Một thứ bỏ đi tạo nên một ngành công nghiệp tại Trung Quốc: Vỏ quýt khô giúp cả thành phố làm giàu, thậm chí có thể dùng làm tài sản thế chấp để vay vốn

Từ một phụ phẩm nông nghiệp làm nên một thương hiệu lớn

Người Trung Quốc thường truyền nhau câu nói rằng: “Gió thu nổi lên thì mang vỏ quýt ra phơi”. Năm nào cũng thế, hễ mùa thu đến là những người Quảng Đông dày dặn kinh nghiệm sẽ tự động phơi vỏ quýt mà không cần ai phải nhắc nhở. Vì thế, không có gì làm lạ khi cả khu Tân Hội (thành phố Giang Môn, tỉnh Quảng Đông) sẽ được bao phủ bằng một màu vàng óng ánh trong suốt khoảng thời gian từ tháng 10 cho đến tháng 12 hàng năm.

Được biết, vỏ quýt Tân Hội được chế biến từ những quả quýt Tân Hội. Đây là một đặc sản của địa phương, đồng thời còn được mệnh danh là đệ nhất trong số “ba bảo vật” của Quảng Đông và là một trong số 10 vị thuốc nam quý hàng đầu, được sử dụng từ rất lâu trong các ứng dụng thực phẩm cũng như dưỡng sinh. 

Theo như Bảng giá được công bố bởi Trung tâm lưu trữ tiêu chuẩn hóa Tân Hội vào ngày 10/3/2022, giá thị trường của các loại vỏ quýt sẽ tùy thuộc vào khu vực sản xuất. Tuy nhiên, giá thị trường của vỏ quýt 3 năm tuổi dao động trong khoảng 1.580 NDT - 5.240 NDT/kg (con số này tương đương với 5,5 triệu - 18 triệu VNĐ), giá thị trường của vỏ quýt 5 năm tuổi là từ 2.480 NDT - 8.000 NDT/kg (tương đương với 8,6 triệu - 28 triệu VNĐ).

Trên một trang thương mại của một công ty địa phương tại Tân Hội, giá của vỏ quýt khô 10 năm là gần 12.000 NDT/kg (tương đương 42 triệu VNĐ). Trong khi đó, 1 hũ vỏ quýt khô 120gr 21 năm tuổi có giá gần 30.000 NDT (tương đương với 104 triệu VNĐ), tức là gần 250 NDT/gr (tương đương 870.000 VNĐ). Chính bởi giá trị đáng gờm này mà người Trung Quốc còn ví von vỏ quýt tương đương với vàng ròng. Họ cho rằng, một lạng vỏ quýt chính là một lạng vàng, thậm chí vỏ quýt trăm tuổi còn quý hơn vàng.

Thông tin từ Báo Đô thị Phương Nam (Quảng Châu) cho biết, quy mô thị trường vỏ quýt Tân Hội vào thời điểm hiện tại đã vượt con số 10 tỷ NDT và tạo công ăn việc làm cho 55.000 người. Với xu hướng bùng nổ mạnh mẽ của ngành công nghiệp y tế, vỏ quýt Tân Hội cũng đã từng bước chuyển mình ngoạn mục, từ một phụ phẩm nông nghiệp đơn lẻ trở thành sản phẩm văn hóa sức khỏe, từ ẩm thực cho đến sản phẩm tài chính. 

Với Tân Hội, vỏ quýt khô đã giúp cả một ngành “ăn nên làm ra”, giúp người dân làm giàu và làm rạng danh cả một thành phố. 

Có hẳn căn cước riêng, có thể dùng làm tài sản thế chấp

Tại Tân Hội, thời điểm hiện tại đang có khoảng hơn 200 cửa hàng bán lẻ, bán buôn cũng như chế biến vỏ quýt nằm ở san sát nhau. Đây được coi là một khu phức hợp văn hóa thương mại cũng như nông nghiệp điển hình quy mô lớn với diện tích lên đến 250.000 m2, được tích hợp nhiều hình thức giải trí dưỡng sinh cũng như trải nghiệm văn hóa và giao dịch vỏ quýt. 

