Mải mê tạo ra cỗ máy tìm kiếm AI, Google có thể xóa sổ nguồn cấp thông tin, làm sập cả hệ thống truyền thông

Theo Zingnews, trong ngôi nhà đặc trưng của một người làm việc đánh giá sản phẩm công nghệ luôn có đầy dây đèn LED nhấp nháy từ smartwatch, laptop đến hàng loạt thiết bị khác.

Những reviewer đã dành hàng tuần để trải nghiệm thực tế, tạo nên những hướng dẫn và đánh giá chuyên sâu. Qua đó, giúp người đọc có thể hiểu hơn về sản phẩm trước khi quyết định mua hay tận dụng thiết bị công nghệ tối đa.

Điều gì sẽ xảy ra nếu các nội dung này trở thành dữ liệu đầu vào cho một cỗ máy khổng lồ? Ở đó, AI tóm tắt nội dung dựa trên một cuộc hội thoại giống với chatbot ChatGPT. Chính cuộc trò chuyện là một bài báo nhỏ, có thể xuất phát từ một trang nào đó, trong khi liên kết tới bài viết gốc lại bị đẩy xuống phía dưới.

Tầm nhìn của Google về việc tìm kiếm AI

Google đang hướng tới việc thay đổi cốt lõi ở công cụ tìm kiếm AI. Đó là hiển thị kết quả trực tiếp lên trang web của họ. Thế nhưng, chưa xác định được đâu là giới hạn của những nội dung này và liệu Google có giải pháp nào bù đắp hay trích dẫn nguồn tin hay không. Công ty này chỉ cam kết bằng miệng rằng vẫn tập trung gửi lượng truy cập có giá trị tới các trang web.

Khi xem trực tiếp bản demo được giới thiệu tại Google I/O, các tác giả đã không khỏi giật mình bất ngờ. Angela Moscaritolo, chuyên gia về sức khỏe và thể chất của PCMag đã đặt ra vấn đề rằng Google có từng nhận một chiếc xe đạp điện rồi chạy thử nó chưa? khi nhìn thấy công cụ tìm kiếm AI của hãng khuyến cáo sử dụng phương tiện này thích hợp cho leo đồi.

Bà nói thêm rằng liệu họ đã mang chiếc xe này đi khắp thị trấn và bãi biển để xác định xem nó có thực sự tốt cho việc leo đồi hay không? Bạn cần phải trích dẫn nguồn nếu bạn không xác minh được tuyên bố đưa ra bởi AI.

Đến thời điểm này, những thông tin mà Google đưa ra cho thấy người dùng không thực sự biết rằng điều đó đến từ đánh giá của khách hàng, bài báo hay tuyên bố tiếp thị của nhà sản xuất và thậm chí là một số thứ hỗn tạp nào khác.

Đối với xã hội, điều nguy hiểm hơn là nếu Google chạy theo cách này, nội dung ít có thể đến từ các nguồn thông tin uy tín. Một đơn vị xuất bản có thể không tham gia nếu không tìm được doanh thu.

Bước ngoặt

Thung lũng Silicon đã từng buộc các đơn vị xuất bản phải tìm hướng đi thích ứng. Dường như các nhà báo còn nhớ sự thay đổi từ loại báo in sang phương tiện kỹ thuật số, khi người dùng dần quen với cách tiếp cận thông tin miễn phí và dễ dàng trên mạng Internet.

Sascha Segan - người từng là reviewer điện thoại chủ chốt của PCMag nhận xét rằng các trang web như Craigslist giữ vai trò lớn khi mọi người không còn trả tiền cho các doanh sách, một phần quan trọng của những tờ báo in trong quá khứ. Segan đã gia nhập một số website tin tức đầu tiên vào những năm 1990, trong đó có The Guardian và The Washington Post.

Từ năm 1995, PCMag đã xuất hiện trên web, do đó họ có đủ thời gian để chuẩn bị cho sự sụp đổ của ấn bản in vào năm 2009 và dịch chuyển sang hoạt động bằng kỹ thuật số hoàn toàn.

Nhờ sự nổi tiếng mà thương hiệu đã giữ chân được một lượng độc giả trung thành dù chuyển đổi hình thức hoạt động. Tuy nhiên cũng phải thừa nhận rằng nhiều người biết tới tạp chí qua Google Search.

Trong kết quả tìm kiếm, các ấn phẩm công nghệ cũng liên tục tranh giành vị trí bằng cách sử dụng chiến lược tối ưu hóa công cụ tìm kiếm SEO, qua đó đưa người đọc đến với trang web, click và đem lại doanh thu.

Sau khi Google nói về tầm nhìn của họ về công cụ tìm kiếm AI mới ở sự kiện I/O, một phóng viên của Wall Street Journal đã đặt ra một câu hỏi trên mạng xã hội Twitter rằng “Có phải mọi nhóm SEO của các công ty truyền thông đều đang hỗn loạn?”

Các công ty công nghệ trong những năm qua đã liên tục đưa ra nhiều sản phẩm liên quan đến tin tức, ví dụ như Google AMP hay Facebook Instant Articles. Chúng được nhắc tới là công cụ hỗ trợ cho kinh doanh truyền thông.

Với AMP, các trang web dành cho thiết bị di động sẽ sạch hơn và tải nhanh hơn. Tuy nhiên, vấn đề là AMP đem lại ít tiền hơn cho ấn phẩm so với một bài báo tiêu chuẩn, và có lúc chỉ là 60%, còn Google chắc chắn sẽ không bỏ ra một đồng nào đủ bù vào.

AI sẽ dùng thuật toán để thay tin tức

Bảng tóm tắt nội dung có ở đầu kết quả tìm kiếm sẽ mang đến cho người dùng hai lựa chọn. Một là bỏ qua các kết quả AI, nhấp vào bài viết từ các trang web lớn nhất và được tối ưu SEO nhất, hai là dành thời gian trực tiếp độc thay vì truy xuất đến nguồn. Qua đó, giúp Google và các công cụ AI của họ trở thành người nắm toàn quyền thông tin.

Google đã xem xét giữa việc phụ thuộc vào báo chí hay chiếm đoạt nó trong nhiều năm qua. Dường như họ muốn phát triển thành nguồn thông tin chính thống. Segan nhận định rằng Google có thể sẽ phá hủy mọi nguồn thông tin mà họ sử dụng nếu làm như vậy.

Ví dụ điển hình chính là PCMag. Họ tạo nên hoạt động thương mại để tạo nguồn lực cho việc đánh giá sản phẩm, ngoài ra cũng góp phần thúc đẩy doanh thu.

Khoản đầu tư sẽ không có hiệu quả khi người dùng không truy cập vào địa chỉ pcmag.com, mua sản phẩm qua liên kết trên web, xem quảng cáo rồi tương tác với bài viết trả tiền. Ngoài dịch vụ phân phối tin của đối tác, tìm kiếm vẫn là kênh thu hút lưu lượng truy cập quan trọng.

Đối với phía xuất bản, một lựa chọn khác là dựng lên tường trả phí, đòi hỏi đăng ký thuê bao để truy cập. Thế nhưng, giống như những gì đang xảy ra với video. Đó là một giai đoạn phức tạp và khó khăn. 

Những người làm nghề sáng tạo nội dung cũng bắt đầu có phản ứng lại. Xu hướng đạo văn và AI là một trong những vấn đề gây xôn xao và tranh cãi gắt gao trong cuộc đình công của các tác giả ở Hollywood. Không ít nghệ sĩ đã kiện các nền tảng AI tạo ảnh như Midjourney hay DALL-E vì sử dụng nội dung của họ một cách trái phép.