Phải cải cách chế độ tiền lương để người dân nào cũng mua được nhà
Theo Thanh Niên Việt, muốn người dân mua được nhà ở thì cần cải cách cả chế độ tiền lương, đây là quan điểm được GS. Đặng Hùng Võ nói trong câu chuyện giải quyết bài toán nhà ở cho lao động sống tại đô thị hiện nay. Chia sẻ về câu chuyện của nhiều quốc gia khác trên thế giới, vị chuyên gia cho biết Cu Ba và Triều Tiên là hai trong số những nước thực hiện vấn đề nhà ở xã hội tốt nhất. Người dân của họ thậm chí không cần mua mà vẫn có thể ở NOXH do Nhà nước xây.
Hay như các quốc gia tư bản gồm: Australia, New Zeland, Canada, Thụy Sĩ, Hà Lan… cũng đã giải quyết vấn đề an sinh xã hội rất tốt. Sinh viên học tập tại đây khi ra trường có thể thuê nhà với giả cực kỳ thấp.
Còn tại Việt Nam, GS. Đặng Hùng Võ cho rằng, chính sách về nhà ở xã hội hiện nay vẫn chưa có cơ hội phát triển hết sức, trong khi nhu cầu về NOXH cực kỳ lớn. Thống kê của Ngân hàng thế giới cho thấy, 80% người dân đang cần nhà ở xã hội, nhưng chỉ có 20% còn lại đó có tiền để mua nhà ở có giá cao. “Với mức cầu lớn như vậy mà cung lại nhỏ giọt thì chẳng thấm được vào đâu cả” - Vị giáo sư nói.
Theo chuyên gia, Việt Nam hiện nay vẫn giữ quan điểm phát triển dựa vào mức lương rất thấp, vì như vậy mới thu hút được đầu tư. “Đây là cách tiếp cận của thời kỳ đầu, chắc là đúng. Nhưng ở thời điểm hiện tại mà vẫn theo đuổi cách trả lương thấp để thu hút đầu tư là quá sai lầm.
Chúng ta cần phải thay đổi theo cách ai thực sự lao động thì phải nhận lương cao hơn. Người lao động hiện đang đánh vật với bữa ăn đã “mướt mồ hôi”, thu nhập ít ỏi không cho phép họ giải quyết vấn đề nhà ở. Vì vậy mà chúng ta cần thay đổi chính sách tiền lương” - GS. Đặng Hùng Võ nêu quan điểm.
Về công tác quản lý, Việt Nam cho rằng nhà ở xã hội là dành cho những người có thu nhập thấp, nhưng không chỉ ra đúng đối tượng có thu nhập thấp, cũng không biết cách quản lý xem một cá nhân sở hữu bao nhiêu căn nhà.
“Mấy hôm vừa rồi, người mua nhà ở xã hội Trung Văn phải xếp hàng lấy số mấy đêm liền trông rất căng thẳng. Trong số những người ghi tên thì bao nhiêu người thực sự cần nhà, bao nhiêu người lợi dụng để tìm cơ hội bán đi kiếm lời?” - Ông Võ nêu vấn đề.
Đồng thời, vị chuyên gia cho biết, trong thị trường nhà ở có hai phân khúc giá cao và nhà ở xã hội. Thị trường nhà ở thương mại thì giá bán ngày càng cao lên, còn nhà ở xã hội thì cần cố gắng giảm xuống mức thấp nhất. Nhưng thực tế, cứ ra dự án NOXH nào thì khoảng 2 - 3 năm sau giá bán cao hơn nhiều. Vậy phải giải quyết bao lâu nữa mới xong bài toán NOXH, có lẽ câu chuyện này sẽ không bao giờ kết thúc.
Vì vậy mà ông Võ cho rằng, cần phải thay đổi lại cách nhìn nhận đối với NOXH, cách thức phát triển nó. “Đừng kêu gọi Nhà nước mở thêm room tín dụng hay giảm lãi suất. Tôi cho rằng đấy không phải giải pháp tốt nhất” - Ông Võ nói.
Theo vị chuyên gia, giải pháp tối ưu là huy động xã hội nguồn vốn cho phát triển NOXH và các nhà đầu tư cần giảm giá nhà từ việc thay đổi nguồn nguyên vật liệu, công nghệ… để có thể tiếp tục đưa ra nguồn cung NOXH cho thị trường.
Về vấn đề vốn để thực hiện dự án, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, hiện đang có 4 ngân hàng thương mại nhà nước sẵn sàng giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay phát triển nhà ở xã hội.
Bà Giang khẳng định, việc phát triển NOXH được xem là chủ trương lớn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, xác định được ưu tiên nguồn vốn vay. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước cũng phối hợp với Bộ Xây dựng triển khai chính sách và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện dự án.
Ngân hàng Nhà nước đã ra nhiều văn bản chỉ đạo các ngân hàng thương mại hướng dòng vốn cho nhà ở xã hội, hỗ trợ người có thu nhập thấp. Nhìn lại những chương trình tín dụng đã triển khai trước đó nhằm hỗ trợ NOXH, bà Giang nêu rõ, Ngân hàng Chính sách xã hội rất tích cực triển khai cho vay mua NOXH theo Nghị định 100 và Nghị định 49, đưa ra chính sách hỗ trợ vốn cho cả người mua nhà và chủ đầu tư. Tuy nhiên, thực tế là ngân sách nhà nước mới chỉ bố trí nguồn lực để hỗ trợ cho người mua nhà.
Qúy I/2023, chương trình này đạt gần 11.000 tỷ đồng, hơn 4.000 tỷ đồng trong đó được bổ sung theo chương trình phục hồi kinh tế theo Nghị quyết 43 và Nghị quyết 11.
Theo Nghị quyết 33 của Chính phủ mới đây, Ngân hàng Nhà nước chủ trì phối hợp với Bộ Xây dựng bắt đầu triển khai cho vay đối với chủ đầu tư, người mua nhà ở, đầu tư cải tạo nhà mới với lãi suất thấp hơn từ 1,5 - 2% so với lãi suất ngân hàng thương mại. Hướng dẫn triển khai từ ngày 1/4, xác định điều kiện và đối tượng vay mua nhà…
Phó chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản Hà Nội - Ông Nguyễn Thế Điệp trước đó đã cho rằng, giải pháp tài chính cho vay 5 năm đối với người mua nhà ở xã hội vẫn chưa hợp lý. Vì nếu áp dụng gói tín dụng này, người thu nhập từ 5 - 10 triệu đồng sẽ không thể tiếp cận. Do vậy ông Điệp đề nghị kéo dài thời gian cho vay lên 20 - 25 năm.