Nhớ lại thời điểm năm 2013, ông Ngô Quốc Vinh - một người đàn ông từng có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại quốc tế đã quyết định bỏ ra 500 triệu NDT để thành lập nên thôn Trần Bì. Đồng thời, người đàn ông này cũng chiêu mộ gần 300 thương nhân để thành lập một tổ hợp. Chia sẻ về ý định ban đầu về việc thành lập thôn, ông Ngô Quốc Vinh cho biết: “Tôi luôn luôn suy nghĩ về cách làm thế nào để một sản phẩm nông nghiệp bình thường có thêm sức sống, làm thế nào để nó trở nên tốt hơn và mạnh hơn”. 

Tháng 11/2021, trong cuộc họp đầu tiên của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc lần thứ 16 của quận Tân Hội, báo cáo công tác cũng đã nhiều lần đề cập đến ngành công nghiệp trần bì (vỏ quýt). Đồng thời, báo cáo cũng đề ra mục tiêu doanh thu vượt 50 tỷ NDT vào năm 2025 và biến nó trở thành một ngành công nghiệp lớn. Theo ông Lưu Lạc - Quản lý hành chính của thôn Trần Bì, thời điểm chính phúc mới thúc đẩy phát triển công nghiệp năm 2010, giá trị sản lượng của vỏ quýt Tân Hội vẫn chưa đến 30 triệu NDT, diện tích trồng trọt cũng chưa đầy 10.000 mẫu. Thế nhưng chỉ sau 10 năm, giá trị sản xuất đã vượt 10 tỷ NDT trong khi diện tích trồng trọt cũng lên đến 120.000 mẫu.  

Trước đó, cũng có thời điểm ngành công nghiệp sản xuất vỏ quýt tại Tân Hội gặp rất nhiều khó khăn, bao gồm: Tiêu chuẩn chất lượng không đồng bộ, quy mô trồng nhỏ lẻ, bảo hộ tài nguyên chưa đầy đủ trong khi bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận còn yếu. Ông Ngô Quốc Vinh vốn là người đứng đầu chuỗi công nghiệp sản xuất vỏ quýt tại Tân Hội, thế nên ông thừa biết để một ngành có thể phát triển, nó phải được tiêu chuẩn hóa. Năm 2013, Tân Hội đã bắt tay Học viện Khoa học Nông nghiệp Quảng Đông, thiết lập 5 tiêu chuẩn cho vỏ quýt Tân Hội; đánh dấu sự phát triển của vỏ quýt Tân Hội theo hướng hiện đại hóa.

Theo đó, mọi công đoạn từ vệ sinh máy móc, sấy khô bằng không khí trong nhiệt độ thấp, kiểm soát nhiệt độ cùng với độ ẩm cho đến bảo quản lưu trữ… đều được tiêu chuẩn hóa. Tất cả các quy trình này đều áp dụng hàng loạt những tiêu chuẩn hiện đại, khép kín và đồng bộ. 

Thời điểm hiện tại, mỗi hộp trần bì ở trong trung tâm lưu trữ tiêu chuẩn hóa của khu phức hợp công nghiệp trần bì đều có “thẻ ID” riêng. Được biết, công nghệ này được phát triển bởi thôn Trần Bì cùng với Học viện Khoa học Nông nghiệp Quảng Đông. Thông qua hệ thống truy xuất nguồn gốc, thông tin về nguồn gốc của vỏ quýt sẽ được tìm thấy. Cứ một thùng sẽ được gắn một mã giúp khách hàng theo dõi một cách chính xác tuổi cây, xuất xứ, năm hái, thời gian chế biến cũng như lưu trữ sản phẩm.

