Đốt hàng chục tỷ USD vào metaverse, Mark Zuckerberg chỉ đang quanh quẩn với những tháng ngày đen tối

Theo Nhịp sống thị trường, mỗi ngày thức dậy, Mark Zuckerberg luôn trong tâm thế sẵn sàng đối mặt với những tin tức xấu nhất. Luôn có những nghi vấn đưa ra với tương lai của Meta sau khi tập đoàn này liên tục chìm trong khủng hoảng. 

“Mỗi ngày thức dạy và có cảm giác như mình bị đấm vào bụng vậy” - Zuckerberg phàn nàn trong một podcast từ tháng trước.

Sự mạo hiểm của “ông trùm”

CEO Meta là một trong số ít những tỷ phú thực sự quan tâm tới metaverse. Mark kỳ vọng vào việc biến nó trở thành một thế giới thứ hai của con người, có thể thoải mái gặp gỡ bạn bè, mua sắm, du lịch, tận hưởng cảnh sắc… với một chiếc kính thực tế ảo. Tập trung phát triển metaverse chính là tham vọng và sự thay đổi lớn nhất trong lịch sử của Meta.

Facebook với hơn 3,5 tỷ người dùng đã trở thành mạng xã hội lớn nhất hành tinh, tập đoàn được định giá 380 tỷ USD đang kiểm soát một đế chế rộng lớn, thâu tóm cả nền tảng chia sẻ hình ảnh Instagram và dịch vụ tin nhắn Whatsapp. Mọi thứ Meta làm đều có thể thu về hàng tỷ USD mỗi năm, song vẫn chưa thỏa mãn giấc mơ của vị tỷ phú trẻ tuổi này.

Đã “rót” hàng chục tỷ USD vào metaverse, Mark bị giới chuyên gia đánh giá là quá mạo hiểm khi đổ tiền vào tương lai - nơi mọi người chỉ chìm đắm trong thế giới ảo. Những nỗ lực được đặt ra trước bối cảnh người trẻ đang giảm dần hứng thú với Facebook, sau khi Tik Tok nổi lên nhanh chóng như một hiện tượng. Meta mới đây ghi nhận doanh số sụt giảm, đây cũng là lần giảm đầu tiên sau hơn 15 năm tăng liên tục.

“Có thể đây là chuỗi ngày đen tối nhất của Facebook” - Chuyên gia phân tích công nghệ kỳ cựu của Phố Wall - Dan Ives nhìn nhận. “Metaverse chưa đựng quá nhiều sự hoài nghi. Zuckerberg cùng đội ngũ phát triển, với tư cách là một tập đoàn hiện nay phải đối mặt với những thách thức chưa từng có”.

Vào cuối năm ngoái, Meta lần đầu ra mắt nền tảng thực tế ảo Horizon Worlds. Đây là bước đi đầu tiên trong công cuộc xây dựng tầm nhìn tổng thể cho dự án không gian thực tế ảo (VR) - nơi mọi người có thể tương tác với nhau trong môi trường giả lập bởi máy tính.

Horizon Worlds tuy chưa thể hoàn thiện một không gian thực tế ảo đầy đủ, nhưng thông qua tai nghe VR, người dùng có thể tập hợp bạn bè để xây dựng thế giới ảo cho riêng mình thông qua nền tảng này. 

Mark Zuckerberg kỳ vọng vào một tương lai thế giới ảo sẽ trở thành một thứ không thể thiếu, phát triển song song với mạng xã hội Facebook cùng cuộc sống hàng ngày. Người dùng có thể mở các cuộc họp, mua sắm trực tuyến, tham dự các buổi hòa nhạc bằng cách sử dụng đồng tiền riêng của metaverse. Mục tiêu của Meta là trở thành tập đoàn vũ trụ ảo hàng đầu như những gì mà Zuckerberg mong muốn khi đổi tên từ Facebook.

“Người dùng sẽ có cảm giác như được nói chuyện trực tiếp với nhau. Con cái và cha mẹ có thể gửi video cho nhau để tạo một cảm giác gần gũi và chân thật. Đó là mong muốn của chúng tôi khi nhắc tới mạng internet mới. Thay vì nhìn vào màn hình thì bạn có thể trải nghiệm những cảm giác mới mẻ hơn” - Zuckerberg cho hay.

