Ngành F&B toàn cầu khốn đốn vì thiếu nguồn cung

Theo VnEconomy, sự thiếu hụt các mặt hàng thực phẩm phổ biến, từ rau diếp Australia, xúc xích Italy và bia đóng chai tại Đức, chính là dấu hiệu cho thấy được chuỗi cung ứng khổng lồ của thế giới đang chịu rất nhiều áp lực, theo Bloomberg.

Trong vài tháng qua, nhiều loại thực phẩm trở nên đắt đỏ hơn hoặc khó tìm một cách bất thường hơn. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp F&B phải tranh giành nhau để có thể tìm được những lựa chọn thay thế nhằm phục vụ được nhu cầu của khách hàng.

Những món ăn phải rút ra khỏi thực đơn

Một trong những cái tên mới nhất cho danh sách những món khó tìm là tương ớt sriracha. Nhà sản xuất loại nước chấm mang tính biểu tượng, Huy Fong Foods Inc., đã buộc phải tạm ngừng sản xuất do thiếu ớt.

Những người uống bia tại Đức đang phải đối mặt với tình trạng thiếu chai, một phần là do cuộc chiến quân sự giữa Nga và Ukraine, nơi cung cấp thuỷ tinh cho những nhà sản xuất bia.

Được biết, tình trạng khan hiếm bỏng ngô tại Mỹ cũng đang trở thành nỗi lo lắng khi hàng triệu khán giả tìm tới những rạp chiếu phim vào mùa hè - mùa của những bom tấn điện ảnh. Ngay cả rau cũng khó tìm kiếm hơn, tình trạng khan hiếm rau diếp tại Úc đã khiến KFC thay thế bằng rau bắp cải trong bánh mì kẹp thịt.

Trong khi đó, món ăn được mệnh danh là "kim cương nâu" của ẩm thực Pháp giờ đây khó mà tìm thấy được tại Pháp. Cuộc khủng hoảng gia cầm đã khiến nguồn cung ứng gan ngỗng từ những trang trại tới nhà hàng bị đứt gãy, khiến nhiều nhà hàng sang trọng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ông Pascal Lombard, đầu bếp kiêm chủ nhà hàng sao Michelin Le 1861 nối danh toàn miền nam nước Pháp đã chia sẻ với CNN rằng sản lượng gan ngỗng tại Pháp dự kiến sẽ giảm tới 50% trong năm nay.

Điều này có nghĩa là những nhà hàng khó nhập gan ngỗng và sẽ buộc phải cân nhắc loại bỏ đi món ăn nổi tiếng này khỏi thực đơn.

Tại Anh, chuỗi cửa hàng Hooked Fish&Chips phía Tây London đã phải chật vật để xoay sở với cơn bão giá của nguyên liệu đầu vào, từ cá, khoai, dầu ăn tới bột mì đã khiến chủ doanh nghiệp không kịp trở tay.

Hiện nay, món Fish&Chips trong cửa hàng có giá 9,5 bảng, tăng gần 2 bảng so với một năm về trước. Con số này được dự báo sẽ tiếp tục tăng lên cao, thậm chí lên tới 11 bảng Anh - điều này quá sức với bất kỳ người dân lao động nào.

Để có thể cứu vãn được tình hình, chủ doanh nghiệp cho biết hiện đang tìm cách để có thể cắt giảm được chi phí, thay cá tuyết bằng loại cá minh thái rẻ hơn.

Tại châu Á, nơi nổi tiếng với những món ăn đường phố ngon miệng với mức giá phải chăng, áp lực càng hiện lên rõ ràng hơn. Một cửa hàng cơm gà nổi tiếng nhất Singapore cho biết rằng họ có thể phải tạm ngừng bán món ăn chính và chuyển dần sang phục vụ thực đơn thịt lợn, hải sản do không có gia cầm tươi từ Malaysia.

Foo Kui Lan, chủ quán ăn Tian Tian Hainanese Chicken Rice cho biết rằng: "Chúng tôi sẽ không lựa chọn sử dụng thịt gà đông lạnh vì muốn đảm bảo được hương vị món ăn được giữ nguyên. Quán đành phải chuyển sang phục vụ những món như đậu phụ rán, sườn lợn rán và salad tôm".

Trên nhiều góc ẩm thực đường phố tại Jakarta (Indonesia), những người bán hàng đã giảm khẩu phần món cơm rang đặc trưng của nước này hoặc sử dụng những nguyên liệu thấp cấp hơn thay vì tăng mức giá bán. Bà Choi Sun Hwa, một chủ cửa hàng bán kim chi tại Hàn Quốc, chia sẻ rằng chỉ mua được 7 cây cải thảo với mức giá mà bà từng mua được tới 10 cây.

Kim chi truyền thống thường được phục vụ như món ăn phụ miễn phí trong nhiều nhà hàng Hàn Quốc, nhưng bây giờ nó lại được tính tiền như một món ăn xa xỉ.

Giống như vậy, vì thiếu hụt nguồn cung để làm khoai tây chiên, chuỗi tiệm ăn nhanh Burger King tại Nhật Bản đã đề nghị khách hàng chuyển sang ăn bánh hamburger với ramen giòn. Nhưng dù cho món ramen giòn được đánh giá là đậm vị và ngon hơn nhưng không phải thực khách nào cũng hài lòng trước sự thay đổi đó.

Trước đây, Burger King đã cân nhắc thay thế khoai tây chiên với những lựa chọn khác như mực nướng, bánh táo và thậm chí là mì ramen nấu. Tại Nhật Bản, Burger King có tới hơn 150 cửa hàng.

Cuộc khủng hoảng chưa có dấu hiệu hạ nhiệt

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, hiện tượng lạm phát lương thực sẽ còn tiếp diễn trong cả năm 2022. Những nguyên nhân tạo ra tình trạng này vẫn không có nhiều sự thay đổi, như nguồn cung hàng khan hiếm, thời tiết xấu... trong khi nhu cầu tiêu dùng sau dịch bệnh gia tăng hơn.

Cùng lúc đó, từ sản xuất, trồng trọt cho tới những khâu liên quan trong chuỗi cung ứng như phân bón, vận chuyển... cũng đã đều đang gặp phải khó khăn. Rõ ràng những biểu hiện hiện nay mới chỉ là sự khởi đầu.

Tổng Giám đốc nghiên cứu kinh doanh nông sản và thực phẩm của Úc và New Zealand, ông Stefan Vogel cho biết tình trạng thiếu ngũ cốc và lương thực sẽ ngày càng trầm trọng do ảnh hưởng từ xung đột giữa Nga và Ukraine. Ông cho biết: "Năm ngoái, Ukraine xuất khẩu tới hơn 70 triệu tấn ngũ cốc, gần gấp đôi số lượng xuất khẩu từ Úc nhưng năm nay con số đó sẽ chỉ còn là một phần nhỏ. Số lượng sẽ giảm ít đi ít nhất 45% và có thể còn nhiều hơn nữa".

Ông nhấn mạnh rằng nguồn cung trên toàn cầu còn có khả năng bị thắt chặt hơn do hai cường quốc ngũ cốc Pháp và Đức hiện đang phải đối mặt với khí hậu khô nóng và hạn hán.

Chuyên gia kinh tế trên thế giới tại Oxford Economics, bà Priyanka Kishore chia sẻ với tờ CNBC rằng: "Về tổng thể, tôi cho rằng những lệnh cấm hoặc hạn chế xuất khẩu những loại thực phẩm chính nhằm đảm bảo được nguồn cung nội địa.

Mới đây, Malaysia đã ra lệnh ngừng xuất khẩu gà, Argentina đã ra lệnh cấm xuất khẩu thịt bò, Iran đã ngừng xuất khẩu khoai tây, cà tím, cà chua. Ai Cập đã cấm xuất khẩu đậu, dầu ô liu, đậu lăng đỏ và lúa mì, ngô và dầu ăn, còn Ấn Độ đã quyết định cấm xuất khẩu lúa mì và hạn chế xuất khẩu đường ra nước ngoài...

Argentina vốn là một trong những quốc gia sản xuất và xuất khẩu những sản phẩm từ đỗ tương lớn nhất thế giới cũng đã quyết định tạm dừng xuất khẩu bột và dầu làm từ đỗ tương, trong bối cảnh giá những mặt hàng trên đang leo thang trên thị trường quốc tế.

Phó Chủ tịch chiến lược chuỗi cung ứng của Coupa Software Inc., Madhav Durbha cho biết những nhà lãnh đạo doanh nghiệp cần phải suy nghĩ lại về cách thức và nơi mà hộ sản xuất cũng như nguồn cung. Thông qua công nghệ mới và việc lập kế hoạch tốt hơn, họ có thể giảm thiểu sự chậm trễ tiềm ẩn, thất thu và phải "chữa cháy liên tục" để có thể quản lý được tình trạng thiếu hụt nguồn cung thực phẩm.

Trong khi đó, theo Giáo sư Paul Teng, Trường Nghiên cứu Quốc tế S.Rajaratnam, khi những quốc gia hạn chế xuất khẩu, chuỗi cung ứng sẽ bị ảnh hưởng từ nhà sản xuất, chuỗi bán lẻ cho tới khách hàng.

Ông Teng dự báo và nhận định: "Một số nhà sản xuất lo lắng cho hoạt động trong tương lai, đặt cương vị là nhà bán lẻ, nếu bạn tăng giá những mặt hàng thì khách hàng sẽ rời đi và sẽ không mua hàng của bạn. Ông cho biết lạm phát đối với giá lương thực và những nhu yếu phẩm khác sẽ tăng khi xung đột giữa Nga và Ukraine không hạ nhiệt.

Khác hẳn với ông Teng, bà Priyanka Kishore cho rằng vào giữa năm 2023, giá hàng hoá thực phẩm và năng lượng sẽ giảm đi 10 - 15% so với một năm trước đó, giúp hạ nhiệt lạm phát trên toàn cầu.

Bà Kishore cho rằng: "Giá hàng hoá sẽ giảm đi, dù hiện nay giá thành vẫn đang ở mức cao kỷ lục, tuy vậy sẽ không có khả năng tiếp tục đi lên. Từ nay cho tới lúc đó, ngành F&B phải tìm ra cách giảm thiểu chi phí nếu không còn khả năng cắt giảm đi chi phí như vận hành và tiền lương thì việc sống sót của nhiều doanh nghiệp sẽ phụ thuộc vào những cách tiếp cận mới, thay đổi thực hơn hoặc tìm tới nguyên liệu bản địa là một ví dụ".

Vừa qua, Tổng Thư ký Liên hợp quốc ông Antonio Guterres đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ xảy ra nạn đói kéo dài nếu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu không được giải quyết triệt để. Ông cho rằng, cuộc xung đột chính trị giữa Nga và Ukraine đang làm gia tăng thêm tình trạng mất an ninh lương thực vốn đã trở nên vô cùng tồi tệ do tình trạng Trái Đất nóng lên và đại dịch.

Cụ thể hơn, chỉ trong hai năm, số người rơi vào cảnh mất an ninh lương thực nghiêm trọng đã tăng lên gấp đôi, từ 135 triệu lên 276 triệu người tới thời điểm hiện nay. Hơn 500.000 người đã và đang sống trong điều kiện đói kém, tăng hơn 500% tính từ năm 2016.