HoREA: Tiếp tục sử dụng bảng giá đất cũ sẽ xử lý được hơn 8.800 hồ sơ đang tồn đọng

HoREA vừa có văn bản kiến nghị phối hợp xử lý vướng mắc của UBND Thành phố Hồ Chí Minh về áp dụng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024. Dẫn sỗ liệu từ Cục Thuế TP. HCM, HoREA cho rằng, do thành phố chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh đã khiến hơn 8.808 hồ sơ thuế phát sinh từ ngày 1/8/2024 cho đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Trong đó, 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản và 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Bên cạnh đó, còn có 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất.

Qua nghiên cứu, HoREA đề nghị giải quyết ngay 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ…do không bị vướng về pháp lý.

Đối với 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân, HoREA đề nghị phân loại để có cách giải quyết phù hợp. Cụ thể, vướng mắc của số hồ sơ này do phải thực hiện tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là giá chuyển nhượng từng lần và thuế suất.

Theo quy định tại Thông tư số 92/2015 về căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, giá chuyển nhượng (bao gồm cả có và không có công trình xây dựng, công trình hình thành trong tương lai và nhà) là giá ghi trên hợp đồng tại thời điểm giao dịch. Trường hợp trên hợp đồng không ghi giá đất, hoặc thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định thì áp dụng mức giá do UBND tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.

HoREA cho rằng, trong nhiều năm qua, UBND Thành phố đã ban hành bảng giá sàn nhà đất làm căn cứ xem xét giá chuyển nhượng từng lần để tính thuế thu nhập cá nhân. Trên thực tế, nếu phát hiện dấu hiệu khai thấp giá chuyển nhượng, cơ quan thuế luôn yêu cầu các bên kê khai lại. Điều này đã thực hiện hiệu quả việc chống thất thu, nâng cao nhận thức về nghĩa vụ của người chịu thuế.

Tuy nhiên, do Thông tư số 92/2015/TT-BTC còn quy định trường hợp, không có giá trên hợp đồng chuyển nhượng hoặc giá thấp hơn quy định của UBND cấp tỉnh thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất của địa phương tại thời điểm chuyển nhượng.

Thế nhưng, hiện nay UBND TP. HCM đã tạm ngừng sử dụng bảng giá đất hiện hành và vẫn chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh, khiến cơ quan thuế không có căn cứ để giải quyết đối với hơn 8.800 hồ sơ kể trên. Theo đó, HoREA kiến nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ để xử lý 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân.

Trong đó, đối với các hồ sơ mà các bên chuyển nhượng ghi giá trên hợp đồng bằng hoặc cao hơn giá nhà đất do UBND cấp tỉnh quy định thì cơ quan Thuế tiếp tục giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân. Còn trường hợp phát hiện kê khai giá thấp thì yêu cầu các bên làm lại và xem xét giải quyết tính thuế như đã thực hiện trong các năm qua.

Đối với 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất, HoREA cho rằng, cần phải nỗ lực sớm ban hành bảng giá đất điều chỉnh trong 1 - 2 tuần tới để sớm giải quyết.

HoREA kiến nghị TP. HCM cho phép các địa phương vừa tiếp tục sử dụng bảng giá đất hiện hành đến hết ngày 31/12/2025 vừa được áp dụng hồ sơ điều chỉnh giá đất (hệ số K) thì ngoại trừ 2.737 hồ sơ không phát sinh nghĩa vụ tài chính, tất cả các hồ sơ tồn đọng còn lại sẽ được giải quyết ngay.

Trước đó, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho rằng, việc điều chỉnh bảng giá đất để phù hợp với tình hình thực tế giá đất tại địa phương theo quy định của Luật Đất đai 2024 là cần thiết. Bởi lẽ nếu không điều chỉnh kịp thời, bảng giá đất sẽ có chênh lệch lớn so với thực tế, dẫn đến việc thi hành luật sẽ gặp vướng mắc.

Song, trong quá trình thực hiện phải có lộ trình phù hợp, mức tăng phù hợp với từng khu vực, vị trí, loại đất…Hạn chế việc chênh lệch quá lớn về nghĩa vụ tài chính mà người sử dụng đất phải thực hiện, đảm bảo sự đồng thuận của cơ quan thẩm định và các đối tượng chịu tác động, hạn chế phản ứng bất bình, thiếu đồng thuận trong xã hội.