Hà Nội: Quy hoạch chung cư dày đặc, không thấy “kẽ hở” 

Theo báo Xây dựng, hiện tượng ùn ứ, nhồi nhét người dân vào những tòa nhà cao tầng tại các khu đất “vàng” trên đường Nguyễn Tuân, Vũ Trọng Phụng (phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội) đang gây bức xúc trên thị trường suốt nhiều năm nay những vẫn chưa thể giải quyết triệt để.

Đây chính là một ví dụ cho hệ lụy của việc “băm nát” quy hoạch đô thị, giới chuyên gia đánh giá, đối tượng phải chịu trách nhiệm trước tiên không phải cư dân hay chủ đầu tư tòa nhà mà chính là các cơ quan quản lý quy hoạch của thành phố Hà Nội. 

Họ biết, nhưng chấp nhận sống “chồng chéo” lên nhau

Cư dân của các tòa chung cư trên đường Nguyễn Tuân, Lê Văn Thiêm đã nhiều lần lên án tình trạng chung cư đang xuất hiện ngày càng dày đặc khiến trục đường này ùn tắc, thiếu thốn không gian cho công cộng,... Tuy nhiên, phần lớn người dân không có ý định chuyển đi. 

Anh Nguyễn Huy Hiếu - Cư dân tại một chung cư trên trục đường Nguyễn Tuân chia sẻ: “Thời điểm mua, gia đình tôi chỉ đủ điều kiện tài chính để chọn căn hộ này. Các dự án khác có nhiều không gian công cộng rộng rãi thì có mức giá cao hơn hoặc không có vị trí đắc địa như ở đây”.

Kiến trúc sư Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đánh giá, phường Thanh Xuân Trung ghi nhận hàng loạt chung cư mọc lên rất nhanh. Nguyên nhân vì 2 yếu tố chính: Tiếp giáp các trục giao thông lớn như đường Vành đai 3, đường Nguyễn Trãi; Gioi đầu tư đang lợi dụng quá trình di dời các nhà máy, xí nghiệp cũ ra khỏi địa bàn để làm nhà ở thương mại nhằm mục đích kinh doanh.

"TP Hà Nội có 2 sở quan trọng nhất là Sở Quy hoạch Kiến trúc và Sở Xây dựng để quản lý xây dựng và quản lý mật độ dân cư. Đúng ra trong một khu vực ấy phải tính được mật độ 1 ha là bao nhiêu dân, mật độ xây dựng như thế nào... nhưng chúng ta đã buông lỏng quản lý" - ông Chính nhận xét.

Vị kiến trúc sư này cho biết thêm, khi không để tâm tới mật độ xây dựng và quản lý xây dựng thì tình trạng “chất tải” dân số lên một khu vực xảy ra là điều tất yếu. Còn chủ đầu tư chỉ tính toán đến lợi nhuận của họ, chính quyền lại chưa kiểm soát chặt chẽ vấn đề này.

Cùng quan điểm với ông Chính, thạc sĩ Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, trách nhiệm đầu tiên thuộc về các cơ quan quản lý khi đã cấp phép xây dựng với mật độ dân số dày đặc không gian sống của cư dân dân bị thu hẹp, giao thông thì ùn tắc. Còn các chủ đầu tư luôn muốn tối ưu hóa tiện ích để xây dựng được nhiều căn hộ, nâng cao lợi nhuận. 

Do đó, đối tượng chịu ảnh hưởng không chỉ là cư dân thuộc dự án mà cả những người dân sống xung quanh và những người di chuyển qua đoạn đường này mỗi ngày. Họ cũng phải chịu chung tuyến đường ùn tắc, ô nhiễm, khói bụi chỉ vì một khu vực đang tập trung quá đông dân cư. "Có lẽ ví dụ dễ hiểu nhất cho tình trạng giao thông ùn tắc ở Hà Nội là coi các điểm dân cư đông đúc như các mạch máu bị tắc. Một điểm bị tắc mạch, máu không lưu thông thì hậu quả không chỉ là tắc mạch cục bộ mà còn lan rộng ra các nơi khác, ảnh hưởng toàn cơ thể" - ông Tuấn nhận định.

Học hỏi từ TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương

Thạc sĩ Nguyễn Anh Tuấn - Một chuyên gia sinh sống tại Hà Nội đã có những đánh giá, những thành phố lớn đang gặp khó khăn do cơ chế, pháp lý. Tuy nhiên, mới đây, TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương đã tiếp thu ý kiến của vị chuyên gia này để xây dựng “quy trình đánh giá tác động giao thông” - Đây là công cụ mang kỳ vọng sẽ giúp giải quyết tình trạng nhồi nhét chung cư mà không quan tâm tới hạ tầng giao thông khu vực.

Vốn dĩ, các dự án hạ tầng lớn phải được báo cáo, đánh giá tác động môi trường trước khi được cấp phép xây dựng nhưng vấn đề này thực tế lại ít được quan tâm. Do đó, đã dẫn tới hậu quả là các chung cư cao tầng mọc lên ngày càng dày đặc, tạo thành khu vực có mật độ dân số và nhu cầu đi lại lớn, trong khi hệ thống giao thông nhỏ hẹp, chưa theo kịp tốc độ dự án. 

Ông Tuấn phân tích: "Nhìn rộng cả Hà Nội, thật khó tìm được một khi đô thị kiểu mẫu nơi nhà cửa không tác động xấu đến giao thông. Ngay cả khu Ecopark được coi là kiểu mẫu vì có diện tích giao thông nội khu tương đối rộng rãi, nhưng đấy chỉ là nội khu. Thực tế trên các nút giao thông kết nối khu đô thị với bên ngoài chắc chắn sẽ ùn tắc khi dân số tăng lên".

Chính quyền TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương đang chủ động những biện pháp để ngăn ngừa chung cư phát triển ồ ạt gây tắc nghẽn giao thông. Cụ thể Sở GTVT Bình Dương trước đó đã trình và được UBND tỉnh phê duyệt đề tài đánh giá tác động giao thông của công trình hạ tầng. Sở GTVT TP. Hồ Chí Minh cũng đang dự thảo và chờ được phê duyệt. "Họ yêu cầu tất cả công trình xây dựng mới trong đô thị mà làm phát sinh nhu cầu đi lại đủ lớn thì buộc phải làm đánh giá tác động giao thông" - ông Tuấn nói.

Vị chuyên gia này khẳng định, Hà Nội phải thực hiện quy trình đánh giá tác động giao thông để tránh tái diễn tình trạng “băm nát” quy hoạch như tại phường Thanh Xuân Trung. "Ở đây có trách nhiệm quản lý của 3 sở. Thứ nhất, sở GTVT phải chủ trì, phê duyệt đánh giá tác động giao thông. Sở Quy hoạch - Kiến trúc phải phê duyệt công trình chung cư đó trên cơ sở tiếp thu ý kiến của sở GTVT. Sở thứ 3 là sở xây dựng, có trách nhiệm cấp phép xây dựng và giám sát chủ đầu tư xây đúng theo thiết kế được cấp phép" - Ông Tuấn khẳng định.