Thời gian đầu, một số hộ nông dân vô cùng khó khăn khi biết trồng nhưng lại chẳng thể nào bán được. Để giải quyết vấn đề này, làng Trần Bì đã thành lập nên một hợp tác xã với gần 200 hộ nông dân với hơn 16.000 mẫu đất nhằm giải quyết mối quan hệ cung cầu và giúp cho các thành viên trong hợp tác xã có thể mở rộng việc tiêu thụ. Trong khoảng thời gian 5 năm đầu tiên thành lập làng Trần Bì, mỗi thương nhân sẽ được miễn tiền thuê đất 3 tháng/năm. Đồng thời, mỗi hộ sẽ cùng tham gia vận hành và ươm tạo công nghiệp, phát triển từ hộ thương nghiệp cá nhân cho đến các doanh nghiệp, từ đó hình thành nên các chuỗi công nghiệp theo hình thức doanh nghiệp kết hợp với hộ nông dân. Hiện tại, khu tổ hợp này trung bình mỗi năm đón đến 2 triệu lượt khách hàng. 

Không chỉ sử dụng trong giao dịch thương mại, vỏ quýt Tân Hội còn được sử dụng để làm tài sản thế chấp vay vốn. Giá giao dịch mới nhất của vỏ quýt tại Trung tâm giao dịch trần bì sẽ được lưu trữ hiển thị ở trên màn hình lớn theo thời gian thực. Theo đó, vỏ quýt có tuổi đời càng lớn thì giá trị giao dịch càng cao. 

Vì là một sản phẩm có tính chất tài chính, đến năm 2013 Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc cùng với Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc và Ngân hàng Thương mại Nông thôn Giang Môn cùng nhau tham gia hệ thống tài chính trần bì, đồng thời thành lập “Ngân hàng trần bì” đầu tiên trên cả nước. Ngân hàng này sẽ tiến hành đánh giá nông dân cùng với những hộ kinh doanh cần vay vốn, sau đó cung cấp khoản vay phù hợp dựa trên 30% cho đến 70% giá thị trường của vỏ quýt.

Hàng loạt sản phẩm nổi tiếng từ vỏ quýt

Trong những năm gần đây, sản phẩm trà Xiaoqinggan (Tiểu thanh cam) của Tân Hội đã ngày càng trở nên phổ biến và nổi tiếng trên phạm vi toàn quốc. Vị trà này có sự kết hợp độc đáo giữa hương thơm của trái quýt cùng với vị êm dịu của trà Phổ Nhĩ. Đây được biết đến là một loại trà mới nổi và rất được mọi người ưa chuộng trên thị trường. Sản phẩm này cũng là động lực thúc đẩy, giúp cho danh tiếng của vỏ quýt Tân Hội ngày càng lan xa hơn. 

Được biết, trà tiểu thanh cam vốn là một sản phẩm sáng tạo được tạo nên thông qua việc thêm trà Phổ Nhĩ Vân Nam vào trong quả quýt tương non đã được bỏ ruột. Năm 2015, sản lượng trà này đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ lên đến 800 triệu NDT. đến năm 2016 tăng gấp đôi lên mức 1,6 tỷ NDT. Đến năm 2017, cơn sốt trà tiếp tục bùng nổ giúp doanh thu vượt con số 3 tỷ NDT.

Trên thị trường hiện nay cũng có rất nhiều sản phẩm khác được chế biến từ vỏ quýt Tân Hội. Tại Tân Hội, mọi người cũng có thể dễ dàng thấy rất nhiều sản phẩm sáng tạo được làm từ vỏ quýt như kẹo trần bì, lạc rang trần bì và kem trần bì, mang đến cho thực khách cảm giác vô cùng thích thú. Tại những thành phố lớn, vỏ quýt cũng đang ngày càng thâm nhập vào thị trường đồ uống. Trong số đó, trần bì pha lạnh chính là một trong những sản phẩm mới nhất đang được giới trẻ nước này vô cùng ưa chuộng. 

Đầu năm 2019, Viện Nghiên cứu Y học cổ truyền Jeju Hàn Quốc đã đến thăm Tân Hội và ký kết thỏa thuận hợp tác. Đôi bên đã cùng nhau nghiên cứu và phát triển dòng mỹ phẩm chiết xuất từ quýt Tân Hội.