Đề xuất nâng khung trần thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu 

Tăng mức trần, giữ mức sàn

Theo zingnews.vn, Bộ Tư pháp đang tổng hợp lấy ý kiến hoàn thiện Dự thảo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh năm 2023 để trình lên Chính Phủ. Trong đó, có đề xuất của Bộ Tài chính về sửa đổi Luật thuế bảo vệ môi trường. Cụ thể, đề nghị điều chỉnh khung mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn nói chung theo hướng, giữ mức thuế tối thiểu như hiện hành, điều chỉnh tăng mức thuế tối đa. Bộ Tài chính chưa đề cập mức tăng chi tiết. 

Đối với dầu hỏa, Bộ Tài chính đề nghị giữ khung thuế bảo vệ môi trường như hiện hành bởi dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở những vùng sâu, vùng xa. 

Đối với dầu mazut, đề nghị đổi đơn vị tính từ “lít” thành “kg” cho phù hợp với thực tế. 

Khung thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn hiện nay cụ thể như sau: xăng (trừ etanol) là 1.000 - 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 1.000 - 3.000 đồng/lít; dầu diesel là 500 - 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 300 - 2.000 đồng/lít; dầu mazut là 300 - 2.000 đồng/lít; dầu nhờn là 300 - 2.000 đồng/lít và mỡ nhờn là 300 - 2.000 đồng/kg. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu (trừ dầu hỏa) đã bằng mức tối đa trong khung thuế. 

Trong giai đoạn từ 1/8/2020 đến hết 31/12/2023 mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn được giảm để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh dịch Covid-19, điều này góp phần kiềm chế lạm phát. 

Bộ Tài chính cho biết, theo các nghiên cứu cho thấy xăng, dầu, mỡ nhờn là những sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường, gây hại đến an toàn sức khỏe và môi trường sống như chì, benzene, lưu huỳnh… “So với nhiều nước trên thế giới, tỷ trọng thuế trong giá xăng dầu bán ra của nước ta hiện nay vẫn thấp hơn mức bình quân chung”, Bộ Tài chính nhận định. 

Theo tính toán, nếu giá dầu thô trên thế giới trong khoảng từ 90 - 100 USD/thùng thì với mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng là 4.000 đồng/lít và 2.000 đồng/lít với dầu diesel thì tỷ lệ thuế trong giá xăng, dầu là khoảng 31% đối với xăng và 18,7% đối với dầu. Trong khi đó, tỷ trong thuế bảo vệ môi trường trong giá bán xăng dầu ở nhiều quốc gia trên thế giới chủ yếu ở trong khoảng 40 - 55% đối với xăng và 35 - 50% đối với dầu (trừ một số quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lớn có tỷ trọng thấp hơn). 

"Như vậy, mức thuế đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đang được quy định bằng mức tối đa hoặc gần bằng mức tối đa trong khung thuế. Do đó, trường hợp cần thiết phải điều chỉnh tăng mức thuế bảo vệ môi trường đối với các hàng hóa này", Bộ Tài chính đánh giá. 

Việc điều chỉnh khung thuế theo định hướng trên sẽ góp phần đảm bảo thuận lợi trong công tác điều hành nhằm chủ động ứng phó khi giá xăng dầu thế giới có biến động mạnh. Đồng thời phù hợp với xu hướng điều chỉnh tăng thuế đối với các sản phẩm nhiên liệu hóa thạch của các nước nhằm thực hiện cam kết quốc tế về giảm mức phát thải ròng. 

Trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng cao thì việc điều hành mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn ở mức sàn như hiện nay sẽ góp phần kiềm chế lạm phát. 

Khi phải thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết quốc tế cũng như phải thực hiện biện pháp mạnh để giảm mức thải ròng về “0” vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ tại COP26 thì thực hiện điều chỉnh tăng mức thuế này với xăng, dầu, mỡ nhờn cho phù hợp.

Bổ sung thuế bảo vệ môi trường ưu đãi với xăng sinh học

Theo dự thảo, xăng sinh học phổ biến hiện nay trên thị trường trong nước là xăng E5RON92 có hàm lượng etanol khoảng 5% và xăng gốc hóa thạch (xăng không chì) chiếm 95%. 

Tuy nhiên, theo luật thuế hiện nay chỉ thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu mỡ nhờn có gốc hóa thạch, không thu thuế với etanol (E100). Đối với nhiên liệu hỗn hợp chứa nhiên liệu sinh học và gốc hóa thạch như xăng E5 (4-5% etanol) và E10 (9-10% etanol) thì chỉ tính thu thuế theo tỷ lệ xăng gốc hóa thạch. 

Theo cơ quan soạn thảo, quy định này chưa tạo được sự chênh lệch giá đủ lớn giữa hai loại xăng nên không đủ sức khuyến khích sản xuất, nhập khẩu và sử dụng xăng sinh học thay thế xăng gốc hóa thạch. 

Do đó, dự thảo của Bộ Tài chính đề nghị bổ sung quy định mức thuế bảo vệ môi trường ưu đãi đối với xăng sinh học. Theo đó, quy định mức thuế bảo vệ môi trường ưu đãi cho xăng sinh học để đảm bảo số thuế phải nộp đối với loại xăng này phải thấp hơn so với số thuế phải nộp theo cách tính hiện hành. 

Đồng thời phân loại mức thuế bảo vệ môi trường ưu đãi với từng loại xăng sinh học theo tỷ lệ phối trộn etanol (tương tự như thuế tiêu thụ đặc biệt), trong đó xăng sinh học có tỉ lệ phối trộn etanol càng cao thì áp dụng mức thuế này thấp hơn. 

Dự thảo của Bộ Tài chính cũng nêu đề nghị sửa đổi quy định về thời điểm tính thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu nhập khẩu. 

Trước đó, vào ngày 30/12/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2023. Mức thuế môi trường với xăng (trừ ethanol) là 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu nhờn, dầu mazut và mỡ nhờn là 1.000 đồng/lít, kg; dầu hoả 600 đồng/lít.

Đối với nhiên liệu bay vẫn còn khó khăn do tác động của dịch Covid-19 nên đề nghị áp mức sàn trong biểu thuế cho loại nhiên liệu này là 1.000 đồng/lít. Thời hạn áp dụng Nghị quyết này từ 1/1/2023 đến hết 31/12/2023. 

Từ đầu năm 2024, thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn sẽ trở lại mức trần của biểu khung thuế, tức xăng là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng; mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg.