“Kỳ lân” công nghệ Đông Nam Á phát triển “bùng nổ”: Các startup đã chuyển mình như thế nào?

Theo Doanh nghiệp & Kinh doanh, khu vực Đông Nam Á đến nay đã ghi nhận sự xuất hiện của 52 kỳ lân - startup được định giá từ mức 1 tỷ USD trở lên. Đáng chú ý, năm 2021 là thời điểm mà số lượng kỳ lân xuất hiện cao kỷ lục, với những cái tên như MoMo của Việt Nam, hay Ninja Van và Carro của Singapore.

KrAsia cho biết nhiều người khi chứng kiến số lượng kỳ lân ngày càng tăng tại khu vực Đông Nam Á đã tự hỏi rằng điều gì đang ẩn đằng sau sự gia tăng nhanh chóng đó.

Sự thành công đến từ nhiều yếu tố

Số lượng kỳ lân tại Đông Nam Á tăng cao nhờ nhiều yếu tố khác nhau. Đầu tiên là dân số của khu vực này rơi vào khoảng 650 triệu người, mang đến tiềm năng lớn cho các công ty startup.

Nhờ yếu tố này, nhu cầu đối với các dịch vụ kỹ thuật số đã được thúc đẩy, nhất là trong những lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ như gọi xe công nghệ, fintech và thương mại điện tử.

Ngoài ra, tầng lớp trung lưu cùng thu nhập của người dân ngày càng tăng đã giúp chi tiêu cho các dịch vụ kỹ thuật số tăng trưởng mạnh. Trong bối cảnh sự phổ biến của các thiết bị di động ngày càng gia tăng, nhiều công ty khởi nghiệp cũng đã áp dụng những chiến lược ưu tiên thiết bị di động để phục vụ khách hàng cũng như mở rộng cơ sở người dùng.

Một ví dụ điển hình chính là Gojek. Lúc đầu, đây chỉ là một ứng dụng gọi xe, sau đó Gojek đã chuyển hướng sang mô hình siêu ứng dụng ưu tiên thiết bị di động. Họ đã mở rộng những dịch vụ của mình sang những mảng khác như giao đồ ăn (GoFood), thanh toán kỹ thuật số (GoPay), dịch vụ làm đẹp (GoGlam) và mua sắm hàng tạp hóa (GoMart và GoShop).

Không chỉ giúp mở rộng cơ sở người dùng đáng kể của Gojek ở Indonesia, chiến lược này còn cho thấy sự thành công tại các thị trường Đông Nam Á khác như Singapore, Thái Lan, Việt Nam. Điều này phần nào cho thấy cách mà các công ty startup có thể tận dụng xu hướng kinh tế xã hội của khu vực.

Sau cùng, sự tăng trưởng mạnh mẽ của khu vực đến từ sự bùng nổ đầu tư từ các công ty đầu tư mạo hiểm cả trong và ngoài Đông Nam Á. Theo một báo cáo của Google, dự đoán của Temasek và Bain & Company cho thấy nền kinh tế kỹ thuật số của khu vực Đông Nam Á sẽ đạt được quy mô tầm cỡ 360 tỷ USD vào năm 2025.

Điều đó đã thu hút sự quan tâm của giới đầu tư. Chỉ tính riêng trong năm 2020, các startup kỹ thuật số tại Đông Nam Á đã có hơn 8 tỷ USD vốn đầu tư, qua đó chỉ ra được tiềm năng lớn của lĩnh vực này trong khu vực.

Vai trò quan trọng của chính phủ và các sáng kiến khi startup bùng nổ tại Đông Nam Á

Từ các chính sách của chính phủ các quốc gia trong khu vực, vườn ươm khởi nghiệp hay những gói ưu đãi về tài chính đã giữ một vai trò quan trọng trong việc tạo nên hệ sinh thái khởi nghiệp đa dạng tại khu vực Đông Nam Á.

Đông Nam Á đã ghi nhận sự gia tăng số lượng các cơ sở vườn ươm khởi nghiệp, trong đó có cả DTAC Accelerate của Thái Lan, MaGIC của Malaysia, và VIISA của Việt Nam.

Những tổ chức này đưa ra lời khuyên, nguồn vốn tài trợ và tài nguyên để giúp các công ty startup thúc đẩy tốc độ phát triển của họ, tiếp tục củng cố hệ sinh thái khởi nghiệp trong khu vực.

Các công ty khởi nghiệp tại Đông Nam Á gặp phải thách thức gì?

Mặc dù ghi nhận mức tăng trưởng, song các công ty khởi nghiệp công nghệ tại Đông Nam Á vẫn gặp phải rất nhiều thách thức cần phải xử lý. Một thách thức đáng chú ý là khung pháp không đầy đủ và cơ sở hạ tầng. Đó là những yếu tố có thể ngăn cản sự phát triển của các công ty khởi nghiệp.

