Giá trị nội tại của cổ phiếu là gì?
1. Giá trị nội tại là gì?
Giá trị nội tại (trong tiếng Anh gọi là Intrinsic Value) là thuật ngữ để chỉ giá trị thật và giá trị bên trong của một mã cổ phiếu trên thị trường, giá trị này khác hoàn toàn với giá trị ghi sổ (giá tính toán theo sổ sách, báo cáo tài chính) hoặc giá trị của cổ phiếu đó trên thị trường. Hiểu theo cách đơn giản thì bất kì thị trường nào việc định giá cổ phiếu để tìm ra giá trị nội tại của cổ phiếu rất quan trọng, nhà đầu tư sẽ phải dựa vào giá trị nội tại để quyết định thực hiện các giao dịch mua bán đối với mã cổ phiếu đã mua.
Để xác định chính xác tuyệt đối về giá trị nội tại của một cổ phiếu là điều rất khó nên để dễ dàng hơn thì mọi người đã tính bằng dòng tiền mà người sở hữu cổ phiếu dài hạn sẽ được nhận. Số tiền chiết khấu mà nhà đầu tư nhận được từ những dòng tiền này sẽ cho biết giá trị nội tại của cổ phiếu đó. Giá trị nội tại cũng được sử dụng để phân tích cơ bản nhằm ước tính được giá trị của một công ty và dòng tiền của công ty đó có thể nhận được trong tương lai.
Đối với những nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường không quan tâm đến giá trị nội tại của cổ phiếu vì họ cho rằng đây không phải là giá trị quyết định. Tuy nhiên trên thực tế những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực chứng khoán như Warren Buffett, Benjamin Graham, Peter Lynch… lại thường tìm kiếm giá trị nội tại thật sự của cổ phiếu trước khi xuống tiền đầu tư.
2. Phương pháp xác định giá trị nội tại cổ phiếu
Giá trị nội tại của cổ phiếu vô cùng quan trọng vì nhà đầu tư có thể thông qua đó để biết được tình hình kinh doanh của của doanh nghiệp đó, khả năng phát triển của doanh nghiệp có mang lại lợi nhuận như mong muốn hay không. Một nhà đầu tư hoặc nhà phân tích có thể ước tính được giá trị nội tại của một cổ phiếu nhất định thông qua việc sử dụng những công cụ phân tích kĩ thuật cơ bản.
Đối với giá trị nội tại của một doanh nghiệp cũng cần sử dụng các phương pháp phân tích cơ bản để đánh giá một số khía cạnh của doanh nghiệp như mô hình kinh doanh, quản trị hay yếu tố thị trường mục tiêu hoặc báo cáo tài chính… Từ đó sẽ so sánh với giá trị kết quả với giá trị thường để xác định việc doanh nghiệp hoặc cổ phiếu có đang bị định giá quá cao hay quá thấp hay không.
Giá trị nội tại chỉ mang tính chủ quan mà không thể tính được giá trị chính xác, một số nhà đầu tư hoặc nhà phân tích có thể coi trọng vai trò của đội ngũ quản lý nhưng cũng có những người coi trọng thu nhập cũng như doanh thu là tiêu chuẩn vàng mà họ mong muốn.
Giá trị nội tại của doanh nghiệp tính theo thu nhập chủ sở hữu và dòng tiền tương lai được tính theo công thức:
Thu nhập chủ sở hữu = Dòng tiền hoạt động - Chi phí vốn bảo trì
Không phải công ty nào cũng sẵn sàng công khai báo cáo chi phí vốn nên để đơn giản hóa thì các nhà đầu tư sẽ tính giá trị nội tại theo công thức:
Thu nhập thuần = Dòng tiền hoạt động – Tổng chi tiêu vốn
3. Mối quan hệ giữa giá thị trường và giá trị nội tại
Khi một công ty đủ tiềm lực để quyết định cổ phần hóa và phát hành cổ phiếu ra công chúng để huy động vốn thì giá trị của cổ phiếu sẽ được tính toán và quyết định ở mức giá cao nhất mà người mua sẵn sàng trả. Song, không phải lúc nào giá mà nhà đầu tư sẵn sàng chi trả cũng đúng với giá trị nội tại của mỗi cổ phiếu vậy mối quan hệ giữa giá thị trường và giá trị nội tại của cổ phiếu là gì?
Tài sản chỉ được coi là có giá trị nội tại nếu như nó có thể tạo ra dòng tiền luân chuyển cho các nhà đầu tư. Dòng tiền ở đây có thể là cổ phiếu, lợi nhuận từ cổ phiếu hoặc lợi nhuận từ các tài sản mà họ sở hữu. Giá thị trường là giá của cổ phiếu đang được niêm yết giao dịch trên sàn chứng khoán. Nhà đầu tư có thể lấy giá của giao dịch gần nhất hoặc giá chốt phiên gần nhất để đánh giá và nhận định giá thị trường của cổ phiếu một cách chính xác.
Song, giá thị trường không liên quan và cũng không phản ánh giá trị nội tại của một mã cổ phiếu nào, bởi lẽ không phải nhà đầu tư nào cũng có khả năng đánh giá chính xác thực lực và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp phát hành cổ phiếu. Tài sản chỉ được coi là giá trị nội tại nếu như tạo ra được dòng tiền, còn dòng tiền ở đây có thể là cổ phiếu, lợi nhuận từ cổ phiếu, lợi nhuận từ bất động sản… Giá thị trường là giá cổ phiếu hiện đang được giao dịch trên sàn chứng khoán, có thể lấy giá dựa trên giao dịch gần nhất hoặc giá chốt phiên gần nhất để xác định giá thị trường của cổ phiếu đó. Giá thị trường hiếm khi phản ánh đúng giá trị nội tại bởi không phải lúc nào nhà đầu tư cũng đánh giá chính xác thực lực và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Có trường hợp doanh nghiệp bị đánh giá thấp nên dẫn đến giá trị nội tại cũng bị đánh giá thấp, cổ phiếu cũng bị mua bán với giá thấp. Trường hợp các doanh nghiệp được đánh giá cao hơn giá trị thực tế thì giá trị nội tại bên trong chưa chắc đã là cao. Đôi khi giá trị cao thấp của một cổ phiếu còn được đánh giá thông qua tỷ lệ cung cầu trên thị trường. Đối với những nhà đầu cơ họ không quan tâm tới giá trị nội tại của cổ phiếu mà họ sẽ muốn biết lợi nhuận cổ phiếu mang lại là bao nhiêu, mã cổ phiếu nào có tiềm năng tăng mạnh trong thời gian ngắn để có thể bán ra ngay chứ không cần thời gian chờ đợi.
Ngược lại, các nhà đầu tư sẽ quan tâm hơn đến giá trị nội tại của cổ phiếu vì họ sẽ đầu tư trong một thời gian dài. Thông thường, họ sẽ chọn những cổ phiếu có tính an toàn, lợi nhuận tăng trưởng đều và ít bị ảnh hưởng bởi những tác động từ bên ngoài.