Những nỗ lực của CEO Meta nhằm thực hiện hóa giấc mơ đưa vũ trụ ảo nếu thành công thì công nghệ này có thể thu về 3.000 tỷ USD vào nền kinh tế toàn cầu trong năm 2030, sau khi đã tiếp cận 1 tỷ người dùng.

Mơ hồ với tương lai

Cho tới nay, thực tế là Meta vẫn chưa thực hiện được mục tiêu của mình. Nó chỉ xuất hiện chớp nhoáng, thua xa sự kỳ vọng của các chuyên gia trong ngành và đến nay vẫn rất thô sơ so với giao diện của nhiều trò chơi điện tử đang có trên thị trường.

Vừa qua, ông chủ của Facebook đã đang một bức ảnh tự sướng bên trong Horizon Worlds. Bức ảnh này có điểm nhấn là tháp Eiffel với ý nghĩa thông báo metaverse dần mở rộng tới nhiều quốc gia hơn. Tuy nhiên, người dùng tỏ ra thất vọng với hình ảnh nhân vật Mark Zuckerberg quá xấu xí, đồ họa cũng không khác gì các trò chơi từ cách đây 15 năm.

Giải thích về việc này, Mark Zuckerberg nói rằng, đồ họa của Horizon Worlds sẽ nhanh chóng được nâng cấp, đồng thời cũng giải thích bức ảnh mới khá cơ bản và chỉ mang tính đánh dấu cột mốc mới. Tính tới tháng 1/2022, Horizon Worlds chỉ ghi nhận khoảng 300.000 người dùng.

Giới chuyên gia nhận định, metaverse sẽ phải phụ thuộc vào VR. Những công ty như Atari, Sega hay Nintendo trước đây đã từng thử nghiệm với tai nghe thực tế ảo từ những năm 1980 - 1990 nhưng không thành. Đồ họa chất lượng thấp đã khiến người dùng có những trải nghiệm không vui vẻ gì.

Màn hình có độ phân giải cao và bộ xử lý mạnh mẽ đã khắc phục khá tốt tình trạng này. Năm 2014, Oculus - một công ty VR đã được Facebook mua lại với giá 2 tỷ USD. Từ đó, Meta đã cố gắng cải thiện những thiết bị tai nghe và giúp chúng rẻ hơn.

Tuy nhiên, vấn đề là không phải ai cũng có nhu cầu dùng tai nghe VR. Thực tế chỉ khoảng 600.000 gia đình tại Anh sở hữu các sản phẩm công nghệ này, theo Digital Catapult. Vào tháng 7/2022, Meta tăng giá tai nghe VR Quest 2 thêm 100 USD với lý do là chi phí sản xuất và vận chuyển đều tăng cao. Với thị thế dẫn đầu thị trường tai nghe VR không hề giúp ích cho Meta trong mảng kinh doanh bởi nó còn khá nhỏ so với quảng cáo trên thiết bị di động. “Chúng vẫn còn đang trong giai đoạn sơ khai thôi” - chuyên gia phân tích công nghệ tiêu dùng Paolo Pescatore đến từ PP Foresight cho biết.

Thêm một vấn đề nữa, khái niệm metaverse trên thế giới còn khá mơ hồ, trong khi đó thực tế ảo VR vẫn chưa được sử dụng rộng rãi. Nhiều dự án nằm trong tham vọng của Mark Zuckerberg cũng phải mất rất nhiều cho tới khi được hiện thực hoàn toàn.

“Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được dẫn lời giải, ví dụ như mô hình kiếm tiền của metaverse và khả năng thu hồi vốn như thế nào sau khi Meta đã đầu tư cả chục tỷ USD. Một số ý kiến cho rằng việc Facebook đổi tên chỉ với mục đích thay đổi hình ảnh nhận diện thay vì đánh cược cho một công nghệ mới” - Theo nhìn nhận của nhà phà phân tích Dan Ives của Wedbush. 

Qúy II/2022, Meta đã bay mất 2,2 tỷ USD. Việc giá trị thị trường của Meta giảm hơn một nửa chỉ sau 1 năm đã khiến cổ đông của họ ngày càng nhiều hoài nghi. Tập đoàn cho biết khoản lỗ này cũng một phần do những khoản đầu tư dài hạn.

