Heo ăn chuối và trái cây có phải là động lực đưa HAGL thoát “cửa tử”?

Theo Nhịp Sống Thị Trường, thông tin được công bố của Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL), trong năm 2022 doanh nghiệp này đã tiêu thụ tổng cộng 292.847 con heo thịt cùng với 281.275 tấn cây ăn trái. Trong số đó, có đến 57% sản lượng chuối là dành cho xuất khẩu, phần còn lại được sử dụng để làm thức ăn cho gia súc. 

Năm 2022, lợi nhuận trước thuế của HAGL được ghi nhận là 1.181 tỷ đồng, so với năm 2021 đã tăng gấp 8,3 lần. Ngoài ra, lợi nhuận trong năm 2022 của HAGL cũng đã vượt 5% so với kế hoạch đề ra. Nhìn vào kết quả kinh doanh chung dễ dàng thấy được đây là một tín hiệu đáng mừng cho hoạt động kinh doanh của công ty.

Chưa kể, việc thương hiệu heo ăn chuối mới ra mắt thường xuyên xuất hiện trên các kênh báo chí, truyền thông cũng giúp bầu Đức nói riêng và HAGL nói chung có được một sản phẩm thương hiệu của riêng mình sau hơn một thập kỷ bôn ba làm nông nghiệp, hết chuyển đổi từ cao su, chuối, chanh leo và cọ dầu sang chăn nuôi bò và heo…

Trong buổi lễ ra mắt thương hiệu Bapi - Heo ăn chuối của HAGL tại TP.HCM, bầu Đức cho biết: “Mãi cho đến năm 2020, khi đã tìm được 2 trụ cột chính trong nông nghiệp là trồng chuối cùng với nuôi heo, Hoàng Anh Gia Lai mới bắt đầu ghi nhận lãi trở lại”. Đồng thời, ông chủ của HAGL cũng tuyên bố: “Doanh nghiệp đã thoát cửa tử”.

Nhiều người cho rằng, heo cùng với chuối chính là 2 vị cứu tinh giúp HAGL vượt cửa tử. Vậy, điều này có thực sự đúng?

Heo ăn chuối và trái cây có phải là động lực đưa HAGL thoát “cửa tử”?

Câu trả lời được thể hiện rõ nét thông qua báo cáo tài chính của doanh nghiệp này. Cụ thể, theo số liệu chi tiết trong báo cáo tài chính quý 4/2022 mới công bố, trên thực tế heo ăn chuối mới chỉ đóng góp được 33% doanh thu cùng với 35% lợi nhuận gộp trong bức tranh chung của HAGL.

Cụ thể, trong tổng doanh thu của HAGL trong năm 2022 với 5.081 tỷ đồng, heo ăn chuối đã đóng góp 1.669 tỷ đồng, trái cây đóng góp đến 2.150 tỷ đồng doanh thu. Trong khi đó, biên lợi nhuận gộp của heo ăn chuối và trái cây lần lượt là 24% cùng với 32%. Điều này cho thấy, trái cây không chỉ mang về cho HAGL doanh thu lớn hơn so với heo ăn chuối mà còn đóng góp nhiều lợi nhuận hơn.

So với năm 2021, doanh thu bán heo dù ghi nhận sự tăng trưởng lên đến 199% nhưng biên lợi nhuận gộp cả năm 2022 lại giảm từ 35% xuống chỉ còn 24%, tương đương với việc mất 11 điểm %. Nhìn bức tranh kinh tế chung của HAGL sẽ dễ dàng thấy được, tổng lợi nhuận gộp năm 2022 của 2 mảng kinh doanh chính và chiếm đến hơn 75% doanh thu chính là heo cùng với trái cây là 1.082 tỷ đồng. Tuy nhiên, con số này cũng chỉ đủ để có thể bù đắp 777 tỷ đồng chi phí lãi vay cùng với 252 tỷ đồng chi phí bán hàng ở trong kỳ.

Trong một diễn biến khác, việc hoàn nhập chi phí dự phòng đối với chi phí quản lý doanh nghiệp đã khiến lợi nhuận của HAGL đảo chiều tăng lên. Trong năm 2022, con số này được hạch toán là 1.565 tỷ đồng. Sau khi trừ đi những khoản trích dự phòng chi phí tài chính hơn 600 tỷ đồng, tổng hoàn nhập dự phòng của HAGL trong năm 2022 là 956 tỷ đồng. Điều đáng nói, đây chính là đóng góp chính trong tổng lợi nhuận của công ty này trong năm 2022. 

Đối với HAGL, câu chuyện này không quá mới mẻ. Trong năm 2021, tổng hoàn nhập dự phòng của công ty lên đến 885 tỷ đồng. Trong báo cáo tài chính của HAGL còn có một điểm quan trọng khác cần phải chú ý chính là những khoản chi ra để đầu tư cho chăn nuôi cùng với trồng trọt vẫn chưa được hạch toán vào trong chi phí trong kỳ. Thay vào đó, những khoản này vẫn đang treo ở trên khoản mục chi phí xây dựng vẫn còn đang dở dang. 

Tính đến cuối năm 2022, số dư khoản mục chi phí xây dựng dở dang của HAGL là  4.646 tỷ đồng. Trong số đó, chi phí phát triển vườn cây ăn quả đạt 2.959 tỷ đồng, so với thời điểm đầu năm đã tăng 593 tỷ đồng; ngoài ra dự án chăn nuôi là 1.616 tỷ đồng và tăng 678 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm.

Liên quan đến vấn đề này, phía công ty diễn giải và cho biết, chi phí xây dựng cơ bản dở dang của HAGL bao gồm những chi phí lũy kế có liên quan trực tiếp tới việc xây dựng cũng như phát triển các tòa nhà cùng với vườn cây của tập đoàn. Những dự án này tính đến ngày kết thúc năm vẫn chưa được hoàn thành.

Nếu xét về mặt lý thuyết, nếu dự án được hoàn thành thì các doanh nghiệp phải đưa chi phí xây dựng dở dang kết chuyển sang tài sản cố định và tính khấu hao, từ đó chi phí doanh nghiệp trong kỳ cũng sẽ tăng lên. Theo như ước tính, giả sử những tài sản này được khấu hao trung bình 10 năm, chi phí khấu hao mỗi năm sẽ tăng thêm khoảng 457 tỷ đồng, lợi nhuận HAGL cũng giảm xuống với con số tương ứng.

Bên cạnh câu chuyện lợi nhuận, có một điều chắc chắn không thể phủ nhận đó là vai trò vô cùng quan trọng của heo và trái cây với hoạt động kinh doanh của HAGL trong năm 2022 khi đã tạo ra dòng tiền nhất định trong kỳ.