Giá thép được dự báo đang trên đà tăng do thị trường liên tục chịu áp lực từ nhiều phía

Thời gian gần đây, các nhà máy thép tại châu Âu đã phải cắt giảm sản lượng, thậm chí là phải đóng cửa do chi phí năng lượng tăng cao. Điều này khiến cho ngành thép của EU có nguy cơ rơi vào khủng hoảng. Đặc biệt, lục địa già còn đang phải hứng chịu nhiều thiệt hại sau động thái cắt giảm khí đốt của Nga nhằm trả đũa những lệnh trừng phạt của phương Tây. Tính đến nay, đã có khoảng 3 triệu tấn thép của EU đang phải đối mặt với nhiều rủi ro. Rất nhiều nhà máy tại đây không đủ khả năng để hoạt động do chi phí năng lượng tăng cao. 

Thông tin từ Financial Times cho thấy, kể từ giữa tháng 8 chỉ số S&P GSCI của kim loại công nghiệp đã giảm hơn 9% do thị trường có mối lo ngại về suy thoái đối với nền kinh tế toàn cầu. Tính chung từ đầu năm cho đến nay, chỉ số này đã giảm đến 17%. 

Đối với việc thị trường kim loại, vốn được biết đến là nguyên liệu để sản xuất những sản phẩm công nghiệp quan trọng từ phụ tùng ô tô cho đến dây điện, đã giảm xuống trong thời gian gần đây khiến giới chuyên gia kinh tế lo ngại về việc ngành công nghiệp đang phải chịu áp lực nặng nề từ cuộc khủng hoảng năng lượng.

Từ cuối tháng 9 năm nay cho đến khi có thông báo mới, ArcelorMittal sẽ đóng cửa một trong số 2 lò cao của mình tại địa điểm luyện thép tại Bremen, Đức. Trong một tuyên bố hôm thứ 6 vừa qua, đại diện công ty này cho biết, nguyên nhân là do giá năng lượng đã tăng cao chóng mặt trong thời gian gần đây. Giá năng lượng tăng cao đã khiến khả năng cạnh tranh trong sản xuất thép đã suy yếu đáng kể.

Theo gã khổng lồ thép, nhu cầu thị trường yếu cùng với triển vọng kinh tế tiêu cực và chi phí CO2 trong sản xuất thép tăng cao đã khiến cho ArcelorMittal đưa ra quyết định này. Bên cạnh đó, ông Reiner Blaschek - Giám đốc điều hành của ArcelorMittal Germany cho biết: “Chi phí gas cùng với điện tăng cao đã gây áp lực lớn lên khả năng cạnh tranh toàn cầu. Đặc biệt kể từ tháng 10 trở đi, chính phủ Đức sẽ phải chịu thuế khí đốt theo như kế hoạch, điều này khiến chúng tôi phải chịu thêm gánh nặng”.

Kết quả của một cuộc khảo sát đến từ Hiệp hội các Phòng công nghiệp và thương mại Đức đã cho thấy, cứ 6 công ty công nghiệp lại có 1 công ty buộc phải cắt giảm sản lượng vì giá năng lượng tăng cao đáng kể. Theo đó, có đến gần ¼ số công ty đã buộc phải cắt giảm sản lượng, trong khi ¼ doanh nghiệp khác đang trong quá trình tiến hành thu hẹp sản xuất trở lại vì giá năng lượng cao chóng mặt, dựa theo kết quả của cuộc khảo sát được tiến hành với 3.500 công ty thuộc mọi lĩnh vực ở Đức.

Đối với những ngành và công ty sử dụng nhiều năng lượng, sự ảnh hưởng này càng rõ rệt hơn. Có đến 32% công ty đã có kế hoạch hoặc đã bắt đầu tiến hành việc cắt giảm sản lượng, thậm chí là ngừng tất cả dây chuyền sản xuất của mình. Dù đang gần đến quý cuối cùng của năm, giá thép không gỉ vẫn gặp khá nhiều khó khăn bởi thị trường vẫn không có gì tích cực hơn. 

Theo ông Peter Ghilchik - Trưởng bộ phận phân tích ngành hàng tại công ty tư vấn CRU, trụ sở lại Anh, mặc dù đà bán kim loại đã kết thúc nhưng trong thời gian tới, nhiều khả năng thị trường vẫn tiếp tục phải đối diện với nhiều khó khăn do chịu tác động của việc suy thoái kinh tế. Còn theo ngân hàng Goldman Sachs, mức độ suy thoái của thị trường hàng hóa hiện đang mạnh hơn so với bất kỳ những tài sản nào khác. Đồng thời, các nhà phân tích cũng nhận định rằng: “Những lo ngại về suy thoái kinh tế vẫn tiếp tục khiến cho thị trường hàng hóa bị kìm hãm”. 