Khối tài sản ròng của Zuckerberg cũng đã “bốc hơi” 70 tỷ USD trong năm nay vì giá cổ phiếu Meta giảm mạnh. “Facebook đã rót hàng chục tỷ USD để tạo thành một bản demo vừa dị vừa tệ một cách nực cười” - Theo nhà đầu tư Roger McNamee - người từng là bạn thân của Zuckerberg.

Dễ thấy được, Meta không phải người duy nhất nỗ lực phát triển metaverse. Tham vọng của vị tỷ phú này sẽ bị đe dọa bởi các cái tên “máu mặt” như Roblox, Microsoft, Apple. Lúc này, điều duy nhất mà Meta có thể làm là tiến về phía trước.

Năm 2021, vị tỷ phú Mark Zuckerberg đã tải lên trang cá nhân đoạn video quay lại cảnh anh ta trải nghiệm mẫu găng tay xúc giác - thứ được cho là có khả năng để người dùng “cảm nhận” như thật những vật thể ảo.

“Nhóm Reality Labs của Meta phát triển được sản phẩm găng tay xúc giác với mục tiêu giúp người dùng cảm nhận được việc chạm, nắm chân thật nhất khi tương tác trong metaverse. Một ngày nào đó, bạn có thể cảm nhận rõ nhất kết cấu và áp lực khi chạm tới các vật thể ảo” - CEO Meta giới thiệu. Bên cạnh đó, tập đoàn cũng đang thực hiện một dự án có tên “Project Cambria”, tai nghe VR cao cấp có thể tái diễn lại toàn bộ nét mặt của con người.

Tuy nhiên, với những công nghệ này cũng không đủ để đưa Meta thoát khỏi “vũng bùn”. Business Insider cho biết, không ít nhà quảng cáo đang tìm cách rút khỏi Facebook trước bối cảnh cả việc kinh doanh và danh tiếng của mạng xã hội lớn nhất hành tinh này dần tuột dốc nghiêm trọng. Vấn đề này được đánh giá rất tồi tệ, thậm chí không thể cải thiện được, sau khi Meta liên tục vướng vào một loạt những vụ kiện liên quan tới quyền riêng tư của người dùng. 

Chính Zuckerberg cũng đã coi đây như là “một trong những đợt suy thoái tồi tệ nhất lịch sử của Meta”. Nó sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới toàn bộ giai đoạn cuối năm nay, trong đó những thậm hụt trong thị phần chi tiêu khách hàng được đánh giá là nghiêm trọng nhất.

Theo thông tin, các nhà quảng cáo lớn của Meta đã cắt giảm triển vọng chỉ tiêu trước tình trạng gia tăng lạm phát. Meta từng được chọn mặt gửi vàng nhưng nay lại đứng đầu danh sách của những hợp đồng quảng cáo cần cắt giảm. 

Đối với nhiều đối tác, thực tế Meta vẫn là doanh nghiệp quảng cáo lớn thứ 2 toàn cầu, chỉ sau Google. Các công ty có quy mô vừa và nhỏ đều ưu tiên chọn đây là nơi quảng cáo, dù hiệu suất quảng cáo không còn cao như trước. Động thái chuyển đổi sang metaverse cũng là một cách truyền thông khôn ngoan và hoàn hảo cho những doanh nghiệp này. 

“Meta đã tạo ra được một khởi đầu mới. Có lẽ, vị CEO trẻ tuổi đã mất kiên nhẫn với những thỏa hiệp khi điều hành nền tảng mạng xã hội truyền thông khổng lồ của mình. Đây là chút thoát ly để anh ấy có thể làm thứ gì đó sáng tạo hơn” - Một ý kiến nhận định.

Nếu sự sáng tạo của Mark đạt hiệu quả thì nó có thể đảo ngược tình cảnh khó khăn hiện nay của Facebook và Instagram trước việc hai nền tảng này đang dần mất đi người dùng. Mark Zuckerberg, người thường xuyên nhận sự chế giễu của truyền thông vì trông giống “người máy” sẽ chiến thắng và thay đổi cách mà con người kết nối với nhau.

Những giấc mơ này thực tế là rất khó, nhất là khi CEO Meta đang dần bị cô lập. Mark thường xuyên làm việc online trong căn biệt thự 100 triệu USD tại Hawaii của mình, sau khi những “cánh tay” đắc lực của anh ta dần rời khỏi tập đoàn.