Nguy cơ nghề viết lách sẽ bị ChatGPT thay thế

Nghề viết lách sắp hết thời?

Theo Tổ Quốc, một cuộc khảo sát mới đây với hơn 10.000 người tại các công ty lớn như JP Morgan, Google và McKinsey chỉ ra rằng có gần ½ số chuyên viên văn phòng đã dùng thử ChatGPT để hỗ trợ công việc của mình.

Điều đó đã gây nhiều bất ngờ bởi chatbot AI mới chỉ ra mắt vào tháng 11. Công cụ này có tiềm năng thú vị cho tương lai nhưng cũng mang tới những rủi ro nghiêm trọng.

Các công cụ như ChatGPT là một phần lịch sử lâu đời của các công nghệ giúp giảm bớt sức lao động cho công việc viết lách như máy đánh chữ, báo in, điện tín, máy tính cá nhân, bộ xử lý văn bản…

Các chatbot như vậy có thể giúp xử lý những hạn chế về ngoại ngữ, tốc độ, nhân lực, có thể giúp mọi thứ từ viết email đến bài viết cho chiến dịch quảng cáo.

Trong đó, AI dùng các văn bản do con người tạo nên trong quá khứ nhằm cung cấp thông tin và định hình cách viết những văn bản mới.

Những ngành nghề có liên quan tới số lượng lớn bài viết sẽ chịu tác động lớn nhất, ví dụ như nhà phân tích chính sách, nhà nghiên cứu học thuật hay nhà báo.

Ở một số trường hợp, chatbot AI có thể cho phép phổ biến ý tưởng mới và kiến thức nhanh hơn nên các bài viết sẽ dễ tiếp cận hơn.

Trong khi đó, cũng xuất hiện những mối lo ngại về việc chatbot AI có thể lấy đi công việc của nhiều người, nhất là nghề viết lách truyền thống, dù rất khó có thể khẳng định bao nhiêu người sẽ bị ảnh hưởng ở giai đoạn này.

Theo Mihir Shukla, Giám đốc điều hành và người sáng lập công ty phần mềm có trụ sở tại California, Automation Anywhere, giờ đây, có từ 15%-70% công việc chúng ta làm trước máy tính đều có thể được tự động hóa.

Theo một báo cáo gần đây của McKinsey, chỉ có khoảng 9% số người sẽ phải thay đổi nghề nghiệp. Dẫu vậy, con số này cũng đã là rất nhiều. Những người bị ảnh hưởng nhiều nhất có thể là nhân viên cấp thấp đến trung bình.

Một vấn đề khác là người sử dụng lao động sẽ dùng công nghệ AI để biện minh cho cách mà họ tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, cách này sẽ khiến người lao động phải làm việc nhiều hơn.

Chẳng hạn như email và máy tính đã khiến mọi người làm việc nhiều hơn trước vì chúng giúp quy trình làm việc thủ công được tối ưu hóa. Bởi vậy, giờ đây nhân viên có thể chịu áp lực phải làm nhiều việc hơn. Điều đó có nguy cơ bỏ lỡ bước nhảy vọt thực sự về năng suất của AI.

Các chatbot AI đưa ra những vấn đề về sở hữu trí tuệ, nhưng không rõ ai là chủ sở hữu những tác phẩm được AI sản xuất.

Điều đó có thể khiến dịch giả tự do hay các doanh nghiệp gặp khó trong việc bảo vệ sản phẩm đầu ra, ngoài ra còn có nguy cơ đối mặt với các khiếu nại vi phạm bản quyền từ người sở hữu bài viết vốn đã bị sao chép bởi AI. Đây là một lĩnh vực phức tạp và vẫn còn rất nhiều thứ cần được tính đến.

Một giải pháp để đối phó với rủi ro mà AI đem tới là thông qua quy định. Chúng ta cần bắt đầu phát triển những tiêu chuẩn cơ bản để hạn chế nguy cơ bóc lột người lao động.

Chẳng hạn, điều này có thể bao gồm giới hạn về số lượng công việc viết được hỗ trợ bởi AI.

Ngoài ra, cũng cần nhận ra những rủi ro đang trở nên nghiêm trọng hơn khi các doanh nghiệp tập trung vào việc tối đa hóa năng suất và lợi nhuận.

Tin vui là đến thời điểm này, công nghệ AI vẫn chưa thực sự đe dọa công việc của người viết lách. Tờ Conversation đã dùng thử ChatGPT để viết bài này và không nhận thấy nội dung nào đặc sắc.

Thế nhưng, mọi thứ có thể thay đổi rất khác trong 1-2 năm nữa.