Liên tục hạ dự báo nhưng các công ty chứng khoán vẫn không "đuổi kịp" đà giảm của VN-Index

Theo Nhịp sống thị trường, thị trường chứng khoán trong nước đang có những nhịp giảm mạnh khiến tâm lý của các nhà đầu tư trở nên tiêu cực hơn bao giờ hết. Mặc cho những thống kê trong lịch sử cho thất VN-Index nghiêng về khả năng tăng điểm trong tháng 10, chỉ số chính đã có phiên mở đầu tháng tràn ngập trong sắc đỏ. Cụ thể, VN-Index kết phiên ngày 3/10 với mức thấp nhất trong vòng 20 tháng kể từ ngày 8/2021.

Như vậy, từng mốc điểm quan trọng là 1.500, 1.400, 1.300, 1.200 và mới đây là 1.100 đuề đã bị xuyên thủng kể từ đầu năm 2022 đến nay. Diễn biến lao dốc của VN-Index là "cú sốc" lớn với các nhà đầu tư cá nhân cũng như đội phân tích của nhiều công ty chứng khoán, qua đó đẩy loạt công ty chứng khoán vào thế "việt vị" khi diễn biến thực tế của chỉ số này ngày càng thấp hơn mức dự báo.

Những đỉnh cao 1.700 - 1.900 từng kỳ vọng sẽ dễ dàng đạt được

Nhìn lại thời điểm đầu năm nay, mặc dù vừa trải qua giai đoạn thăng hoa 2020 - 2021, nhưng hầu hết các công ty chứng khoán khi đó vẫn đều nhận định VN-Index sẽ tiếp tục cán mốc lịch sử mới. Theo đó, dù thị trường nhận định khó bứt phá mạnh mẽ như những năm trước, song hàng loạt dự báo vẫn đều đồng thuận với kịch bản VN-Index sẽ lên mức đỉnh cao 1.700 – 1.900 điểm trong năm 2022.

Cụ thể, hồi đầu năm, Chứng khoán Yuanta Việt Nam kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trong năm 2022. Mục tiêu cuối năm của VN-Index là 1.898 điểm, tương ứng mức sinh lời trong 12 tháng là 29%. Đồng thời Yuanta kỳ vọng tăng trưởng kinh tế sẽ phục hồi vững chắc trong năm 2022 và hoạt động xuất khẩu một lần nữa sẽ hồi phục.

Đồng quan điểm, trong báo cáo đầu năm, Chứng khoán ACB (ACBS) cũng từng nhận định lạc quan về tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp sẽ tăng ở mức 21,8% nhờ các lĩnh vực như bất động sản, ngân hàng và vật liệu xây dựng. Với kịch bản trung lập, ACBS ước tính chỉ số VN-Index có thể đạt trên 1.700 điểm, tương đương mức P/E khoảng 13,8 lần. Thậm chí tại kịch bản lạc quan với kỳ vọng tích cực từ các gói tài khóa và tiền tệ của Chính phủ có thể khiến chỉ số VN-Index chạm mốc 1.900 – 2.000 điểm.

Lần lượt các dự báo của BVSC, MayBank IBG, VDSC, VNDirect hay Mirae Asset cũng đều xây dựng kịch bản mức điểm của VN-Index trong năm 2022 có thể vượt mốc 1.700 điểm. Thực tế thời điểm đầu năm 2022, VN-Index đứng tại mốc 1.498 điểm, cộng với đà tăng nóng trong giai đoạn trước đó càng khiến nhiều người tin tưởng kịch bản trên sẽ xảy ra.

Thực tế VN-Index ngày càng xa rời dự báo, loạt công ty chứng khoán "việt vị"

Hy vọng càng lớn để rồi thất vọng nhiều, chỉ số chính của thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều đợt điều chỉnh mạnh trong năm 2022. Từ mức đỉnh 1.524 điểm vào đầu tháng 4, VN-Index đã rơi vào xu hướng điều chỉnh trong nhiều tháng. Theo đó, loạt công ty chứng khoán đã lập tức điều chỉnh lại dự phóng trong bối cảnh nhiều luồng thông tin tiêu cực ảnh hưởng cũng như tâm lý nhà đầu tư ngày càng trở nên bi quan hơn. Thậm chí, đà giảm của chỉ số nhanh tới mức chính các công ty chứng khoán cũng không thể theo kịp để đưa ra những kịch bản dự báo đối với VN-Index.

Chẳng hạn như Maybank Investment Bank vào giữa năm 2022 đã dự báo mục tiêu cuối năm VN-Index sẽ ssatj 1.550 điểm, thấp hơn kịch bản 1.800 điểm vào hồi đầu năm, trong bối cảnh tăng trưởng lợi nhuận thấp hơn và thanh khoản giảm trong nửa còn lại của năm 2022. Ngoài ra, Maybank Investment Bank cũng kỳ vọng chỉ số VN-Index sẽ dần lấy lại động lực trong những tháng tới khi thị trường dần ổn định về mặt pháp lý và bức tranh lạm phát ngày càng trở nên rõ ràng hơn.

Trước những diễn biến của thị trường sau nửa đầu năm, kỳ vọng của VNDirect cũng đã thay đổi. Cụ thể, trong báo cáo triển vọng nửa cuối năm 2022, công ty chứng khoán này cho rằng chỉ số sẽ duy trì ở mức từ 1.330 – 1.500 điểm, giảm hơn 200 điểm so với dự báo hồi đầu năm. Báo cáo kỳ vọng về lạm phát tại Mỹ có thể sớm hạ nhiệt và kế hoạch tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể chậm lại. Bên cạnh đó, bối cảnh từ GDP của Việt Nam tăng trưởng ở mức 7,5% so với cùng kỳ và việc Ngân hàng Nhà nước không tăng lãi suất điều hành trong năm 2022 là những động lực củng cố cho kịch bản tích cực.

