Đi trước về AI, Meta lại đang bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua ngày càng khốc liệt?

Theo VnExpress, hồi tháng 5, hàng loạt đại diện của OpenAI, Alphabet/Google, Anthropic và Microsoft đã cùng xuất hiện tại buổi gặp gỡ lãnh đạo doanh nghiệp “đi đầu trong bước đột phá về AI”. Thế nhưng, cuộc họp đó không có sự tham gia của ông chủ Meta - CEO Mark Zuckerberg.

Quan tâm đến AI từ khá sớm, Mark Zuckerberg vốn được xem là một người thức thời. Vào năm 2013, ông cùng CTO Facebook lúc đó là Mike Schroepfer đã mời một trong những bộ óc hàng đầu về AI trên thế giới là giáo sư Yann LeCun về công ty. Tuy nhiên, Meta hiện nay bị cho là đã bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến về công nghệ trí tuệ nhân tạo khi đối thủ ngày càng mạnh và xuất hiện nhiều hơn.

Chỉ trong khoảng 14 ngày trước khi Open AI ra mắt ChatGPT vào cuối tháng 11/2022, Meta đã giới thiệu mô hình ngôn ngữ lớn tập trung vào khoa học có tên là Galactica. Thế nhưng, trong vòng 3 ngày, hệ thống đã bị đóng cửa do nhận chỉ trích từ giới khoa học về việc đưa ra những câu trả lời thiên vị mà lại không chính xác.

Trước đó 3 tháng, công ty cũng đã phải rút về một chatbot khác tên là BlenderBot 3 chỉ sau 1 tuần xuất hiện. Lý do cũng đến từ việc cung cấp những câu trả lời không đúng sự thật, xúc phạm hoặc có ý phân biệt chủng tộc. Thậm chí, AI này còn gọi CEO Mark Zuckerberg là kẻ thao túng đáng sợ.

Giới phân tích cho biết Meta là một công ty lớn nên bị dư luận giám sát chặt chẽ. Do vậy, công ty càng phải thận trọng khi giới thiệu một sản phẩm AI tạo sinh giống như công cụ ChatGPT. Bên cạnh đó, nhiều năm qua, hãng định hưởng tập trung vào nghiên cứu AI mang tính học thuật thay vì giới thiệu những sản phẩm dễ hiểu với người dùng.

Đã nhiều lần Yann LeCun - nhà khoa học nổi tiếng về AI tuyên bố rằng ông không tin vào những mô hình ngôn ngữ lớn hiện nay. Tại hội thảo trực tuyến về AI hồi đầu năm, ông nói rằng nếu Meta, Google chưa phát hành thứ gì đó giống với ChatGPT, không phải là họ không thể làm mà là vì họ không làm. So với các công ty khởi nghiệp đang khát tiền, các công ty lâu đời sẽ đứng trước nguy cơ mất nhiều hơn khi tung ra bản thử nghiệm công khai, dù gây ấn tượng nhưng vẫn còn để lại nhiều sai sót.

Xuất thân từ giới học thuật, LeCun đã đưa về Meta các nhà nghiên cứu thay vì kỹ sư. Thay vì phát triển sản phẩm cho người dùng cuối, họ đã tạo ra những dự án nghiên cứu AI. Theo một nguồn tin nội bộ của Meta, chiến lược này khiến phòng thí nghiệm của Meta trở nên thu hút hơn đối với những tinh hoa hàng đầu trong nhiều năm, tuy nhiên lại gây rủi ro đối với khả năng thương mại hóa những tiến bộ của họ.

Meta bị cho là đã mắc sai lầm trong việc phân phối phần cứng cho các bộ phận công ty. Trong khi một số nhà nghiên cứu thiếu hụt phần cứng cao cấp để xây dựng các mô hình AI, thì số khác lại được cung cấp nhiều chip máy tính hơn mức cần thiết và họ dùng chúng cho những nhiệm vụ không đem lại giá trị.

Chẳng hạn như, năm 2022, dự án OPT (Open Pretraining Transformer) của Meta đã sử dụng 1.000 chip, mô hình LLaMA 2023 có 2.000 chip. Trong khi đó, theo tiêu chuẩn ngành, con số này cần tới 5.000-10.000 chip.

Dẫu vậy, CEO Mark Zuckerberg đang triển khai những thay đổi để đưa Meta quay lại vị thế đi đầu trong cuộc đua. WSJ cho biết hiện nay Meta tập trung nguồn lực của họ để tạo nên sản phẩm và tính năng AI có thể dùng phổ biến, trong đó có cả chatbot, sau nhiều năm dành sự ưu tiên cho nghiên cứu học thuật.

Mark Zuckerberg đã có 27 lần nhắc tới AI tại cuộc họp báo cáo tài chính tháng 4. Cùng với mảng mạng xã hội và AR/VR, trí tuệ nhân tạo là chân kiềng thứ 3 của công ty. Ông nhấn mạnh rằng AI sẽ là khoản đầu tư lớn nhất của họ và sẽ tích hợp nó vào tất cả các sản phẩm của mình.

Báo cáo nội bộ cho thấy Meta đã có được hơn 2.000 đơn đăng ký sản phẩm về AI, ngoài ra cũng thu hút được hàng trăm người từ các nhóm khác về gây dựng sản phẩm. Để dùng cho việc đào tạo các mô hình thế hệ mới, nguồn tài nguyên phần cứng cũng được chuyển từ bộ phận nghiên cứu AI.

Theo Joelle Pineau, Phó giám đốc Nghiên cứu AI tại Meta, họ không đi sau về trí tuệ nhân tạo và họ có phòng lab là một trong những điểm đến số 1 của giới nghiên cứu. Pineau cho biết những đột phá đã mang đến một nền tảng to lớn để đem lại một đẳng cấp mới trong trải nghiệm AI tạo sinh trên các ứng dụng của mình.

Thế nhưng, hiện nay Meta phải đối mặt với thách thức không nhỏ về sự gia tăng của các đối thủ và nhân sự sụt giảm. Nguồn tin nội bộ cũng như hồ sơ LinkedIn của các nhân sự cho thấy có khoảng ⅓ nhân viên Meta trong nhóm AI có liên quan tới mô hình ngô ngữ lớn đã rời đi từ năm 2022. Sự thay đổi này đã bắt đầu sau cơn sốt ChatGPT, khiến cho trào lưu startup về AI tăng lên nhanh chóng. Bên cạnh đó, một số thì không tin Meta có thể đuổi kịp các đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Một khảo sát nội bộ được triển khai từ cuối tháng 4 - đầu tháng 5 cho thấy chỉ có 26% nhân viên cho biết họ thấy tin tưởng vào khả năng dẫn dắt của đơn vị.

Mặt khác, phát ngôn viên của Meta cho hay công ty vẫn đang tiếp tục triển khai mảng tuyển dụng và mang về những tài năng mới về AI.

Các nhà phân tích cho biết Meta có thể gia tăng mức độ tương tác của người dùng trên mạng xã hội và tạo nên một vũ trụ ảo thu hút người dùng trẻ hơn nếu công ty thành công trong việc thương mại hóa những nỗ lực AI của mình. WSJ bình luận tuy nhiên, công ty cũng có thể không còn là đối thủ của hàng loạt công ty startup AI đang phát triển nhanh chóng nếu không thể tận dụng công nghệ đó đủ nhanh.