm ngoái, tương cà chua tăng hơn 23%. 

Hướng đi nào là phù hợp

Người nông dân và những nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều phương pháp khác nhau để giải quyết những vấn đề này. Họ đã thử sử dụng hệ thống tưới tiêu khoa học hơn, bỏ qua các loại cây trồng ít sinh lợi nhằm duy trì việc sản xuất cà chua. 

Những nhà nghiên cứu cũng nghĩ tới việc chuyển khu vực trồng cà chua tới Bắc California và Washington. Tuy nhiên việc chuyển đổi địa điểm này cũng chứa đựng nhiều thách thức.

Cây cà chua hiện vẫn đang được trồng xung quanh các nhà máy chế biến. Điều này giúp giảm thiểu chi phí nhiên liệu và vận chuyển. Đồng thời cung cấp khả năng tiếp cận nước và năng lượng cũng như lao động có tay nghề cao.

Nếu có sự thay đổi khu vực trồng cà chua thì các nhà sản xuất cũng phải gánh thêm các khoản chi phí đắt đỏ khác. Việc nhập khẩu cà chua cũng có thể là một giải pháp trước mắt, tuy nhiên nó không bền vững.

Ví dụ điển hình là nước Ý, đây là một trong những vựa cà chua hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, đã có giai đoạn quốc gia này phải nhập khẩu số lượng lớn cà chua từ Tây Ba Nha, Đức và một số nơi khác. Điều này đã gây ra sự tốn kém về chi phí vận chuyển hàng hóa và phát sinh lượng khí thải xấu ra môi trường. 

Bất chấp các thách thức phía trước, một số nhà nghiên cứu lại bày tỏ sự lạc quan về tương lai. Họ cho rằng, vẫn còn nhiều vùng đất có thể trồng cà chua để bù đắp cho sự thiếu hụt ở hiện tại.