Gặp khó khi mua nhà ở xã hội vì giá đã cao còn có “phí lót tay”

Theo Zingnews, anh H (40 tuổi, nhân viên bảo vệ) chia sẻ rằng mức giá 28 triệu đồng/ m2 thì không xứng đáng để gọi là nhà ở xã hội, hơn thế nữa đây còn là giá của căn hộ cũ. Anh đã bày tỏ rõ nỗi thất vọng khi chia sẻ rằng bản thân đã chật vật suốt hơn 3 tháng để tìm mua căn hộ giá rẻ.

Một người bạn của anh H 6 năm trước đã mua căn hộ tại dự án Rice City Sông Hồng (Long Biên, Hà Nội) với giá 13 triệu đồng/ m2.

Theo anh H, loại hình chung cư sẽ xuống cấp theo thời gian và ngoài ra đó là nhà ở xã hội, bởi vậy giá không thể tăng quá cao. Thế nhưng, thực tế đã cho thấy điều ngược lại. Trên thị trường thứ cấp, mức giá của nhà ở xã hội đã không ngừng tăng và thậm chí còn lập đỉnh mới trên thị trường sơ cấp.

Chật vật tìm nhà giá rẻ

Không giống với anh H, chị M (là giáo viên mầm non tại Hà Nội) lại chủ động đi tìm các dự án nhà ở xã hội mới. Thế nhưng, chị cũng gặp nhiều khó khăn khi tìm nơi an cư.

Chị M chia sẻ rằng mình nhận được thông tin về dự án NHS Trung Văn (Nam Từ Liêm, Hà Nội) từ môi giới. Chủ đầu tư công bố giá gốc dao động từ 19-20 triệu đồng/ m2. Thế nhưng, môi giới yêu cầu chị phải đóng thêm khoảng 280 triệu đồng tiền phí làm hồ sơ.

Môi giới nói với chị rằng chủ đầu tư hiện đang nhận hàng chục nghìn hồ sơ gửi về. Nhân viên môi giới này cho biết việc mua nhà sẽ rất khó, nhất là khi chị có hộ khẩu ở Hà Nội nếu chị không nhanh chóng làm hồ sơ qua sàn.

Chị M chia sẻ rằng mức giá chênh khoảng 4 triệu đồng/ m2 so với giá gốc vì họ bảo đó là suất ngoại giao. Tại dự án này, một căn hộ 68m2, 2 phòng ngủ hiện có giá lên tới 1,63 tỷ đồng.

Theo một cá nhân làm việc tại sàn giao dịch ở Đống Đa, Hà Nội, một số người vẫn có thể mua nhà ở xã hội một cách bình thường với phí lót tay khoảng 170-350 triệu đồng.

Người này cũng cho biết nhiều doanh nghiệp làm dự án nhà ở xã hội đã gặp nhiều thiệt thòi khi giá nhân công và nguyên vật liệu tăng cùng với sự khống chế về lợi nhuận của Nhà nước.

Khảo sát cho thấy trước năm 2018, căn hộ tại dự án nhà ở xã hội The Vesta Phú Lãm (Hà Đông, Hà Nội) có giá 15 triệu đồng/ m2, tuy nhiên, giá trên thị trường thứ cấp hiện đã lên tới 23-27 triệu đồng/m2. Giá bán dự án nhà ở xã hội IEC Residences Tứ Hiệp (Thanh Trì, Hà Nội) rơi vào khoảng 16-17 triệu đồng/m2 vào năm 2021, nhưng giá hiện nay đã lên tới 24-27 triệu đồng/ m2.

Vào năm 2016, một số dự án khác như nhà ở xã hội Đồng Mô Đại Kim (Hoàng Mai, Hà Nội) có mức giá 14 triệu đồng/m2. Thế nhưng, sau 7 năm, giá đã bị đẩy lên gấp đôi, là 30 triệu đồng/m2. Giá khởi điểm của dự án khu nhà ở xã hội Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) cũng chỉ là 13 triệu đồng/m2 năm 2016 nhưng hiện đã là 31 triệu đồng/ m2.

Vì sao giá tăng cao?

Ông Võ Hồng Thắng, Phó giám đốc R&D DKRA Việt Nam đã chỉ ra 3 lý do chính khiến giá nhà ở xã hội ngày càng tăng.

Thứ nhất là về vấn đề pháp lý. Những chi phí như lãi vay, chi phí cơ hội, chi phí vận hành đã gia tăng vì thời gian phê duyệt cấp phép dự án. Do vậy, giá bán sản phẩm đã bị độn lên.

Tiếp đó là về nguồn vốn. Ông Thắng chia sẻ rằng các kênh huy động vốn khác, ngoài lãi suất ngân hàng cũng tăng mạnh.

Thứ 3 là chi phí đầu vào tăng đáng kể. Cụ thể, trong thời gian qua, giá đất, giá nguyên vật liệu và giá nhân công đều tăng mạnh.

Theo ông Thắng, ngoài ra vẫn chưa có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ và hướng dẫn dùng các gói vay ưu đãi cho giới đầu khi tham gia phát triển dự án xã hội. Do vậy, giá bán của phân khúc này khó hạ nhiệt.

Phó giám đốc R&D DKRA Việt Nam đã nhận định rằng giá bán sẽ khó giảm khi đánh giá về biến động giá của nhà ở xã hội trong tương lai.

Đó là vì những khó khăn vẫn chưa được giải quyết. Ngoài ra, gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay từ 8,7%/năm (3 năm) vẫn đang ghi nhận ở mức cao với chủ đầu tư.

Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều bất cập và vướng mắc với thủ tục cấp phép dự án nhà ở xã hội và khiến tiến độ thi công dự án bị ảnh hưởng.

Ông Thắng cho biết Nhà nước thời gian qua đã liên tục có những văn bản thúc đẩy thị trường nhà ở xã hội phát triển. Ngoài ra, nhiều chủ đầu tư uy tín cũng đã cam kết tham gia phát triển dự án. Do đó, có thể giúp gia tăng nguồn cung mới, nhưng khó có sự đột biến.

Nhận định về tình trạng yêu cầu người mua phải có phí “lót tay” của một số sàn giao dịch, ông Thắng cho rằng đó là việc làm trái quy định pháp luật và đẩy rủi ro vào phía người mua nhà. Thực tế cho thấy, đã có nhiều trường hợp đáng tiếc liên quan vấn đề này xảy ra.

Thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy chỉ có 9 dự án nhà ở xã hội trên cả nước được cấp phép mới vào năm 2022. Đến quý I năm nay, tình trạng trầm lắng tiếp tục kéo dài và không chỉ dừng lại ở phân khúc nhà ở giá rẻ.

Theo báo cáo của BHS, trong 3 tháng đầu năm, Hà Nội không ghi nhận dự án chung cư mở bán mới. Hầu hết nguồn cung mới hiện nay đều xuất phát từ các đợt mở bán tiếp theo của những dự án hiện hữu.

Theo báo cáo của DKRA, thị trường căn hộ hạng C tại TP HCM không ghi nhận dự án nhà ở thương mại mới với giá dưới 35 triệu đồng/m2 trong 3 năm gần đây.

Mặt khác, theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, chủ đầu tư nào có số hàng tồn kho là căn hộ 2 tỷ đồng hay nhà ở xã hội chỉ cần mở bán 1 ngày là bán hết.

Ngoài ra, theo ông Đính, nhu cầu trên thị trường vẫn rất lớn. Không ít người đã tiết kiệm hàng chục năm và sẽ xuống tiền ngay nếu có sản phẩm giá tốt.