Tương tự, Chứng khoán EVS cũng đã điều chỉnh dự báp VN-Index cuối năm xuống khoảng 1.270 - 1.514 điểm, giảm khoảng 150 điểm so với kịch bản cơ sở đầu năm đưa ra là 1.663. Thậm chí công ty chứng khoán này còn cho rằng trong trường hợp các yếu tố xấu đi, chỉ ssoo sàn HoSE cuối năm có thể duy trì ở mức 1.207 điểm và P/E quay về vùng 10,36 (-2 độ lệch chuẩn) cùng tăng trưởng lợi nhuận 22%.

Trong khi đó, từ kịch bản VN-index sẽ đạt mốc 1.760 điểm xây dựng đầu năm, hồi cuối tháng KBSV đã 2 lần điều chỉnh vùng điểm hợp lý chỉ số VN-Index cuối năm 2022 xuống còn 1.680 điểm. Bên cạnh đó, P/E mục tiêu năm 2022 của VN-Index cũng bị điều chỉnh giảm xuống 16,5 lần (từ mức 17,5 lần) và hạ dự phóng tăng trưởng EPS bình quân các doanh nghiệp trên sàn HSX xuống còn 15,1% (từ mức 15,7%) để phản ánh những rủi ro vĩ mô gia tăng.

Hay như gần đây, đội ngũ phân tích của KBSV cũng một lần nữa điều chỉnh vùng điểm hợp lý của chỉ số VN-index xuống mức 1.330 điểm vào thời điểm cuối năm 2022 với đánh giá trong 3 tháng cuối năm, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ xảy ra nhiều biến động trước những rủi ro của thế giới. Có thể thấy, mức dự báo này đã giảm khá mạnh so với con số 1.760 điểm tại kịch bản báo cáo hồi đầu năm nay.

Tương tự, vào cuối tháng 6, Chứng khoán ACBS đã lần đầu thay đổi nhận định khi giảm mức dự báo VN-Index xuống còn 1.450 - 1.660 điểm trong năm 2022. Công ty chứng khoán này cho rằng sự bất ổn và sợ hãi sẽ tiếp tục bao trùm thị trường toàn cầu với lo ngại gia tăng về lạm phát sẽ dẫn đến thu nhập giảm so với kỳ vọng cũng như định giá thị trường giảm do sự thờ ơ của nhà đầu tư. Theo đó, nếu so với kịch bản trên là 1.700 điểm, thậm chí là tới 2.000 điểm trong dự báo hồi tháng 1, kỳ vọng của ACBS đã giảm đáng kể.

Dù vậy, mức giảm trên dường như vẫn chưa "thấm vào đâu" với đà lao dốc của VN-Index. Trong báo cáo mới nhất, một lần nữa ACBS tiếp tục nhận định chỉ số VN-Index có thể sẽ giao dịch ở mức 13,7 lần (thấp hơn khoảng 1 độ lệch chuẩn so với mức trung bình 3 năm) và kịch bản hạ xuống khoảng 1.400 điểm vào cuối năm 2022 dù triển vọng tăng trưởng lợi nhuận vẫn duy trì ở mức 19%. Thậm chí tại kịch bản bi quan hơn, ACBS còn cho rằng VN-Index sẽ gặp khó khăn để có thể tăng điểm vào cuối năm và giao dịch ở mức 12,5 lần lợi nhuận để đóng cửa quanh mức 1.200 điểm.

Trong báo cáo của mọi công ty chứng khoán đều có điều khoản miễn trừ trách nhiệm: “Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng thông tin, phân tích, bình luận của báo cáo tham khảo trước khi đưa ra quyết định đầu tư”. Điều này cũng cho thấy rằng thị trường chứng khoán khó dự đoán ra sao và các nhà đầu tư phải thực sự cẩn trọng khi tham khảo để có thể đưa ra quyết định đúng đắn khi đầu tư.

Tuy nhiên, về dài hạn, triển vọng của chứng khoán việt Nam vẫn được đánh giá là khả quan nhờ tình hình vĩ mô ổn định cùng khả năng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết được đánh giá cao.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, GDP quý 3/2022 của Việt Nam ước tính tăng trưởng 13,67% so với cùng kỳ, vượt qua mọi dự báo trước đó. GDP trong 9 tháng đầu năm tăng 8,83% so với cùng kỳ. Trong khi đó, lạm phát cơ bản bình quân 9 tháng đầu năm tăng 1,88% so với cùng kỳ, thấp hơn so với mức CPI bình quân chung (tăng 2,73%). Tại bối cảnh thế giới, Fed cũng đã phát đi tín hiệu cho thấy khả năng ngừng tăng lãi suất trong nửa đầu năm 2023 tới và đây là giai đoạn mà nhà đầu tư có thể kỳ vọng vào chính sách tiền tệ của Việt Nam ổn định hơn.

Bên cạnh đó, định giá thị trường cũng đã hợp lý hơn nhiều với mức P/E trailing của VN-Index (theo dữ liệu của Algo Platform) chỉ ở mức 12,23 lần, thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình 5 năm là 15,x lần cũng như các quốc gia khác trong khu vực.