Ví dụ, ở một số khu vực tại Đông Nam Á, khả năng kết nối internet không nhất quán đã cản trở việc mở rộng thị trường tiềm năng cho các dịch vụ kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, các startup cũng có thể khó điều hướng vì bối cảnh pháp lý và quy định của khu vực. Ví dụ, một công ty startup về công nghệ có trụ sở tại Singapore cần nắm rõ những luật cụ thể liên quan tới quyền riêng tư dữ liệu và an ninh mạng tại Indonesia, Malaysia, hoặc Philippines nếu họ muốn mở rộng phạm vi hoạt động trên khắp khu vực Đông Nam Á.

Tiếp đó, các công ty khởi nghiệp gặp một trở ngại khác là sự khan hiếm tài năng công nghệ trong khu vực. Không ít doanh nghiệp startup đã gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân tài. Điều đó có thể khiến quỹ đạo tăng trưởng của họ chậm đi, và hạn chế tiềm năng trở thành ông lớn trong ngành.

Thực tế cho thấy, một nghiên cứu của Google và Temasek chỉ ra rằng khu vực Đông Nam Á sẽ cần thêm tới 40 triệu nhân viên công nghệ trong 7 năm nữa nhằm đáp ứng được nhu cầu không ngừng tăng lên với các dịch vụ kỹ thuật số.

Những startup tỷ USD của khu vực Đông Nam Á

Không ít các công ty khởi nghiệp Đông Nam Á đã nhanh chóng trở thành kỳ lân - startup có giá trị vốn hóa thị trường đạt 1 tỷ USD trở lên. Sau đây là một vài cái tên đáng chú ý.

Đầu tiên có thể kể đến Gojek. Ban đầu, Gojek là một ứng dụng gọi xe máy tại Indonesia, tuy nhiên sau đó đã mở rộng sang những dịch vụ khác như thanh toán, giao đồ ăn và hậu cần. Công ty đã tận dụng mạng lưới tài xế rộng lớn của mình để phát triển thành doanh nghiệp đi đầu trong nền kinh tế kỹ thuật số của Đông Nam Á, và được định giá hơn 10 tỷ USD.

Grab ban đầu là một ứng dụng gọi xe, tuy nhiên sau đó công ty cũng đã mở rộng sang những dịch vụ khác như thanh toán kỹ thuật số, giao đồ ăn và dịch vụ tài chính. Chiến lược này đã giúp Grab có thể thâm nhập vào một thị trường dịch vụ kỹ thuật số tiềm năng và sớm trở thành công ty khởi nghiệp có giá trị nhất khu vực Đông Nam Á được định giá hơn 40 tỷ USD.

Nền tảng thương mại điện tử của Indonesia, Bukalapak, đã dành sự tập trung lớn vào việc cung cấp quyền truy cập những dịch vụ kỹ thuật số đối với tầng lớp trung lưu đang phát triển của Indonesia. Thông qua việc cung cấp nhiều loại sản phẩm và dịch vụ, ứng dụng này đã trở thành điểm đến mua sắm online phổ biến tại Indonesia, với mức định giá khoảng hơn 4 tỷ USD.

Ngoài ra, còn có Traveloka, một nền tảng đặt vé du lịch, tập trung vào những nhu cầu riêng biệt của người tiêu dùng trong khu vực và đã đạt được thành công nhất định. Bằng việc tung ra một loạt dịch vụ du lịch phù hợp với sở thích và mong muốn của người dân Đông Nam Á, Traveloka đã trở thành công ty du lịch trực tuyến hàng đầu Đông Nam Á, và được định giá hơn 2 tỷ USD.

Các công ty startup Đông Nam Á tái định hình bối cảnh toàn cầu

Trong những năm gần đây, hệ sinh thái khởi nghiệp lĩnh vực công nghệ tại Đông Nam Á đã đạt được những tiến bộ đáng kể, ghi nhận sự đi lên nhanh chóng của số lượng kỳ lân.

Dù có những khó khăn và thách thức hiện hữu, song tiềm năng để những công ty khởi nghiệp này phát triển và gia nhập hàng ngũ kỳ lân vẫn còn rất lớn. Cùng với số lượng dân số trẻ, có sự am hiểu công nghệ, khối lượng đầu tư tăng lên đã tạo đà phát triển cho các công ty khởi nghiệp.

Trong bối cảnh nền kinh tế kỹ thuật số tại khu vực Đông Nam Á tiếp tục theo quỹ đạo đi lên, nhiều kỳ lân sẽ xuất hiện trong khu vực. Các công ty khởi nghiệp Đông Nam Á có vị trí thuận lợi để có thể tạo ra những tác động dài hạn tới bối cảnh khởi nghiệp công nghệ trên toàn cầu bằng việc giải quyết những trở ngại và tận dụng các cơ hội.