Đối với ngành thép Trung Quốc, mùa đông năm nay sẽ đến sớm và khắc nghiệt hơn so với bình thường. Nguyên nhân bởi, nền kinh tế tăng trưởng chậm chạp trong khi khủng hoảng trên thị trường bất động sản ngày càng gia tăng. 

Cụ thể, có đến hơn 80% trong số 500 nhà máy thép tại nước này ghi nhận thua lỗ, theo thông tin từ My Steel vào ngày 22/7. Trong số 247 công ty được khảo sát, tỷ suất lợi nhuận trung bình đã giảm xuống còn 9,96%, nhiều khả năng sẽ xuống mức kỷ lục là 4,3% được ghi nhận vào tháng 12/2015 trong bối cảnh ngành thép bị ảnh hưởng nặng nề do dư thừa công suất và nhu cầu yếu. Vào cuối tháng 7/2022, bức tranh khủng hoảng càng rõ ràng hơn khi nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới - Baowu Steel Group đã đưa ra những cảnh báo nghiêm trọng về thách thức mà ngành thép phải đối mặt. Điển hình nhất là việc doanh số, giá sản phẩm giảm cùng với lợi nhuận cũng giảm theo.

Nguồn cung bất động sản dự báo hồi phục, ngành thép được hưởng lợi

Tại Trung Quốc, ngành bất động sản vốn chiếm đến hơn ⅓ tiêu thụ thép. Thế nhưng từ cuối năm ngoái, ngành này đã phải đối mặt với tình trạng sụt giảm thanh khoản. Vì bất bình với những dự án xây dựng bị đình trệ, nhiều người mua nhà đã quyết tâm tẩy chay những khoản vay thế chấp khiến doanh số bán hàng ảm đạm. Ngoài ra, dịch bệnh Covid-19 cũng khiến hoạt động kinh doanh bị gián đoạn; hoạt động sản xuất cũng phải tạm ngưng, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng. Tác động từ chiến sự Ukraine cũng khiến cho nền kinh tế phục hồi chậm, nhu cầu thép cũng trở nên suy yếu. Vì thế, ngành thép Trung Quốc càng ngày càng đối diện với chồng chất khó khăn.

Những yếu tố này đã tác động trực tiếp đến giá thép, khiến giá thép trong nước đã được điều chỉnh tăng trở lại sau 15 lần liên tiếp sụt giảm. Trong bối cảnh này, các công ty chứng khoán dự báo, nguồn cung bất động sản hồi phục cùng với chính sách đẩy mạnh đầu tư công sẽ giúp sản lượng tiêu thụ thép được thúc đẩy rõ rệt. Theo như nhận định của Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), khi giải ngân vốn đầu tư công của Việt Nam tăng tốc từ cuối năm sẽ giúp nhu cầu thép xây dựng sớm phục hồi. 

Có thể thấy, sản lượng tiêu thụ thép trong thời gian tới cũng sẽ được thúc đẩy đáng kể nhờ nguồn cung bất động sản dự báo sẽ phục hồi cùng với chính sách đẩy mạnh đầu tư công, đặc biệt khi kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 hoàn thành giai đoạn phê duyệt thủ tục.

Điều đáng nói, phần lớn nguồn nguyên liệu đầu vào của những doanh nghiệp trong nước vẫn đến từ việc nhập khẩu. Vì thế, thị trường sắt thép nói riêng và xây dựng nội địa nói chung sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi giá kim loại trên thế giới. Để giảm thiểu được những ảnh hưởng tiêu cực, điều quan trọng là các nhà thầu và công ty xây dựng phải giải được bài toán cân đối tài chính. Theo thời gian, bảo hiểm giá sẽ ngày càng quan trọng, trở thành công cụ không thể thiếu đối với những doanh nghiệp sản xuất. 

Theo như dự báo, thị trường kim loại thế giới nhiều khả năng sẽ trên đà hồi phục trong giai đoạn cuối năm. Đây cũng là thời điểm mà giá cả dần được phản ánh bởi sức ép mạnh từ những thông tin vĩ mô.